Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

Dzięki unijnemu wsparciu można przywrócić środowisku zniszczone obszary. W czasach transformacji ustrojowej z gospodarczej mapy Polski zniknęły setki zakładów przemysłowych. Zlikwidowano kopalnie, przedsiębiorstwa branży chemicznej, wydziały metalurgiczne. Nie ma ich już w rejestrach, lecz fizycznie wiele z nich nadal tkwi w krajobrazie jako setki hałd i zapadlisk. Teraz, korzystając z unijnego wsparcia, przywracamy zniszczone obszary środowisku.

 

Tereny poprzemysłowe, zdegradowane, zatrute to trudny temat, od którego jednak się nie ucieknie. Prędzej czy później właściciele i zarządcy takich obszarów będą musieli zmierzyć się z tym zadaniem. - Takie zdegradowane obszary występują na terenach typowo miejskich oraz na terenach poprzemysłowych i powojskowych. Degradacji ulega nieremontowana od lat zabudowa, często zabytkowa, a także towarzysząca jej infrastruktura, co jest istotnym czynnikiem ograniczającym rozwój społeczny i gospodarczy takich terenów. Odpowiedzią na problemy występujące na obszarach zdegradowanych są działania związane z rewitalizacją tych obszarów. Polegają one na kompleksowym podejściu do problemów i prowadzą do nadania tym obszarom nowych funkcji: usługowych, gospodarczych, społecznych, edukacyjnych, zdrowotnych, rekreacyjnych, kulturalnych lub turystycznych, a tym samym zwiększenie ich atrakcyjności gospodarczej i społecznej - mówi Aldona Koźma, konsultant ds. ochrony środowiska w Departamencie Projektów Europejskich - Doradztwo Gospodarcze DGA.

 

Śląsk zaczął pierwszy

 

W naszym kraju prekursorem przywracania środowisku zdegradowanych przez przemysł terenów był Śląsk. W województwie śląskim w ramach działania 3.3 ZPORR „Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe" zrealizowano 23 projekty. Najczęściej poziom dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego sięgał 75 proc. całkowitego kosztu projektu. Tylko trzy projekty uzyskały wsparcie w mniejszym wymiarze.

1/6

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

- 23 projekty realizowane w ramach działania 3.3 są już ukończone bądź na etapie realizacji mówi Urszula Machlarz z Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Jednym z przykładów projektu, dzięki któremu zniszczonym przez przemysł terenom przywrócono blask jest „Rewitalizacja zespołu akwenów poprzemysłowych Amelung w Chorzowie", zrealizowana przez samorząd Chorzowa.

Dzięki dofinansowaniu z EFRR, sięgającemu 4 259 871 zł przeprowadzono kompleksową rewitalizację terenów pozostałych po obiektach górniczych. Wykonano kanalizację, korektę ukształtowania terenu zmieniając linię brzegową akwenu. Obniżono też skarpy i wybudowano chodniki. Dzięki projektowi teren stał się atrakcyjnym miejscem spacerów.

 

Zagospodarowanie terenów pogórniczych to na Śląsku jeden z kluczowych problemów z zakresu gospodarki przestrzennej oraz ochrony środowiska.

- Możliwość korzystania ze środków europejskich przewidzianych na rekultywację i rewitalizację obszarów zdegradowanych, finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, znajduje swoje odzwierciedlenie w odpowiednich zapisach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, jak i Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wsparcie zostanie skierowane m.in. na kompleksowe przygotowanie terenów przeznaczonych pod działalność gospodarczą oraz tworzenie i rozbudowę systemów monitoringu wizyjnego. Realizowane projekty muszą przyczyniać się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym mówi Krzysztof Kamiński z Urzędu Marszałkowskiego województwa śląskiego.

 

Bez dzikich wysypisk

2/6

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

 

Działania związane z rewitalizacją terenów problemowych podjęte w ramach projektów, które mogą być współfinansowane ze środków unijnych przekładają się na konkretne korzyści dla środowiska przyrodniczego. Wprowadzenie na zrewitalizowanych obszarach systemów zagospodarowania odpadów powinno wyeliminować powstawanie dzikich wysypisk, a segregacja odpadów wpłynie na możliwości recyklingu i tym samym zostanie ograniczona ilość odpadów składowanych na wysypiskach. Pieniądze na takie inwestycje znajdują się w Regionalnych Programach Operacyjnych. - W RPO Województwa Dolnośląskiego na gospodarkę odpadami przeznaczone są środki w działaniu 4.1. Projekty mogą dotyczyć m.in. budowy, rozbudowy i przebudowy zakładów unieszkodliwiania odpadów. Projekty mogą również dotyczyć rekultywacji wyłączonych z eksploatacji składowisk i wysypisk odpadów komunalnych, a maksymalne dofinansowanie inwestycji wynosi 85 procent - mówi Małgorzata Kamińska z wrocławskiego magistratu.

 

Fachowcy są przekonani, że prawidłowe przeprowadzenie założonych prac w ramach rewitalizacji terenów zdegradowanych niewątpliwie przyczyni się do poprawy jakości środowiska naturalnego, jakości życia ludzi oraz wzrostu kultury. Dlatego też wszelkie działania powinny być prowadzone z zastosowaniem zasad zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego oraz we współpracy z zespołami specjalistów. - Perspektywiczne korzyści dla środowiska wynikające z realizacji inwestycji na obszarach zdegradowanych wspieranych środkami z funduszy unijnych mają istotny wpływ na poprawę walorów krajobrazowych, architektonicznych i środowiskowych całego obszaru. To z kolei przekłada się na pozytywne oddziaływanie na zdrowie i warunki życia ludzi - zapewnia Aldona Koźma.

 

Bogdan Lewicki

 

3/6

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

Rewitalizacja

Według „Programu rządowego dla terenów poprzemysłowych" rewitalizacja „obejmuje proces rekultywacji i proces ponownego zagospodarowania terenu (w tym oczyszczenie, przebudowę i modernizację istniejącego pokrycia terenu), które przywrócą stan umożliwiający pełnienie przez ten teren funkcji użytkowych" - rozdz. 1.1 „Przedmiot programu". W Polsce, w okresie powojennym, działania rewitalizacyjne prowadzone były w sposób nieuporządkowany i dotyczyły głównie zniszczonych w wyniku działań militarnych historycznych centrów miast. Projekty odnowy finansowane były ze środków własnych, a w późniejszym okresie, ze środków krajowych, głównie z funduszy celowych.

 

Rewitalizacja na Śląsku

Finansowanie rewitalizacji i rekultywacji terenów poprzemysłowych na przykładzie RPO Województwa Śląskiego: - działanie 6.2 „Rewitalizacja obszarów zdegradowanych", - działanie 5.2 „Gospodarka odpadami", - środki na rewitalizację terenów zdegradowanych w ramach RPO WSL na lata 2007-2013 opiewają na kwotę ponad 100 mln euro.

 

 

Projekty rekultywacyjne

4/6

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

Indykatywny wykaz niektórych indywidualnych projektów dużych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: -

Rekultywacja terenów poprzemysłowych w Zakładach Chemicznych Tarnowskie Góry.

Przewidywany okres realizacji projektu: 2007-2013.

Miejsce realizacji: województwo śląskie.

Instytucja odpowiedzialna za inwestycję: Zakłady Chemiczne Tarnowskie Góry. - Rekultywacja terenów zdegradowanych górnictwem siarki w województwie świętokrzyskim i podkarpackim.

Przewidywany okres realizacji projektu: 2007-2013.

Miejsce realizacji: świętokrzyskie, podkarpackie.

Instytucja odpowiedzialna za inwestycję: Kopalnia Siarki ,,Machów''. - Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP.

Przewidywany okres realizacji projektu: 2007-2010.

Instytucja odpowiedzialna za inwestycję: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych.

5/6

Dotacje pomogą zagoić rany po przemyśle Wpisany przez Maciej Mieszkowski

 

Ochrona brzegu morskiego

Anna Stelmaszyk-Świerczyńska

dyrektor ds. technicznych w Urzędzie Morskim w Gdyni

- Wstępnie na listę projektów indykatywnych w ramach działania 2.2 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko zgłosiliśmy projekt „Zabezpieczenie brzegów Morza Bałtyckiego od strony morza otwartego będących w administracji Urzędu Morskiego w Gdyni wraz z zabezpieczeniem klifów". Przygotowując materiały do projektu wykonaliśmy dotychczas ocenę stanu zabezpieczenia brzegów Morza Bałtyckiego od strony otwartego morza oraz Zatoki Gdańskiej i Puckiej będących w administracji Urzędu Morskiego w Gdyni. Ocena ta potwierdziła obserwowane przez pracowników ochrony wybrzeża miejsca newralgiczne i wymagające pilnej interwencji na naszym brzegu, takie jak rejon Westerplatte, Cypel Półwyspu Helskiego, opaska brzegowa na klifie w Rozewiu, brzeg wysokiej wydmy w Ostrowie - na zachód od Jastrzębiej Góry, rejon ujścia rzeki Piaśnicy w Dębkach.

6/6