KitMTM Montajcı El Kitabı

ITALIAN GAS TECHNOLOGY

ECO-DRIVE SOFTWARE KULLANIM KLAVUZU Kod TA01Z038TU - Rev.: 1.0 tarih: 13/02/2008

M.T.M . s . r. l. V i a L a M o rra , 1 - 120 6 2 - C H E RASC O (Cn) - Italy - www.kitmtm.com - suppor [email protected] om

2

3

4

şemaları.

AÇIKLAMA

ECO-DRIVE SOFTWARE Ecodrive Eco-Drive è KITMTM tarafından geliştirilmiş gerek LPG gerekse Doğalgaz dönüşüm kalibrasyonlarında kullanılan yeni software’dir . Yeni bir sistem olan Ecodrive Eco-Drive sistemi

için

geliştirilmiş,

ama

ayrıca

Ecodrive 24 Model Year 07 e Ecodrive Direct injection (SDI) sistemlerininde de kullanmak mümkündür.

Montajcılar için ECO-DRIVE Sistemi Kalibrasyon software gerek beklenti gerekse işlevsel bakımdan değiştirilmiş olup, zaten Ecodrive sistemlerinde maksimum pratikliğe ulaşmış montajcıların, bir önceki software’lerin çalışma felsefesine sadık kalarak, işlerinin daha kolaylaştırılması yönünde yaratılmıştır. Sistemin tarama işlemini daha basite indirebilmek için birtakım ilave fonksiyonlar kullanılmıştır. Kalibrasyon Software programı siz müşterilerimiz için www.kitmtm.it sitesinde herzaman yüklemeye hazır bulundurulacak ve yapılan güncellemeler ve gelişmeler aynı siteden elde edilebilecektir.

FAYDALı BILGILER • Montajcı Ecodrive El kitabı 1/3. ECOgenel bilgiyi en basit şekilde alabilmenin

DRIVE sisteminin montajı hakkında

yoludur. Ayrıca bu kitapçıkta: Sistemin yapısını ve çalışma prensibini; Sistemi oluşturan parçalar hakkında detaylı bilgiyi, Mekanik ve elektronik montaj hakkındaki bilgileri görebilirsiniz. • Montaj tipleri 2/3. Karşılaşılabilecek şemalarını bulabilirsiniz.

değişik tiplerdeki montajlara ait elektrik • Özel Bilgiler. Bazı özel araçlara ait KITMTM Firma Mekezinden elde edilen detaylı mekanik

ve elektronik bağlantı

5

1. BAŞLAMAK IÇIN NEYE HTIYACıM VARDıR?

Kısaca ,Kitmtm sisisteminin Elektronik 1_Şahsi taşınabilir bilgisayara

Beyni ile diyaloğa geçebilmek için;

2_ECODRIVE (kod. DE512114) iletişim kablosuna 3_PC ECO-DRIVE software ihtiyaç vardır. NOT: ECODRIVE hardware anahtarına ihtiyaç olmaması büyük bir rahatlık sağlamaktadır.

1.2. SISTEMLERI IÇIN LETIŞIM KABLOSU

Taşınabilir PC hariç, diğer tüm malzemeler 90AV99002054 kod.no.lu “SOFTWARE

Beyinden gelen sinyalleri elektronik devresi

KITMTM SENZA CHIAVE HW (CD ROM)”

sayesinde çeviren kablodur. Otomotiv sektö-

kitinde mevcuttur, ayrıca bu kit KITMTM ‘nin

ründeki ISO 9141 ve ISO 15031 standartla-

diğer softwareleri yüklemek için gerekli ola-

ra uygun olduğundan bilgisayar sinyallerine

bilecek tüm malzemeyi içerir.(HW anahtar

de uyumludur yani Rs232 serial iletişim

hariç).

standartındadır. Bu kablo KITMTM’nin diğer

Resim 1-1 de ECODRIVE bağlantı kablosu-

sistemlerine uyumlu değildir. Örneğin;

nu görmektesiniz. Ecodrive Eco-Drive soft-

FLYING INJECTION , JUST ve JUST

ware için hardware anahtarı gerekli değildir

HEAVY sistemler.

ancak CDROM’daki diğer tipteki KITMTM

KITMTM’den bu kabloyu DE512114 kod ile

Şimdi bu malzemenin özelliklerinden kısaca

ısmarlayabilirsiniz..

softwareler’i için gereklidir. bahsedelim.

1.1. ŞAHSI BILGISAYAR ECODRIVE

ECO-DRIVE

Software KITMTM

90AV99002054 “SOFTWARE SENZA

CHIAVE

HW

(CD

ROM)”kit ile sunulan CDROM içindedir. CDROM’da tüm güncellemeler mevcut olup sürekli software’i

KITMTM

‘nin

http://www.kitmtm.com. sitesinden de gün-

Windows 2000 / XP / Vista. Işlemcili bilgisa-

cellemeleri takip ediniz.

stenilen Hardware özellikleri aşağıda sıra-

1.3. SOFTWARE YÜKLEME

yarla çalışır. lanmıştır:

• Minimum Hardware özellikleri:

Yükleme

• Mikroişlemci: Pentium II 350

KitMTM’nin http://www..it adresli internet

• Hafıza RAM :128 MB

sitesinden yapılabilir.

gerek

CDROM‘dan

gerekse

• Hard Disk: 1 GB ‘lık boş alan

Ayrıca gerekli olabilecek tüm güncellemeler

• 1024x768

(software, yükleyici, map ve tarama güncel-

• 1 adet serial port veya USB adaptörlü USB çıkışı ,serial tip “full duplex”.

lemeleri) aynı şekilde gerek CDROM’dan

Ama şu anda sıfır hareket edelim ve gerekse internetten yapılabilir.

CDROM’dan yükleme yapalım;

6 Resim 2 1: Yüklemeye ait ilk Şema

2. SOFTWARE YÜKLEME

Yükleme

gerek

CDROM‘dan

gerekse

KITMTM’nin http://www.kitmtm.com adresli internet sitesinden yapılabilir. Ayrıca gerekli olabilecek tüm güncellemeler lemeleri) aynı şekilde gerek CDROM’dan

(software, yükleyici, map ve tarama güncelAma şu anda sıfır hareket edelim ve gerekse internetten yapılabilir.

CDROM’dan yükleme yapalım;

10. Yükleme sonunda Windows bilgisayarın kapanıp yeniden açılmasını talep edebilir , Si(Evet,Yes) olarak cevap verin.

2.1. “ECO-DRIVE” SOFTWARE’INI CDROM’DAN BILGISAYARA YÜKLEME “ECO-DRIVE”

software’ini yüklemek için

gerekli özelliklerdeki bilgisayarı temin ettikten sonra aşağıdaki adımları takip etmeniz

ECO-DRIVE

açmazsa; CDROM’daki Ana dosyanın içinden ‘’Setup’’ dosyasını çalıştırın( Start tuşuna basın → Esegui, scrivere “D:\Setup.exe” ve

OK

CDROM bulunduğu bölgenin

bölge başka bir harfle gösterilmişse o harfi

1. CD-ROM’u yerleştiriniz. 2. Yükleme programının otomatik olarak açılmasını bekleyiniz. ( Eğer otomatik olarak açılmazsa aşağıda NOT ‘ta belirtilen gösterilen şemadan istediğiniz

işlemleri uygulaynız.)

4. Resim 2-2’de gösterilen şemadaki gibi,

lisanı seçiniz.

5. Resim 2-3’de gösterilen şemadaki ECOECODRIVE sistemlerine ait ikona basınız.

6. Resim 2-4’de gösterilen şemadaki gibi, DRIVE sembolüne basınız.

sembolüne

bastığınızda

“Installazione Completa” (yükleme tamamlanmıştır) diye uyarı gelecek. Eğer software daha önce yüklenmiş ise ve sadece güncelleme yapılmak isteniyorsa “UPDATE” tuşuna basınız. 7. Yükleme esnasında sizi yönetecek tüm Uyarılara Next veya Onay tuşu ile cevap veriniz. 8. Yüklenecek programı bilgisayarınızda nereye kayıt etmek istediğiniz sorulduğunda Next tuşu ile

CDROM

işaretidir: eğer sizin bilgisayarınızda bu

Bilgisayarı açınız.

ECO-DRIVE

software

taktıktan sonra programı otomatik olarak

basın. “D”

gerekir:

3. 2-1’de

NOT:

cevap verin ve orjinal

haliyle devam etsin. 9. Bu noktada yükleme başlamıştır.Yükleme çubuğunun 100% dolmasını bekleyin.

yazın.

7

3. PROGRAMıN YAPıSı VE BAŞLANGıCı

Resim 3 1: ECO-DRIVE ana sayfası

3.1. GENEL Program aşağıdaki sistemler için kullanılır: 7 Eco-Drive 8 Ecodrive 24 M.Y. 07 9 Ecodrive Direct Injection. Bu kullanma kılavuzu tamamen Eco-Drive

uyarı gelecektir.

daki bazı ayarları değiştirmek

için hazırlanmış olup, diğer sistemler için

Için (örneğin Lisan , iletişim parametreleri

uygulanamayacak kısımlar belirtilmiştir.

DIKKAT!: Eğer bu noktada kayıt etmeden

Başlangıç

geçer iseniz, yaptığınız değişiklikleri kaybe-

vs.. gibi) ‘’PRATIKLIK ‘’ tuşu kullanılır.

dersiniz.

3.2. SAYFASıNıN TANıTıMı

3.3.1. “PROGRAMLAMA” TUŞU En alt kısımda ince uzun 3 adet kutu bulun-

Yüklemeyi doğru olarak tamamladıktan

maktadır. Bu kutulardan en solda olanı

Elektronik beyni programlamaya yarayan

sonra ECO-DRIVE programını kullanmaya

komünikasyon

ana tuştur. Daha önce arşivde olan veya

başlayabilirsiniz. Bilgisayarınızdaki ECO-

tir.(bağlanıyor, Komünikasyon OK vs.)

KITMTM tarafından sağlanan

DRIVE

Ortada bulunan kutu takılan tesisatın tipini

(‘’ARŞV’DEN’’ tuşunu seçerek) veya yeni bir programlama (KŞSEL KULLANIM tuşu

ikonunu çift tıkladığınızda açılır

durumunu

belir-

programla

veya mouse ile sol köşedeki Başla veya

(örneğin; EcoDrive,

Start ‘a geliniz → Programlar → KITMTM

gelir)

Gas Equipment→ECO-DRIVE.

DE815010 EcoDrive a 4 cil.) ve software

Ana sayfada görüldüğü gibidir. lk anda

versiyonunu SPDAA008010).

gözünüze çarpacak olan ECO-DRIVE iko-

Sağ kutu diagnos kontrollerini ve sistemin

Bu tuş tarama , map düzeltmeleri , kuman-

nuna mouse ile tıkladığınızda bir el işareti

uygulayıcı sensör kontrollerini yapar. Eğer

da parametreleri için ECODRIVE PLUG&

çıkacaktır ve yüklenmiş olan sofware ile ilgi-

diagnos tanıtılmış ise kontrol esnasında bul-

DRIVE sisteminin ihtiyaç duyacağı tüm

li bilgiler veren küçük pencere açılacaktır ;

duğu hataları belirtir, eğer tanıtılmamış ise

ayarları yapmanızı sağlar.

’’DIAGNOS TANITILMAMIŞ’’ uyarısı verir.

DEVREYE SOKMA tuşunu kullanarak arzu

3.3. ANA TUŞLAR

lir, kişiselleştirebilirsiniz, benzinden gaza

Daha önce izah edildiği gibi ana tuşlar 4

adettir ve şemanın alt kısmında bulunur.

gibi.

ve soldan sağa doğru aşağıdaki şekilde

3.3.3. “DIAGNOS”TUŞU

sıralanırlar: (bakınız resim 3.1).

Bazı verileri görmeye , yükleme problemleri

EcoDrive manasına

elektronik beyin kodunu belirtir.

(örneğin

(örneğin

:

Bilgisayara yüklenmiş olan software versiyonu hiç bir harekete gerek kalmadan da semAna sayfa şemasının alt kısmında ‘’Ana

bulunmaktadır. Bu tuşlar; PROGRAMLAMA,DEVREYE SOKMA, DIAGNOS V E

3.3.2. “DEVREYE SOKMA” TUŞU

edilen herhangi bir parametreyi değiştirebi-

bolun altında direkt okunabilir.

tuşlar’’ diye adlandırdığımız 4 adet tuş

ile) yapabilirsiniz.

geçiş parametreleri , map düzeltmeleri vs.

Basılmadığı zaman Mavi renkte görünürler

PRATKLK tuşlarıdır.

• PROGRAMLAMA

veya hataları olup olmadığını anlamaya,

Şimdi kısaca bu tuşların ne işe yaradığını ve

• DEVREYE SOKMA

beyne yüklenen mapların, kullanılan softwa-

nasıl kullanıldığını göreceğiz.

• DIAGNOS

re ve yükleyicinin tespitini yapmaya yarar.

• PRATIKLIK

Ayrıca

uygulayıcıların

doğru

çalışıp

çalışmadığının testini yapmak mümkündür. Biraz üst kısımda “ÇIKIŞ” tuşu mevcuttur.

Elektronik Beyinin programlanması ile ilgili

Bu tuşa bastığınızda eğer hiç bir değişiklik

tüm işlemler ‘’PROGRAMLAMA ‘’ tuşu ile

yapılmamış ise program hemen kapana-

yapılır; ama eğer daha önce programlanmış

caktır. Eğer yapmış olduğunuz değişiklikle-

bir beyinde işlem yapmak için ‘’DEVREYE

ri kaydetmeden basar iseniz yapılan işlem-

SOKMA ‘’ tuşu, hataları incelemek, gerekli

lerin kayıt edilip edilmemesini soran bir

testleri yapmak için ‘’DIAGNOS’’ , program-

( enjektörler, gaz valfleri, röle vs.).

3.3.4. “PRATIKLIK ” TUŞU Genel olarak pratik bir şekilde kullanmaya

yönelik aletler burada gruplanmıştır. PC’deki

8

programı güncellemek veya bazı görünüşleri değiştirmek; lisanı değiştirmek, beyin ile elektrik şemelarını görüntülemek, mapları

bağlantı komünikasyonlarını değiştirmek, çıkarıp PC’ye kaydetmek, daha önce arşiv-

de mevcut olan maplar üzerinde çalışma yapmak , mapları bir PC‘den diğer PC’ye taşıyabilmek için yeni disketler oluşturmak , PC üzerindeki verileri güncellemek gibi değişik işlemler yapmanızı sağlar.

9

4. PROGRAMLAMA

Resim 4 1: Kişisel Uygulama Adımları

Kişisel Uygulama işlemleri Kişisel uygulama işlemine başlama

Tesisat tip seçimi (1. adım)

4.1. PROGRAMLAMA TIPLERI DOSYASı

Tesisatın ve enjektörlerin kalibrasyonu (2. adım)

ECO-DRIVE software programlama prose-

F?D dosyasının Kaydı (3. adım)

dürü aşağıdaki iki dosyaya dayanır; 1. Dosya .S19 2. Dosya .FPD, F7D o FDD.

Otomatik map işlemi ( 4. adım)

4.1.1. DOSYA S19

şlem sonu komünikasyonu (5.adım)

S19 Dosyası ECO-DRIVE Sofware kullanan sistemlerin algoritma ve stratejilerini içerir.

Resim 4 2: Kişisel uygulama işleminin seçimi

Elektronik beyne atılan yeni bir programda , bilgisayarınızda mevcut olan S19 softwarenin en son versiyonu ile güncellenmesi gerekir. (Dolayısı ile bilgisayarı da devamlı güncellenmiş tutmak gerekir.) Bu da size en son stratejilerle kullanmanızı sağlar.

4.1.2. FPD, F7D, FDD DOSYALARı Adı geçen dosya aracın map özelliklerini içerir. Örneğin ; tesisat tipini, motor tipini (emişli veya turbo), map parametrelerini, tesisat parametrelerini, kalibrasyon parametrelerini, tm sensör sinyallerini, kumanda parame-

4.2. BEYNIN PROGRAMLANMASı

trelerini, transitor stratejileri için gerekli

Kişisel Uygulama, yeni bir araca montaj yapıldığı zaman, arşivde mapı bulunmayan

clara hitap eder.

şemadan Programlama tuşunu seçmeniz

durumlarda uygulanır. Otomatik map için

• F7D dosyası Ecodrive 24 MY07 yüklen-

tur:

değişik adımlardan meydana gelir.

parametreleri vs. Içerir.

Beyne program atmak istiyorsanız ana

• FPD dosyası Eco-Drive ilr yüklenmiş ara-

gerekir. ki ayrı tipte programlama mevcut-

konfigurasyon için gerekli olan parametre

miş araçlara hitap eder.

• Kişisel Kullanım

• FDD dosyası Ecodrive Direct Injection

• Arşivden

yüklenmiş araçlara hitapeder. Kullanım Klavuzunun ilerleyen sayfalarında

özellikleri

uygulanır. Kişisel

uygulama

Bu işleme başlamak için şemanın altındaki Programalama tuşuna basıp açınız ve solda beliren kişisel uygulama tuşu ile devam edi-

4.2.1. KIŞISEL KULLANıM PROGRAMı

F?D genel map dosyasının izahını bula-

niz ( bakınız resim 4-2). Montajcı işlemle ilgili adım adım yazılı ola-

caksınız, ‘’? ‘’; ‘’P’’ ,’’7’’ veya ‘’D’’ olabilir.

Bu tip programlama sadece Eco-Drive e

rak yönlendirilir.

Software, elektronik beyin ile bir kere komü-

Ecodrive 24 MY07 sistemleri için geçerli-

ILERI VE GERI tuşları kullanılarak bir önce-

nikasyon sağladığında kendisi otomatik ola-

dir. Su sistemi Ecodrive Direct Injection

ki adımlara geri dönülebilir veya bazı

rak kullanılan sisteme göre gerekli olan

sistemleri için daha hassas mapa ihtiyaç

adımlar geçilebilir, veya aynı işlem PgUp e

dosyayı seçecektir, sizin bir müdahale yap-

olduğundan arşivden yapmak gereklidir.

PgDwn

tuşları

manıza gerek yoktur. Daha ileri sayfalarda

Yapılan izahlar Eco-Drive içindir.

Dikkat:

Bu

daha aydılatıcı bilgilere rastlayacaksınız.

Ecodrive 24 MY07 işlemi için sadece başlangıçta map sensörlü tarama kiti takıp işlem sonunda çıkarılması gerektiğini belirten mesajı verir.

kullanılarak

kalibrasyon

yapılabilir.

işlemini

kul-

landığınızda beyinde daha önceden mevcut olan tüm veriler kaybolacaktır.

10

4.2.1.1. Tesisat Tipi

Resim 4 3: Kişisel uygulama –tesisat tipi

Resim 4-3 ‘te görüldüğü gibi işlemin ilk adımıdır.Kutucukta tesisat tipine göre LPG veya Metan seçtikten sonra , BAŞLA tuşuna basmak yeterlidir. Böylece aracın kalibrasyonunun yapılabilmesi için beyne software ve standart map otomatik olarak gönderilir. Bu işlem tamamlanınca montajcı hiçbir müdahaleye gerek kalmadan bir sonraki adıma geçer. Soldaki “DĞER” tuşunda bazı rakamlar ve harfler bulunur. Bunlar beyne yüklenecek software’nin tipi ile ilgili bilgiler verir. • Ilk 5 karakter software ismini belirtir. (“SPDAA”Resim 4-3)

Resim 4 4: Yönlendirilmiş şlemler– “DĞER” tuşu ile tesisat tipi seçme.

• Ortaki 3 rakam software versiyonunu belirtir. (“007”Resim 4-3). Son üç rakam software tipini belirtir yani programlanacak beyin tipine bağlıdır.( Resim 4-3 ‘teki “010” Eco-Drive 4 enjektörlü DE815010 kodlu elektronik beyin tipini ifade eder. ). 1. Bu şemaya girer girmez, bir işleme

NOT:

başlamadan, bilgisayardaki program beyinde mevcut olan yükleyicinin ver-

siyonunu tespit ve kontrol eder. Eğer beyin güncellenmiş yükleyiciye sahip değilse gerekli yönlendirilecek güncelleme işlemleri uygulanır. ( Nasıl yapılması gerektiğine dair

paragraf 4.2.2‘ye

bakınız). 2. KITMTM tarafından bazı özel durumlarda bildirilmesi halinde; normal olarak kullanılan software’den daha değişik bir software

kullanma

ihtiyacı

olursa

DĞER tuşuna basarak yapabilirsiniz. (Bakınız

Resim

4-4).

Bu

tuşa

bastığınızda aşağıdaki seçenekler belirir: Standard: KITMTM tarafından normal olarak

dağıtılan

software

tipidir.

KITMTM‘nin özel olarak teknik elemanları tarafından yetki verilmedikçe; sadece standard tipi software kullanılacaktır. Özel: Araştırma ve Geliştirme konularında kullanılan özel software tipidir. Bu tip sadece KITMTM’nin teknik elemanlarının vereceği talimatlarla kullanılır. Bu opsiyonu seçtikten sonra OK tuşuna basarak devam edilir.

Resim 4 5:Yönlendirilmiş Prosedür – Tesisat kalibrasyonu

11

4.2.1.2. Tesisat Kalibrasyonu

Resim 4 6: Yönlendirilmiş Prosedür – Tesisat bölümündeki DĞER tuşu seçilerek yapılan tesisat kalibrasyonu

şlemin ikinci adımıdır.Araca ve tesisata ait

tüm bilgileri kesinleştirmeye yarar. (bakınız Resim4-5). Tesisatın Emişli veya turbo olarak tipi belirtilir. Birçok parametre önceden ayarlanmış olup değiştirmeye gerek yoktur. Bazıları araçtan ayarlanır. Bu şemada aşağıdaki yükleme araça değiştiğinden montajcı tarafından özelliklerinde seçim yapılabilir;

Tesisat: Tesisat tipi LPG veya Metan olarak belirtilir. • Motor: Adı geçen motorun tipi Turbo • Sensor P1-T gaz: kullanılan basınç ve ısı

• Sonde lambda 1 ve 2: Sonda lambda kablolarının bağlanıp bağlanmadığını

veya emişli olarak belirtilir. sensörü tipi bildirilir. Program oto-

belirtir.

NOT: Resim 4-6 ‘da görüldüğü şekilde;

DĞER Tuşuna basarak, şemanın üst

kısmındaki,motor devir sinyali ve kollektör

• Debimetre:

Orijinal benzinli tesisatta

basınç Map çalışma limitlerini ayarlayabilir-

matik olarak sensör tipini seçer ama

eğer debimetre mevcut ise (MAF’da

siniz.

montajcı gerekli ise sensör tipi ayarlarını

denebilir) sisteme daha iyi bir tarama

yapabilmek için ‘’MEVCUT’’ şıkkını eğer

Bu işlem yapılması gereken bir Norm değil-

değiştirebilir.

dir, KITMTM teknik elemanlarının belirtmesi

debimetre yoksa ‘’MEVCUT DEĞL’’ veya

dahilinde uygulanır.

belirtilir, bu bilgi aynı zaman bağlanan

şüpheniz

4.2.1.3. FPD, F7D veya FDD Dosyalarının Kaydı

gaz enjektör adedini ve aracın benzin

kullanılmamasını sağlayınız..

• Enjeksiyon: Enjeksiyon tipi sıralı veya

debimetre olup olmaması konusunda

yarı sıralı olarak seçilir. • Silindir adedi: motorun silindir adedi

enjektör adedini belirtir. Eğer bu adet elektronik beyinin max. kumanda ede-

şıkkını seçiniz. Mümkünse son şıkkın varsa

‘’ÖNGÖRÜLMEMŞ’’

• OBD Komünikasyon Tipi:

Sistemin

aracın diagnos soketi ile bağlantısı

ise

olduğunu ve K (1 kablo bağlanır) hattını

bağlantılara dikkat edilir.Örneğin eğer

veya CAN BUS (2 kablo) kullanıldığını

elektronik beyin 6 enjektörlü beyin ise ve

belirtir.

ceği

enjektör

adedinden

az

5 enjektörlü araca takılmış ise ; 6. numa-

KITMTM’den temin edilebilecek olan

ralı ejektörün kablosu bağlanmaz, diğer-

DE805500 Kod no.lu OBD test cihazını

leri bağlanır.

araç soketine takarak kominikasyon tipini

• Silindir Hacmi: Santimetreküp olarak motorun silindir hacmi belirtilir. (örneğin

ve yapılacak bağlantıları tespit etmeniz

Bu bölüm şu ana kadar yapılan ayarların

Yönlendirilmiş prosedürün üçüncü adımıdır.

hangi bölümdeki dosyaya kaydedileceğinin OBD test cihazının üstündeki bağlantı tipi

Interf. EcoDrive’de ayarlanacak bağlantı

Bağlanacak kablolar

1. tipten 3.tipe

K-LINE

Beyaz OBD soketindeki 7 no.lu pin’e

4.tipten 5.tipe

Mevcut değil

-

CAN BUS

mümkündür.

• Enjektör tipi: Listede sunulan; takılmış

‘den 9’a kadar numaralarla belirtilen

Sarı OBD soketindeki 6 no.lu pin’e ve sarı/siyah 14 nolu pin’e

olan gaz enjektör tipi seçilir. Gaz enjektör

tipleri sunar. Bağlantılar ve seçim

seçimini sağlar. Aşağıdaki kutucuklarda

tipi seçimi aracın gücüne göre yapılır:

aşağıdaki tablodaki bilgiler izlenerek

istenilenlerin Marka, Model, Beyin, Dosya

1400 1,4 litre için).

‘’Ecodrive …… Montaj tipleri kullanım

Test cihazı bağlantıyı kuarar kurmaz

1

yapılır.

6.tipten 9. tipe

mümkün olduğu kadar detaylı biçimde

Devir Sinyali.Araçta mevcut olan devir

tamamlanması gerekir. (Bakınız Resim 4-

• MAP Sensörü: Kullanılan Map sensörü

sinyalinin sistemle bağlanıldığını belirtir

7).

tipini belirtir. Aracın orjin Map’ının kul-

veya devir sinyalinin benzin enjektörlerin-

Not: Dosya adı seçiminde istenilen isim kul-

lanıldığını belirten değişiklik yapılabilir.

den veya bobinden okunduğunu belirtir.

lanılır. Size tesisatın takıldığı araca ulaştıra-

Bu durumda işlem sizden sensor tara-

Normal olarak bu sinyali bağlamak gerekli

cak bir ad kullanmanızı tavsiye ederiz.(

ması yapmanızı ve rölantideki ve motor

değildir bu durumda software otomatik ola-

Örneğin

kapalı iken okunan değerin elde edilme-

rak ‘’Bağlanmamış’’ opsiyonunu seçer.

kullanılabilir.)

sini ister.

Bütün ayarların girildiğini ve tamam-

landığını tespit edin ve leri tuşuna basarak

Aracın motoru kapalı kontak anahtarı takılı

klavuzu 2-3’e bakınız”.

rir. Şimdilik tek tiptir değişiklik yapılamaz.

• Su Sensörü: Kullanılacak sensörü göste-

işleme devam edin.

aracın plakası dosya adı olarak

vaziyette ve gerekli bilgiler tamamlandıktan sonra “kaydet” tuşuna basmak kaydıyle

Dönüşüm anahtarı: Kullanılacak anahtarı

beyine atılmak üzere kalibrasyon bilgileri bil-

gösterir. Önceden ayarlanmış değer

gisayara kaydedilir.

doğru olandır, özel durumlar hariç.

Çıkış tuşuna kaydetmeden basılırsa o ana

12 Resim 4 7: F?D Dosya Kaydı

kadar yapılmış tüm kalibrasyonlar kaybedilir.

4.2.1.4. Otomatik map işlemi ECO-DRIVE software ile çalışan sistemler elektronik beyinde mevcut olan maplar baz alınarak çalışırlar, benzin enjektörlerinden alınan sinyalleri gaz enjktörlerine çevirirler, bu sinyaller arabadan arabaya değişiklik gösterirler. Otomatik map işleminin hedefi hemen montajdan sonra aracın çalışma şartları ile ilgili bilgiler vasıtası ile çevirici mapları elde etmektir. (Araba durur vaziyetteyken elde edilir.) Otomatik map işleminde arac benzindeyken üç kere gaz vermeniz halinde değişik parametreleri okuyarak değerleri elde eder. (Parametreler tarafınzdan bildirilmiş olmalı, silindir hacmi, enjeksiyon tipi, silindir adedi vs. gibi.) Işlem montajcının hiç bir müdahalesine gerek kalmadan rölanti ve rejimli durumlarda olmak üzere devam eder. (Bakınız aşağıdaki resimler.) Otomatik Map işlemine başlar başlamaz Resim 4-8 ‘de görüldüğü gibi aracı benzinde rölanti rejimine getirip OK tuşuna basınız. Resim 4-8‘deki şemada görüldüğü gibi iki adet garfik mevcuttur; birincisi Sonda Lamda’nın ve Map’ın gidişatını gösterir. kincisinde de benzin ve gazdaki enjeksiyon süreleri görülmektedir. Motorun rölanti şartlarında tutulması istenir (resim 4-9) ve sonra üç kez gaz pedalına sonuna kadar basılarak 5000 devir/dakika‘ya getirilir ( Resim 4-10) Bazı arac üreticilerinin koymuş olduğu hız engelleme müdahalesinin devreye girmemesi için, gaz pedalına hızlı bir şekilde basılıp 5000 dv/dk.’nın üstünde bir rejime çıkılmamalıdır. Her gaz vermeden sonra şemanın alt orta kısmında bulunan sarı dairenin içinde uygulanmış gaz verme adedi belirir. ( Resim 4-11). Üçüncü gaz vermeden sonra montajcının görevi bitmiştir. Bundan sonraki tüm otomatik map kalibrasyonları otomatik olarak yapılır ve hiç bir müdahaleye ihtiyaç yoktur, sadece işlem bittiğinde OK tuşuna basılması istenir. Diğer adımlar otomatik yapılsa da biz neler yapıldığını anlamanız için

Resim 4 8:Otomatik Map işlemi; OK tuşuna basınız

Resim 4 9:Otomatik Map şlemi - Bekleme

aşağıda izahlarını vereceğiz. Üç kez gaz verme hareketiyle yapılan otomatik kalibrasyon (bakınız resim 412) rölanti rejiminde en doğruyu sağlamaya çalışır. Bu işlem aşamasında resimde de görüleceği üzere alt kısımda 4 adet kırmızı veya yeşil renkli küçük kutucuk ve hala düzeltilmesi gereken hata yüzdesini belirten kutu mevcuttur. Küçük kutucuklar her silindir için bir adet olmak üzere başlangıçta kırmızı renktedir. Bu da aracın benzinle beslendiğini belirtir. Daha sonra ta ki

gazda çalışma işlemini elde edene kadar kendisi gaz – benzinde kumanda ederek işlemi tamamlar. şlem boyunca hata kutusunda optimum değere ulaşmak için gerekli düzeltme yüzdesi belirir. Hata yüzdesi (positif veya negatif) eğer %5 den küçük ise kabul edilebilir sınırdadır ve küçük kutucuk yeşil renkte olur, eğer kırmızı ise diğer silindirlere kumanda etmek için beklenmelidir. şlem sonunda; işlemin doğru olarak tamamlandığına dair mesaj ile uyarıla-

13 Resim 4 10: Otomatik Map işlemi, Üç kez gaz verme

caktır. ILERI tuşuna basarak işlemi tamamlanmalı, modifiyelei kaydedilip arşive ilave edilmelidir. (Resim 4-13) NOT 1: Otomatik map işlemi esnasında araç tüm silindirleri gaz ile çalışmadan stop ederese , otomatik map işlemi tekrar edilir, tekrardan önce ‘’DĞER’’ tuşu altında bulunan(bakınız Resim 414) ‘’ başlangıçdüzeltmeleri’’ tuşuna basın PC gerekli gördüğü kadar yüzdesel fakirleştirme veya zenginleştirme yapacaktır.Bu sadece başlangıç için gerekli olan bir kaç saniyelik düzeltmedir. NOTA 2: şlem esnasında PC elde ettiği bilgileri değerlendirecek, eğer kabul edilemeyen değer olur ise sze bir hata mesaj verecektir bu durumda otomatik map işlemini tekrar baştan yapmanız gerekecektir.

Resim 4 11: Otomatik map işlemi 2 kere gaz verilmiş

Gazverme adedi

Resim 4 12: Otomatik Map şlemi- otomatik kalibrasyon

Gaz ile beslenen silindirler(yeşil), benzin ile beslenen silindirler(kırmızı)

Hala mevcut olan hata yüzdesi

Resim 4 13: Otomatik map işlemi doğru olarak tamamlandı.

14

4.2.1.5. Parametrelerin Beyine gönderilmesi

Resim 4 14: Otomatik Map işlemi , DĞER Tuşu

Bu son bölüm ile yeni bir aracın map ve Verilerin kaydedilmesi istenir. steğe göre

sinyallerin kalibrasyon işlemleri tamamlanır.

yeni bir yere veya otomatik olarak

daha

önce seçmiş olduğunuz yere kayıt yapılır . (Bakınız Resim4-15)

4.2.1.6. şlem Sonu

şlem sonunda şlemin düzgün şekilde

tamamlandığına dair uyarı gelir, bu durumda ‘’Çıkış’’ tuşu ile programın başlagıcına

Resim 4 15: PROGRAMLAMA FINALI

dönersiniz. (Resim 4-16). Araç otomatik olarak gazda çalışacaktır.

4.2.2. “ARŞIVDEN”PROGRAMLAMA Programlama →Arşivden

tuşunu seçerek

KITMTM beyni arşivde mevcut olan programları kullanarak yapabilirsiniz. (Örneğin daha

önceden

geliştirilmiş

araçlar.)

Programlama kontak anahtarı takıp motor kapalı vaziyette veya benzinle çalışır vaziyette yapılır. Eğer araç gazda çalışırken yapılmaya başlanırsa sistem programa başlamadan önce otomatik olarak benzine geçer.

Resim 4 16: şlemin bittiği mesajının verildiği Şema.

Arşivden Programlama yaparken aracın özelliklerine göre; sistem tipi, model, marka, benzin, elektronik beyin tipi, uygun olan dosya seçilir. Eğer araç KITMTM‘nin dağıttığı araç ise dosya KITMTM_MAPS klasöründen, eğer montajcı tarafından oluşturulmuş arşivden ise USER_MAPS klasöründen seçim yapılır. Resim 4-17 ‘de gösterilen örnekte aşağıdakiler seçilmiştir: Map:

montajcı

tarafından

yapılmış

(User_Maps) CNG: Doğal gaz kiti Marka: BMW 320 Model: test Beyin: automap Dosya: .FPD ( EcoDrive tip tesisat) Programlanması yapılacak elektronik beyin seçildikten sonra, yüklenmek istenen dosya seçilir. Örnekte elektronik beyin için iki dosya seçeneği görülmektedir.( ‘’kesin FPD’’ e ‘’Fpd

Resim 4 17: Arşivden rogramlanma

15

prova)

Resim 4 18: Yükleyici güncellemesine gerek yoktur

F?D dosya seçimi dosyanın üzerine iki kere tıklayarak yapılır. Otomatik olarak “Araç Parametreleri” yazısının yanına işaret konur ve seçilen dosya adı kutucukta belirir. Araç parametreleri (dosya .F?D) dosyası seçildiğinde yüklenecek Software seçimi (dosya

.S19)

otomatik

olarak

seçilir.

Elektronik beyine bu dosyayı atmak için Software

yazan kutucuk işaretlenmiş

olması gerekir. DĞER tuşu ile seçilen software değiştirilebilir. Bu tuşa bastığınızda değişik tiplerdeki

2. Yükleyici programlanmaya başlar başla-

software’leri içeren kutucuk belirir, listedeki

maz

işlem

kesilirse,kontak

anahtarını

software’lerden istenilen iki kere tıklama ile

kapatıp çıkarın ve tekrar takın ve yeniden

seçilir.

deneyin.

Bu işlemlerin KITMTM teknik elemanları

• Yine de yükleyici programlanmıyorsa elek-

tarafından tavsiye edilmiş olması veya yetki-

tronik

li personel tarafından yapılması önerilir.

PRATKLK→BEYN SLME’den yapabilirsi-

Programla tuşuna basarak seçilen software

niz ve tekrar deneyin.

yüklenir. Resim 4-17‘deki örnekte

sadece FPD

dosyası yüklenmiş, software S19 yüklenmemiştir. Tek seferde aşağıdaki seçenekleri yüklemek mümkündür: • F?D • F?D + S19 S19 dosyasını tek başına

F?D dosyası

yuklemeden yüklemek mümkün değildir. Bazı zamanlarda beyin yükleyicinin güncellenmesi gerekir. Buna ihtiyaç duyulması durumunda program montajcıyı otomatik olarak güncelleme yapılmasına dair ikaz eder. Yükleyici

güncellemesini

YÜKLEYC

yapmak

GÜNCELLEME

için

tuşuna

basınız. (Bakınız resim 4-17) Açılacak olan pencerede neler yapılması gerektiği bildirikaydıyla beyine transfer yapılacaktır. şlemin

lecektir. PROGRAMLA tuşuna basmak

sonunda , işlem doğru olarak tamam-

lanmıştır ikazı verilir. Eğer güncelleme ihtiyacı yok ise elektronik beyindeki versiyon günceldir ikazı verir.(Bakınız resim 418) DIKKAT!: 1. Yükleyici güncelleme işlemi hassas ve tehlike potansiyeli olan bir işlemdir. PC ‘nin pilinin dolu olduğundan veya başlamadan önce elektriğe bağlı olduğundan emin olun.

beyini

silin,

silme

işlemini

16

5. DEVREYE SOKMA

Resim 5 1: Devreye sokma

Devreye sokma tuşuna basarak kalibrasyon kontrollarını, araç parametreleri ve bir çok işlemlere ince ayar yapabilirsiniz. (bakınız).Tesisat tipi seçimi , otomatikmap işlemi Kişisel kullanımdaki ile aynıdır, dolayısı ile daha önceki paragraflarda anlatılmıştır.Burada sadece farklı olan işlemler anlatıResim 5 2: Devreye Sokma – map ince ayar

lacak, diğer aynı olan işlemler önceki paragraflarda görülebilir. Devreye sokma bölümünde yapılan modifikasyonlar , değişikliğin yapıldığı veriye ait bölümün yanına kırmızı X işareti konur , bu durumda hangi verilerde değişiklik yaptığınızı görebilirsiniz. Örneğin ‘’DEVIR’’ tuşu yanında kırmızı X var ise , devir taramasının değiştirildiği belirtilir. Her yapılan modifikasyondan sonra değişiklikleri

dosyasına

bu

marka

model,elektronik beyin tipi, dosya adı yazılarak kaydedilmesi istenir.

5.1. DAHA ÖNCE ANLATıLAN IŞLEMLER

5.2.1. MANUEL

nce ayar ‘’manuel’’ olarak yapılabilir. Resim

(numaralar 0 dan küçük).

Devreye sokma ile ilgili daha önce anlatılan

5-2‘de görüldüğü üzere ‘’iki’’ ayrı tuş ile yapı-

işlemler aşağıdakilerdir:

lır. Bu işlemi tüm KITMTM montajcıları gayet

➢ Bu işlemi orta ve yüksek motor yüklerin-

1. Tesisat tipi (bakınız paragraf 4-2-1-2 )

iyi bilirler. Birinci tuş RÖLANT ve ikinci tuşta

de karbürasyon düzeltmesi gerekli ise yapı-

2. Otomatik map işlemi (bakınız paragraf 4-

REJMDE

nız.

INCE AYAR

büyük), sola doğru götürürseniz rölantideki gaz miktarı gösterilen yüzdede azalır

2-1-4) Bundan sonra anlatılacaklar

(bakınız

➢ RÖLANT: Bu tuş rölantideki ayarlar için

Iyi bir map işleminden sonra aracın doğru

Resim 5-1)):

olup

tradizional regülatörlerde yapılan

çalışıp çalışmadığı yol testinde orta veya

3. Map ince ayar

rölanti ayarı işlemine denktir. Amaç rölantide

yüksek rejimde kontrol ediniz. closed loop

4. Kullanabilirlik

zenginleştirmek veya fakirleştirmektir. Tuşu

5. Kumanda

sağa doğru götürürseniz

rölantideki gaz

alarak ayarlayınız, bu değerleri programda

6. Devir

miktarı gösterilen yüzdede artar (numaralar

7. MAP

0 dan büyük), sola doğru götürürseniz

8. OBD ayarları

rölantideki gaz miktarı gösterilen yüzdede

kündür. Aynı şekilde bu değerler sonda lir. Her türlü karburasyon hatalarına Rejımde

9. Seviye kalibrasyonu

5.2. MAP INCE AYARı Bu şemada daha önce herhangi bir beyinde

bulunan map seçilebilir. Bu seçimde yeni yapılmış bir map seçilmesi faydalı olur.

şartlarını , benzin beyninin değerlerini baz

görmek eğer OBD bağlantısı varsa müm-

azalır (numaralar 0 dan küçük).

lambdanın çalışma şeklinden de anlaşılabi-

Bu işlemi rölantide map düzeltmesi gerekli

tuşundan müdahale edilir.

ise yapınız.

Resim 5-3’de görüldüğü gibi sol tarafta bulunan Rölanti düzeltmelerinin altında ve Rejim

➢ REJIMDE : Bu işlem tradizional sistem-

düzeltmelerinin altında OBD vaıtası ile alı-

lerde vidanın ayarına denk bir işlemdir. Orta

nan hızlı ve yavaş düzeltici değerleri mev-

ve yüksek rejim noktalarında zenginleştir-

cuttur.

me veya fakirleştirmeye yarar. Tuşu sağa

Resimde de görüldüğü gibi eğer OBD bağ-

doğru götürürseniz rölantideki gaz miktarı

lantısı yoksa komünikasyon aktif değilse bu

gösterilen yüzdede artar (numaralar 0 dan

bölümlerde hiç bir değer görüntülenmez.

17

Aşağı kısımda iki adet grafik penceresi şatını ve enjeksiyon sürelerini gösterir.

mevcut olup bunlar sonda lambdanın gidi-

5.2.2. RÖLANTI

Resim 5 3: Rölantide otomatik ince ayar

OTOMATIK INCE AYAR

Rölantide ince ayar işlemini otomatik olarak RÖLANTDE NCE AYAR tuşuna basmanız

yapmak mümkündür.

yeterlidir. Resim 5-3’de okla gösterilen yer, Resim 5-4 ‘de görüldüğü gibi ortada bir pencere açılır.

START tuşuna basarak işlem başlar. bil şartlarda başlanır.

Resim 5-5‘de gösterildiği gibi benzinde staDaha sonra otomatik olarak gaza geçecek

Resim 5 4: Rölantide ince ayar penceresi

ve rölanti ortalamasını yapacaktır (Bakınız Resim 5-6). Final düzeltme görüldüğü üzere -2% ‘dir. Bu da bize rölantinin daha önce ortalanmış olduğu teyidini verir. Bu işlem bir diagnos işlemidir. Daha önce kalibrasyonu yapılmış bir aracın rölanti ayarının kontrolünü yapabiliriz.

5.2.3. REJIM ŞARTLARıNDA TıRıLMıŞ NCE AYAR

KOLAYLAŞ-

Rejimli şartlarda kolaylaştırılmış yarı otomaşartları

Resim 5 5: Rölanti ince ayar başlangıcı

tik yeni bir ince ayar metodu geliştirilmiş olup

aşağıdaki

garantiler;

sağlayacağını

• Montajcı tarafından oldukça kolay ve basit kullanım, • Kısa sürelerde ayarlama • Sürüş esnasında PC üzerinden grafik ve değerleri okuma gerekliliğinin olmaması şe gerek olmaması

• Duru halde devreye alma , bunun için sürü• Alınan neticelerin yüksek düzeyde kusursuz olması Resim 5 6: Otomatik rölanti ortalaması

Resim 5-8’deki okla işaret edilen tuşa basınca Resim 5-9 görülen grafik açılır. Resim 5-9 ‘da alt kısımda üç adet tuş görülmektedir. SL, START ve KAPAT. START tuşuna basmanız halinde, program benzin enjektörlerinin Ton’unu(enjeksiyon süreleri)elde etmeye başlar ve Map değeri şlem benzin ile çalışırken yapılınca grafikte

ile orantılı olarak grafikte görüntüler.

noktalar turuncu renkte, gaz ile yapılınca noktalar mavi renkte görünür.

Bir müddet gerek benzinde ve gerekse

18

‘da görüldüğü şekilde olacaktır. Aracı gaza

gazda yol yaptıktan sonra grafik resim 5-10

Resim 5 7: Rölanti ince ayar doğru olarak tamamlanmıştır.

veya benzine komutatörden veya programdaki komutatör resminden veya PC F5 tuşu ile geçirebilirsiniz.

Her noktada işlem yaparken

gaz verme

ayarının aynı olma gerekliliği yoktur. Sadece aşırı düşük veya aşırı yüksek devirlerde yapmamanızı tavsiye ederiz. Örneğin gaz pedalından ayağınızı çekerek veya vites büyüterek 2500 ve 3500 dv/dk arasınOpen Loop şartları normal olarak gaz pedada kalmak en uygunudur.

lının sonuna kadar basılması ile elde edilir

ama programın bu aşamasında bu değerin bir manası yoktur o yüzden değerlendirme-

Resim 5 8: Rejimde kolaylaştırılmış Ince ayar

Zaten elde edilecek grafikte bu şarta ait elde ye almayabilirsiniz.

edinim rahatlıkla ayırt edilebilecektir.

Daha sonra gaza geçerek aynı noktalarda aynı işlemler uygulanır ve Resim 5-10’da görüldüğü gibi bir grafik elde edilir. Bu noktada STOP tuşuna basılır ve araç güvenli bir yerde durdurulur. Bu aşamada Map düzeltmeleri araç durur vaziyette iken yapılır böylece bu düzeltmeleri bilgisayarda yapacak sürücü dışında başka bir personel ihtiyaç olmaz. Resim 5-10 da görüleceği gibi gaz ve benzin noktaları grafiğin sol tarafında daha üst

Resim 5 9: Kolaylaştırılmış ince ayar grafiği

üste gelmiş, grafiğin sağ tarafında ise birbirlerinden ayrılmış olarak görülmektedir. Bundan da anlaşılacağı üzere map yüksek devirlerde iyi ortalanamamış, ayarlanamamıştır. O yüzden REJIM bölümünde düzeltmeler yapmak gerekliliği bulunmaktadır. REJIM tuşuna müdahale edelim ve +%10 luk düzeltme yapalım. Netice Resim 5-11 ‘de görüldüğü gibi olacaktır. Gaz noktaları daha da aşağı doğru gelmiştir ve birbirlerinden iyice ayrılmışlardır, bu da durumu daha da kötüleştirdiğimizi göstermektedir. Gaz noktalarını benzin noktalarına yaklaştırmak için tam tersi bir düzeltme gerekiyor. Yani negatif değer vermek gerekiyor. Düzeltmeyi

- %10 deneyerek , Resim 5-

12‘deki neticeyi elde ederiz. Noktaların birbirine yaklaşması daha düzelmiştir, gaz noktaları benzin noktaları ile üst üste gelmiş olduğundan ince ayar işlemimiz tamamlanmıştır. Bu doğru Map’ı beyne kaydetmek için ince ayar sayfasından çıkmamız yeterlidir. Bunun

Resim 5 10: benzin ve gazda iken noktaların elde edilmesi

19 Resim 5 11: Rejimde düzeltme +%10

için ÇIK veya PROGRAMLA tuşuna basınız. RÖLANT

penceresi de gaz noktalarının

hareket etmesini sağlar. Oysa REJIM bölümü alt sol taraftaki noktaları sabit bırakarak gaz

noktalarının

eğimini

değiştirir,

RÖLANT bölümü ise noktaları eşit ölçülerde, eğime dokunmadan, yukarı ve aşağı doğru hareket ettirir.

Resim 5 12: Rejimde düzeltme - %10

Bazen bu noktaların hepsini üst üste getirerek mükemmelliyet elde etmek isterseniz RÖLANT kısmına da müdahale etmeniz gerekir.

5.3. KULLANıM Bu şemalar

Zengin Open Loop‘ta (gaz

Resim 5 13: Devreye sokma – Kullanım - O.L. fakirleştirme

pedalı sonuna kadar basılmış vaziyet), hızlı gaz vermelerde aniden gaz pedalını bırakmalarda veya rölantiye geri dönüşlerde, sürüşü daha iyileştirmek için bazı parametrelerin kalibrasyonunu yapmamızı sağlar. Yukarıdan hareket edip aşağıya doğru Open Loop fakirleştirmesinin analizi yapalım; Yukarı kısımda benzin ve gaz enjektörlerinin enjeksiyon süreleri görülmektedir. Hemen aşağı kısımda üstüne tıklayarak seçebileceğiniz 4 değişik bölüm bulunmaktadır. Bunlar; rölantiye geri dönüş, soğukta fakirleştirme stratejileri, transitorler ve Open

Alt sağ ve alt solda 2 grafik bulunur.

dir, bu işleme ‘’stechiometrik’’ denir.

Şemanın orta kısmının biraz aşağısında sol

Alt soldaki grafik benzin (turuncu) enjeksi-

Stechiometrik çalışma esnasında benzin

yon süresi ve gaz (yeşil) enjeksiyon süreleri

beyni sonda lambdadan aldığı sinyaller

tarafta ‘’Delta gücü’’ görülmektedir.

görüntüler.

doğrultusunda sürekli benzin miktarını kont-

Bu kutucuk tüm sürüş stratejilerinde moto-

Alt sağdaki grafik ise sonda lambda gidişa-

rol eder ve düzeltir. Bu sürekli düzeltmeye

ra gönderilen gaz miktarı değişikliklerini

tını gösterir.

“CLOSED LOOP” denir.

Şemanın orta kısmında üzerinde KITMTM

Aracı gazdan benzine, benzinden gaza

Oysa sürücü tarafından çok yüksek güç ve

geçirmek için anahtar resmindeki KITMTM

devir talep edilirse (örneğin gaz pedalını

yazan ‘’Dönüşüm anahtarı’’ görülmektedir.

yazısına basmak veya klavyeden F5’e bas-

köklemek gibi) elektronik benzin enjeksiyon

Üstteki yuvarlak anahtarın aktiv çalışmasını

mak yeterlidir.

Loop fakirleştirme stratejileridir.

yüzdesel olarak ifade eder.

işletim sistemi stechiometrik şartlarını zen-

ginleştirmesi gerektiğini anlar ve hatta yük-

gösterir, gazda (yeşil) veya benzinde (kır-

5.3.1. OPEN LOOP (O.L.)’TA

sek yüzdelerde benzini zenginleştirir.(

gazda (açık) veya benzinde (sönük)

Fakirleştirme Open Loop’ta fakirleştirme

Bu durumda Sonda Lambda hava/benzin

Hemen altında 2 tuş görülmektedır HAFI-

yüksek hızlarda sürüş stratejisidir.

karışımının zengin olduğunu belirtir ama ne

ZALA ve RESETLE.

Bu strateji Ecodrive Direct Injection sis-

kadar zengin olduğu hakkında elektronik

mızı).

Örneğin %30 )

Diğer 4 yuvarlak sürücünün seçimini belirtir,

• Hafızala: Yapılan değişiklikleri hafızaya

temlerde kullanılamaz. Bu stratejiyi ana-

beyne bilgi verme

almaya yarar ki daha sonra istenilen tüm

liz edelim.

Elektronik beyin sürekli enjeksiyon süreleri-

1. Restle: Hafızalanmış son parametre kon-

Open Loop ne demektir ?

Dolayısı ile artık CLOSED LOOP’ta çalış-

figürasyonlarına döner.

ve rejimli bir şekilde normal benzinde çalı-

Herkes tarafından bilindiği gibi, motor yüklü

maz ama OPEN LOOP’ta çalışır. (O.L. aşa-

şırken; motora verilen benzin dozajı çok

O.L. stratejisinin amacı zenginleştirmede

kesin ve doğru ayarlanmış olup mükemmel-

limit koymaktır.

ni düzeltmede

hafızalanmış kayıtları görebilirsiniz.

Her dosya için bu tuşlar ayrı ayrı kullanılır, şılan dosyada gerçekleşir.

dolayısı ile resetleme sadece o andaki çalı-

ğıda anlatılır.)

kapasitesi yoktur.

bu sinyali baz almaz.

20

Mesela %30 zenginleştirme benzinli çalış-

Strateji tanıtımı yapıldıktan sonra, sol taraf-

Bir önceki resimde strateji daha iyi görül-

mada optimum olabilir ama gazda ve özel-

ta, üstünde +5, +1, -1 ve -5 yazılarının yaz-

mektedir. Delta gücü kutucuğunda görülen

likle metanda kabul edilebilir olmayabilir.

dığı ve bir silgi

Metan motun kuralsız çalışmasından dolayı

kutular ortaya çıkar.

sembolünün bulunduğu

- %7 değeri o anda stratejinin yaptığı fakirleştirmeyi belirtir. Sonda yukarıda kaldığından benzin beyni stechiometrike nazaran

zengin karışımlarda tutuşma özelliğine Resim 5-14’te görülen sayfanın ortasındaki

%7’nin üstünde zenginlik talep etmektedir. Ortaki grafikte 3000-3500 devir arasında

sistemi

ği) devirlerdeki zenginlik limitlemesi gidişatını 16 noktayı birleştirerek görüntüler.

rejimini ifade eder.

O.L. fakirleştirme stratejisinin amacı; steo-

Örneğin +5 tuşuna bastığımızda grafik

Bu noktada bütün rejimlerde %5 daha fakir-

hiometrik dozaj için gerekli olan benzin mik-

yukarıya doğru kalkar ve aşağıda daha

leştirme denenir, ‘’-5’’ tuşuna basarak ve

tarını hesaplamak ve montajcıya maximum

önceki orjinal pozisyonunun bulunduğu yere

daha sonra silgi tuşuna basarak işlem yapı-

zenginleştirme kalibre imkanı yaratmaktır.

kesik kesik mavi çizgiler bırakır. (Bakınız

Benzin Beyni, araç gaz ile çalışırken, kalib-

resim 5-14) Aynı anda grafiğin üstündeki

Birkaç denemeden sonra netice Resim 5-

re edilen miktardan daha fazla zenginlik ihti-

siyah 16 tane rakam 5’er ünite artış gösterir.

17’deki gibi olacaktır. Burada görüldüğü

yacı hissetmesi durumunda, kalibre edilmiş

sahiptir.

grafik mavi bir çizgi ile (O.L. düzeltme grafiO.L’ta Fakirleştirme stratejisinin çalışma

bulunan siyah dikey çizgi motorun aktüel

lır ve bu şekilde devam edilir.

Oysa eğer benzin beyni strateji tarafından

Bu şekilde motorun bütün rejimlerde zen-

üzere sonda yaklaşık 4500 dv/dk kadar fakir

ginleştirme limitinde %5 artış elde edilir.

da çok fazla fakirleştirme yaptığımızı belirtir.

hesaplanan benzin miktarından daha az bir

Bir sonraki işlem yolda tespit etmektir.

Daha kabuledilebilir fakirleştirmenin mevcut

miktar talep ederse, hiç miktar sınırlaması

Gaz ile çalışır vaziyette yola çıkalım, aracı 2.

olduğu belirli bir marjla bi önceki pozisyona

konmayacak istenilen gaz enjekte edilecek-

veya 3. vitese alalım ve 800 veya 900 dv/dk

dönebiliriz.

tir.

tekabül edecek düşük bir hız elde edelim.

Değişik rejimlerde kalibrasyou mükemmel-

Aşağıdaki bilgiler; aracın montajının düzgün

• şleme başlamak için silgi işareti bulunan

leştirmek mümkün olduğunca uniform yap-

O.L Fakirleştirmede kalibrasyon stratejisi

kutucuğu tıklayalım.

Örneğin tamamını yeniden %5 zenginleştir-

yapılmış olduğunu, sonda lambda’nın 0/1 V

• Hemen arkasından gaz pedalına sonuna

dikten sonra yukarıda bulunan 4000 dv/dk

standard olduğunu ve bağlanmış olduğunu,

kadar basarak devir dışı rejime ulaşalım.

ve üstü kutuları seçerek sadece o bölgeyi

kalibrasyonunun düzgün yapılmış olduğu-

(Örneğin 6500 dv/dk)

biraz fakirleştirebiliriz.

nu, map ince ayarlarının yapılmış olduğu

• Gaz vermeyi keselim ve gaz vermemeye

Mouse ile seçim yapıp -5 veya -1 basmak

kabul edilerek verilmiştir.

lk adım: Üst sol tarafta bulunan ‘’strateji

çalışalım.

yeterlidir. Başta

tanıtma’’ kutucuğunu seçiniz. Bu şartlarda

• Elde edilecek netice Resim 5-15 de görül-

Netice Resim 5-18’de görülmektedir.

mektedir. Grafikte gördüğünüz üzere kırmızı

Ufak bir müdahale sondanın fakir olduğu

strateji verilecek gazı kendi hesaplarına

noktalar oldukça büyük, yeşil noktalar daha

1500 dv/dk. Altındaki bölgeye gerekli.

dayanarak yapar.

küçüktür.

Resim 5-19 final neticeyi göstermektedir.

ÖNEMLI NOT: strateji tanıtımını yaptıktan

1. Kımızı noktalar

mikatara eşit limitli gaz miktarı bildirilecektir.

daha sonra yüksek rejimlerde zengindir. Bu

mak mümkündür.

Kesik mavi çizgiler ile başlangıçtaki gidişasonda

devir artışları esnasın-

lambda

değerini

tın mukayeyesisi yapılmaktadır.

sonra; rölantide gaz miktarının sınırlandırıl-

da

mamış olduğunu kontrol ediniz. Örneğin

Görüldüğü gibi her devirde sonda değeri

belirtir. NOT: O.L. fakirleştirme stratejisi herzaman

düşük değerlerde sonda lambdanın durma-

yüksekte kalmıştır. Bu da zenginleştirme

yeterli zenginleştirme (hiç olmazsa stechio-

ması gerekir, tam tersi durumda motorun

sınırlandırması, stechiometrikten daha zen-

metrikin %10 üstü)

kötü çalışmasından dolayı bir kaç saniye

gin karışım üretmiştir.

kalibre edilir. Sondanın fakir kalibrasyonu

sonra arıza ikaz ışığı yanar Böyle bir olayla karşılaşmanız durumunda aracı tekrar benzinde çalıştırarak doğru silindir hacmi, doğru enjektör tipi ve doğru

ği yakıt miktarını belirtir.

2. Yeşil noktalar benzin beyninin talep etti-

belli şartlarda

marjini bırarkılarak

katalizatörün ısınmasına,

arıza ikaz ışığının yanmasına sebep olur. OBD bağlantısının bu stratejiye önemli bilgiler verdiğini unutmamak gerekir; örneğin

Bu noktada şema resim 5-14‘de görüldüğü şekilde olacaktır. Yukarı sol tarafta ‘’DGER’’

üstünde ise (resim 5-15 de olduğu gibi,

38°C yi gösteriyor, OBD bağlantısı mevcut

3500 dv/dk. üstünde) strateji fakirleştirme

değilse bu kutucuk kırmızı olur.

tuşu bulunur.

yaparaken

DĞER tuşu yukarıda ‘’Open Loop düzelme-

seviyesine getirir.

si’’ yazısının alt kısmında kırmızı ve siyah ile

Yeşil noktaların mavi grafik çizgisinin altında

yazılmış 16 tane rakamı görüntüler. Bu

olduğu durumlarda (resim 5-15 300 dv/dk

olarak diğer parametreleri yeniden giriniz.

Eğer yeşil noktalar, mavi grafik çizgisinin

hava ısısı; sağ alt köşedeki kutucuk T.hava

yakıt miktarını mavi noktalar

numaraların altında bulunan kırmızı ok

altında) fakirleştirme yapılmaz. Benzin, bey-

motor rejimini belirtir.

nin istemiş olduğu miktarda kadar verilir.

21 Resim 5 14: Devreye sokma – Kullanım - OL tanıtımı +5%

5.3.2. GEÇIŞLER Geçiş

stratejisi sürüşü iyileştirmek adına

geçişlerdeki karışımın zenginleştirilmesi veya fakirleştirilmesini sağlar. Yani, motor şimler sözkonusu olduğunda, MAP ve devir

çalışma parametrelerinde ani ve hızlı değibasışlar ve gaz pedalını ani bırakışlar şartgibi, veya sürücü tarafında gaz pedalına ani

larında. O.L. kalibrasyonu ve Maplarından iyi netice alınması durumunda bu stratejiye

ihtiyaç yoktur. Benzin stratejileri özellikle metan sistemlerde

her zaman gaz çalışmasına uymaz,

çünkü

gaz halindeki karışımın emme

me şekli sıvı yakıta nazaran farklıdır.

sübablarının en uç kısımlarına enjekte edil-

Resim 5 15: Devrye sokma –Kullanım – OL yolda test 1

Normal olarak değişik manevralarda iyi bir düzeltmeleri farklı şekillerde yapılabilir.

sürüş elde etmek için geçişlerle ve tahliye Resim 5-20’de görüldüğü gibi.

Kutularda pozitif değer zenginleştirmeyi, negatif değer fakirleştirmeyi ifade eder. Genellikle başlangıç standart değerlerle yapılan

ayarlamalar

iyi

bir

sürüş

sağlayacağından bu stratejilere nadiren ihtiyaç duyulur. Gerekli olmasa da istenirse ‘’DĞER ‘’ tuşuna basılarak başka parametreler de değiştiDetaylı bir şekilde görelim:

rilebilir. (Bakınız Resim 5-21).

Fig. 5-16 Messa a punto Guidabilità Delta portata vale -7%

- Strateji için max. devir: Bildirilen devirler-

de strateji fakirleştirmeyi veya zenginleştirmeye durdurur. - Geçiş zamanı [enjekte adedi]: Ani gaz vermelerde stratejide çok veya az uzatma sağlar. Tahliye zamanı [enjekte adedi]: Ani gaz kesmelerde stratejide çok veya az uzatma sağlar. - % çift enjekte penceresi: Extre enjekteleri normal enjektelerden ayırt edebilme hassasiyet kalibrasyonu. Değerler yükseltilirse sistem enjeksiyonları extra-enjekte olarak algılar ve akabinde strateji devreye girer. - Gaz enjekte geckmesi: Gaz enjeksiyon başlangıcını benzininkine nazaran geciktirir. Gaz enjektörlerinin enjeksiyon süresi benzin enjektörlerinin enjeksiyon süresinden düşük olduğu zaman bu kısımda artırma yapılır.

Resim 5 17: Devreye sokma – Kullanım - OL , fakir sonda

22 Resim 5 18: Devreye Sokma – Kullanım - OL , bölgesel fakirleştirme

Resim 5 19: Devreye Sokma – Kullanım - OL , Final netice

Resim 5 20: Devreye sokma– kullanım – geçişler

Resim 5 21: Devreye sokma – kullanım – geçişler, diğer

23 Resim 5 22: Devrye sokma – Kullanım – soğuk stratejileri

5.3.3. SOĞUK STRATEJLER Soğuktaki stratejiler, düşük ısılarda geçişler fakirleştirme veya zenginleştirmeleri özel değerler ile ayarlanmasını sağlar. Soğukta normal olarak geçişleri biraz fakirleştirmek gerekir. Kalibrasyon software’yi sıcaktaki fakirleştirme değerlerine nazaran, daha yüksek fakirleştirme

değerlerini

önceden

ayarlar.

değerleri değiştirir ve soğuk şartlardaki

Montajcı

sıcakta önceden ayarlanmış

değerlere hiç dokunmasa bile bu değerler kendiliğinden aralarında belli bir değer fark-

Resim 5 23: Devreye Sokma–Kullanım– Rölantiye dönüş

Eğer montajcı soğuk şartlarda düzeltme

lılığını koruyarak otomatikman ayarlanır.

bölümüne kendisi manuel olarak önceden

ayarlanmış değerden farklı bir değer verirse bir daha otomatik olarak ayarlama yapamaz. Bu sayfa Geçişlerler sayfasına çok benzer. (Bakınız Resim 5.22), o sayfadaki kutucuklara ilaveten burada iki adet ayarlanabilir numerik kutu mevcuttur. Düşük ısı girişi : Soğutma sıvısının bu ısı altına düşmesi durumunda geçişlerde ve görüldüğü şekilde olur.

tahliye durumunda düzeltmeler bu sayfada Yüksek ısı girişi : Soğutma sıvısının bu

görüntüler: Kutucuk kırmızı ise o anda o

derece

durumundaki

silindir benzin ile çalışıyor, yeşil ise gaz ile

yüksek ise araç geçirilmesi gereken

ki ısı girişi arası sistem tarafından kullanı-

çalışıyor. Bu görüntü strateji çalışmalarını

zaman gözönüne alınmadan gaza geçer.

detaylı bir şekilde anlatılacaktır.

Resim 5-23‘te bu değer 0 olarak görül-

üstüne

çıkması

düzeltmleler bu sayfada görüldüğü gibidir.

lan düzeltme değerleri bu sayfadaki değerler ile geçişler sayfasındaki değerlerin ortalamasıdır. Sağ alt tarafta soğutma sıvısı derecesi

kontrol altında tutmaya yarayıp aşağıda

mektedir bu değer stratejinin tanıtılmadığını belirtir.

5.3.4.1. Rölantide benzin ile kumanda etme

➢ Benzinde max. Kalış süresi: Bu süre bitince stratejinin de görevi biter ve araç

görülmektedir.

5.3.4. RÖLANTIYE

DÖNÜŞ

Rölantiye geri dönüşte problem yaşayan

devri dikkate almayarak gazda çalışmaya

araçlarda diğer yöntemlerle bu problem

başlar. Resim 5-23‘te bu değer 10 saniye

çözülemediği zaman kullanılan stratejidir.

olarak ayarlanmıştır.

seçildiğinde görütülenen şema görülmekte-

Bu strateji rölantiye geri dönüşte motorun

dir.

engellemek için aracı bir kaç saniye benzin-

şik strateji mevcuttur:

de çalıştırır, benzin sarfiyatı çok azdır.

Resim 5-23 te

Aracın devri bu kutudaki değerden daha

Rölantiye dönüş klasörü

Görüldüğü üzere bu klasörde üç adet deği➢ Rölantide benzin ile kumanda ➢ Cutt-off ‘ta benzin ile kumanda

stop etmesi ve devrin düşmesi problemlerini

şemanın alt kısmındaki enjektörlerin duru-

NOT: Stratejinin aktif olup olmadığını

mundan göreceğimiz gibi ayrıca ‘’ Strateji Durumu’’ kutusundan da görebiliriz.

Müdahale edilebilecek parametreler: ➢ Gazdan- benzine geçiş devir girişi:

5.3.4.2. Cutt-Off’da benzin ile çalışma

➢ Cutt- off ile rölantiye dönüş

Aracın devri bu kutuda verilen değerin altı-

Aşağıda detaylı olarak bu stratejiler anlatıl-

na düştüğünde bu strateji aracın benzin ile

maktadır.

Resim 23‘teki şemanın alt tarafında sıralı bir

çalışmasını sağlar. Resim 5-23’de

bu

Bu strateji cutt-off esnasında diğer yöntem-

şekilde 1-4 kadar numaralandırlmış kırmızı

değer 0 olarak görülmektedir bu değer

lerle çözülemeyen devir düşüş problemlerini

stratejinin tanıltılmadığını belirtir.

çözmeye yarar.

Bunlar

➢ Benzinden-gaza geçiş devir girişi:

(Gazdan ayak çekilince

kutucuklar görülmektedir.

her silindirin besleme durumunu

enjektörlerin

kapanması gibi.) Bu strateji ani devir

24

düşüşlerinde motorun stop etmesi durumla-

lık

rına karşı kullanılır.

vasıtası ile okunan motor soğutma sıvısının

Bu strateji cutt-off esnasında motorun stop

ısısıdır.

şır olacak, 3 adet enjekteden sonra sırayla,

etmesi ve devrin düşmesi problemlerini

SOĞUK ARAÇ bölümünde aşağıdki verile-

teden sonra 3 silindir gaz, 1 silindir benzin,

engellemek için aracı bir kaç saniye benzin-

ri girmek mümkündür:

3 enjekteden sonra butün silindirler gaz ile

de çalıştırır, benzin sarfiyatı çok azdır.

basınç regülatörünün üstündeki basıç

benzin çalışır vaziyette 1 silindir gazla çalı-

2 silindir gaz 2 silindir banzin, 3 adet enjek-

1.

Dönüşüm ..... ısıdan yüksekte ise

2.

Dönüşüm gecikmesi

Müdahale edilebilecek parametreler :

çalışır olacak. DĞER tuşu, dönüşüm için diğer parametre-

➢ Dönüşüm için Max. devir: Devir bu kutu-

Soğutma sıvısı ayarlanan ısıya ulaştığında

lerin ayarlarını belirler. Depoda gaz bitmesi,

da ayarlanan değerden düşük olduğunda

dönüşüm meydana gelir ancak motor ateş-

gas ısısı aşırı düşük olması durumundaki

strateji devreye girer ve araba benzinle

lendikten sonra belli bir zaman geçmesi

ayarlara ait parametreler olup bu bölümün

çalışmaya başlar. Resim 5-23’te bu değer 0

gereklidir bu zamanda Dönüşüm geçikmesi

sadece KITMTM teknik ekip desteği değiş-

olarak görülmektedir bu değer stratejinin

bölümünde vrilen süredir.

tirilmesi tavsiye edilir. (Resim 5-25)

Parametre analogları SICAK ARAÇ bölü-

“Benzin-gaz dönüşümü” kutusunda görün-

mündedir.

tülenen parametreler gazdan benzine geçiş

tanıtılmadığını belirtir.. Eğer devir kablosu bağlanmamış ise ve bu strateji

aktifleştirilmek

isteniyorsa

bu

değerleri olup aşağıda izah edilmiştir:

kutucuğa cutt-off esnasında okunan devir-

Eğer soğutma sıvısının ısısı

de değerinde hata olmaması için çok yük-

kutusunda verilen değerden yüksek ise,

manifoldundaki basınç değerini belirtir.

sek bir değer konur (örneğin 8000 dv/dk)

Soğuk araç bölümündeki parametrelerin hiç

Bu değere Resim 5-25’te görüldüğü gibi

Sıcak Araç

• Dönüşüm için Max. MAP değeri: Emme

bir etkisi yoktur, sadece sıcak araç bölü-

‘’2000’’ yazarsak, Map değeri 2000

mündekiler uygulanır.

mbar’ın altında olduğu sürece arac gaz

enjekteden (birinci enjektörde sayınız)

Tam tersi ısı Sıcak araç bölümünde verilen

zaman)

sonra araç yeniden gaza geçer. Resim 5-23

değerden küçük ise Soğuk araç bölümün-

‘te bu değer 1 enjekte olarak ayarlanmıştır.

deki parametreler uygulanır.

Benzin enjekte adedi: Stratejinin maximum süresini belirler .Bu kutuda belirtilen adette

ile kumanda edilecektir. (Pratik olarak her • Dönüşüm için min. Devir değeri: Motor devrini belirtir ve buraya verilen değerin altına düştüğünde gaz ile kumanda

şemanın alt kısmındaki enjektörlerin duru-

NOT: Stratejinin aktif olup olmadığını

Örneğin : Resim 5-24 de görülen paramet-

engellenir. Resim 5-25’te görüldüğü gibi

reler göz önüne alınrak, aşağıdaki iki

şarttan en azından bir tanesi sağlandı-

‘’0’’ değeri verilir buna görede arac her

mundan göreceğimiz gibi ayrıca ‘’ Strateji

ğında

hengi bir devirde gaz ile kullanılabilir.

Durumu’’ kutusundan da görebiliriz.

sağlanan şart kazanır.)

devrini belirtir ve buraya verilen değerin 39,8°C’den

üstüne çıktığında gaz ile kumanda engellenir. Resim 5-25’te görüldüğü gibi

Soğutma sıvısı ısısı

buraya ‘’8000’’ değeri verilir. Motor devri

sonra 60 sn. geçmiş. Rölantiye cut-off ile dönüş stratejisi , cutt-off

• Dönüşüm için max. Devir değeri: Motor

yüksek ve motorun ateşlemesinden

1.

5.3.4.3. Cutt-off ile rölantiye dönüş

dönüşüm meydana gelir. (lk

2.

Soğutma sıvısı ısısı 49,9°C’den

duruundan çıkar çıkmaz fakirleştirme veya

yüksek ve motorun ataşlemesinden

zenginleştirme ayarları yapmayı sağlar.

sonra 5 sn. Geçmiş.

8000 devrin altında olduğu sürece araç gazda çalışır. (Pratik olarak her zaman) • Rail dolma süresi: Dönüşüm esnasında geçen süredir. Gaz valfi açıldıktan ve

5.4. DÖNÜŞÜM KUMANDASı

Bu durumda sıcak araçta dönüşüm 5 sani-

Bu şema benzinden gaza geçiş için gerekli

ye içinde, soğuk araçta ise 1 dakika bekle-

geçen süre. Resim 5-25’te görüldüğü gibi

mek gereklidir.

buraya ‘’2’’ değeri koyarsak gaz valfi açıl-

Büyük harflerle yazılmış iki seçenekten iba-

“Dönüşüm için enjekte adedi” parametresi

olan parametrerin ayarlanmasını sağlar.

birinci enjektör göreve başlayana kadar

dıktan 2 sn. sonra dönüşüm gerçekleşir. şüm hızını ayarlar. (KITMTM patenti) Pratik

geçiş’’ parametresi gaz basıncının azalma

olarak her gaz enjektörünün bir sonraki

durumunda veya gaz ısısının düşmesi duru-

Birincisi araç soğukken benzinden gaza

kumandaya geçmek için kaç adet enjekte

munda raile yeterli gazın ulaşmamasından

geçmesini sağlayacak dönüşüm klalibras-

yapması gerektiğini ayarlar.

benzine geçiş ayarıdır. (dutycycle)

rettir. (Bakınız resim 5-24) • SOĞUK ARAÇ • SICAK ARAÇ

benzinden gaza ve gazdan benzine dönü-

yonudur. Örneğin uzun bir moladan sonra

‘’Gaz bitiminden dolayı tekrar benzine

1. Minumum DeltaP :Delta P değerini (

kincisi ise sıcak motorda dönüşüm kalibras-

Resim 5-24’te görülen 3 enjekte değeri;

raildeki gaz basıncı ile MAP basıncının

örnek verirsek; 4.silindirli bir araç birinci

farkıdır) altına düşünce araç benzine

yonudur. Mesela aracınız sıcak iken verilen

enjektör devreye girdikten sonra

3 adet

geçer. Resim 5-25’te görüldüğü gibi 800

kısa bir moladan sonra, bahsi geçen sıcak-

enjekte yapacak bu arada diğer 3 silindir

mbar’ın altına düştüğünde benzin ile

motoru ateşleme ihtiyacı yoktur.

25 Resim 5 24: Devreye sokma – Dönüşüm parametreleri kalibrasyonu

çalışır. 2. Dönüşüm için D.C.: Raildeki dutycycle giriş değeridir. 3. Benzine geri dönüş için gaz ısısı: Gaz ısısı ayarlanan değerin altına düşmesi durumunda aracın benzine geçme ayarı ( Resim 5-25’de - 10 C ayarlanmıştır.) 4. Tekrar benzinde çalışması için bekleme süresi: Benzine geri dönüş sebebinin anlaşılması için geçen süredir. 5. Kesin geridönüş için max. devir: Burada yazan değerin altına düşüldüğü zaman araç benzine kesin dönüş yapar ve tekrar gaza geçmek için deneme yapmaz ve

Resim 5 25: Devreye sokma – Dönüşüm – DĞER Tuşu

sürücüye sesli ikaz verir. 6. Kesin geridönüş Max. MAP: Burada yazan değerin altına düşüldüğü zaman araç benzine kesin dönüş yapar ve tekrar gazageçmek için deneme yapmaz ve sürücüye sesli ikaz verir. 7. Benzine geri dönüş için gerekli gaz gücü: Benzine kesin geri dönüş yapılmadığında sistem gazla çalışmayı tekrar deneceyecek, buraya verilen yüzdesel değer altına düşmesi halinde benzine geçecektir. Bazı şartların uygun olmamasından

8. Gaza geri dönüş için bekleme süresi: Resim 5 26: Devreye sokma – Tank seviye kalibrasyonu

dolayı araç bir saniye içinde olsa benzin

geçtiğinde tekrar gaza geçmesi burada sürenin geçmesi gerekir. 9. Soglia Yakıt sarfiyat girişi: Az bitiminden dolayı aracın benzine geçmesinden sonra 0,5 litre benzin harcandığında kısa bir sesli ikaz ile sürücüye benzinde gidildiği ikazı verilecektir.

5.5. SEVIYE KALIBRASYONU Bu bölüm tanktan gelen seviye sensörünün masını ayarlar. Şemada gsterilen değerler kalibrasyonunu yapıp LED2ler doğru çalış-

beyinde mevcut olanlardır.

Doğru bir kalibrasyon için, tank boş iken seviye sensör kalibrasyonunun yapılması gerekir. Boş tank ile elde edinim tuşuna basınız. Ayarlanan değer kutuda görülür. (Bakınız resim 5-26) Gaz tankı tamamen doldurulduğunda ‘’dolu tank ile elde edinim’’ tuşuna basmanız yeterlidir. Tuşun yanındaki kutuda değer görülecek. METAN kesin değerler tuşuna basmak kayri ayarlanacak ve bu şekilde hızlı bir kalibdıyla KITMTM manometre standart değerle-

rasyon yapmak mümkün olacaktır.

mış ise kaydedilmesi için sorulduğunda

Resim 5-26‘da görüldüğü gibi seviyeler

EVET tuşuna basınız.

arası yüzdesel ayarlamalar yapılıp anahtardaki LED’lerin doğru çalışması sağlanır. Normal olarak bunlar daha önceden ayarlanmış

değerlerdir ama azaltmak veya

5.6. DEVIRLER Sinyal tanıtılmamış, “devir veya rank şaft

çogaltmak istenirse manuel olarak tarama

sinyal”’ ve “Bobin sinyali” adları altında üç

yapılabilir.

seçenek bulunur.

%->Elettrico tuşuna basılarak değerleri

Otomatik olarak yapılan kalibrasyonda prog-

şlemler tamamlanınca Çıkış tuşu ile prog-

durumda gri devir kablosunu bağlamak

yüzde yerine miliVolt olarak görebilirsiniz.

ramdan çıkınız. Eger modifikasyonlar yapıl-

ram sinyal tanıtılmamış seçeneğini seçer bu gerekli değildir. Sinyal tanıtılmamış veya

26

bobin seçilmesi durumunda devir sinyal

Resim 5 27: Devreye sokma – Devir

kalibrasyonu yapmaya gerek yoktur sadece tesisatın SIRALI VEYA YARISIRALI olarak “devir veya krank şaft sinyali seçimi yapılması yeterlidir.

durumunda gri devir kablosu

seçilmesi bağlanmış

olmalıdır. Program motorun benzinde rölantide olmasını isteyecek ve otomatik olarak doğru sinyal tipini tanıyacaktır. (resim 5-28)” Okunan devirin doğru olup olmadığı sorulacak, teyidiniz halinde işlem devam edecektir. Eğer sistem seçilen sinyal tipini tanıyamazsa ’’hiç bir ayar yapılmamış’’ mesajı verecek Resim 5 28: Devreye sokma – devir kalibrasyonu - onaylama

ve kendisi otomatik deviri okmaya çalışacak.

Bu

durumda

okunan

değerin

doğruluğunu ve elektrik bağlantısını kontrol edin. NOT:Otomatik tanıma için mutlaka SIRALI veya YARI SIRALI tipini doğru seçiniz. Ayarlamalar tamamlandıktan sonra PROGRAMLA tuşuna basarak sayfadan çıkp Şemanın orta kısmında ‘’Enjeksiyon sırala-

değişiklikleri kaydedebilirsiniz..

ması’’ kutusu bulunur. Eğer devir ucu doğru bağlanmış ise program otomatik olarak sistemin Sıralı veya Yarı sıralı olduğu tespit edebilir.

Resim 5 29: Devreye Sokma- MAP

5.7. MAP Eğer tesisat orjinal OEM tip MAP sensörü seçilmiş ise (yani aracın orjinalinde bulunan)bu sayfadaki bilgiler kullanılarak sensör şlem oldukça basittir:

kalibrasyonu yapılır. (Resim 5-29) • Motor kapalı gösterge paneli açık şekilde motor kapalı bölümündeki

‘’ELDE

EDNM ‘’ tuşuna basınız. (En alttaki tuş) • Motoru açınız, benzinde çalıştırarak rejiime ulaşmasını sağlayınız. Motor rölantide bölümündeki ELDE EDNM tuşuna bası-

letişim tipi tespiti ve bağlantı tipi tespiti

ri leggibili dalla comunicazione OBD, che

mümkündür, KITMTM firmasından DE

La casella “PID richiesti” indica i parametri

805500 kod ile satın alınabilecek OBD tes-

che la centralina benzina sta effettivamente

Eğer aracın OBD diagnos özelliği mevcut

ter ile araç soketine bağlanılabilir. Tester ile-

trasmettendo al sistema gas.

ise daha mükemmel bir ayarlamaya OBD

tişime geçer geçmez 1 ila 9 arası rakamlar

Il tasto “Abilita default” consente di inserire

vasıtası ile ulaşmak mümkündür. OBD ayar-

belirecek, bağlantı ve seçimler aşağıdaki

i parametri contenuti nella casella dei PID di

ları seçilmesi halinde Resim 5-30 ‘da görü-

len şema açılır.

tablo takip edilerek yapılacaktır.

default nella casella dei PID richiesti, nel

letişim tipini seçme imkanı resim 5-31 de

è possibile leggere il tipo di comunicazione

caso non siano già presenti.

con cui la centralina benzina sta comuni-

Se infatti non ci sono PID richiesti, la sola

görülmektedir.

cando col sistema gas.

presenza della comunicazione non garan-

Doğru iletişim tipi seçilir ve kablolar doğru

La casella “PID di default” indica i paramet-

tisce che i dati vengano effettivamente letti

nız. (Yukarıda bulunan tuş).

5.8. OBD AYARLARı

pozisyonda aracın OBD soketine bağlanır.

sono rilevanti per il nostro sistema.

27

dal sistema gas. Selezionando la casella Memory, si attiva la

Resim 5 30 Devreye Sokma–OBD ayarları

cancellazione degli errori diagnostici memorizzati dalla centralina benzina. E’ possibile effettuare la cancellazione in ogni condizione, oppure solo durante il funzionamento a gas, come visibile in Figura 533. OBD testerda iletişim tipi

EcoDrive inetrfaccia için iletişim ayarı

Bağlanacak kablolar

tip 1 den tip 3 e

K-LINE

Beyaz kablo OBD soketinde 7 no.lu pine

Tip 4 veya tip 5

Mevcut değil

-

tip 6 dan tip 9

CAN BUS

Sarı kablo OBD soketindeki pin 6 ya ve sarı/siyah kablo pin 14 giallo/nero su pin 14

Resim 5 31: Devreye Sokma –OBD ayarları, ayarlanan iletişim

32’deki şekilde görüntüleme oluşur.

Bu noktada iletişim aktiftir ve resim 5-

’’Bulunan iletişim’’ kutusunda benzin beyninin gaz sistemi ile kurduğu iletşimin tipi gösterilir. “PID di default” kutusu OBD iletişiminden okunan parametreleri belirtir. “PID richiesti” kutusu benzin beyninin gaz sistemine gönderdiği parametreleri belirtir. “Default Tanıt” tuşu yukarıda bahsedilen PID default ve istenen PD kutularında değer yok ise defult değerlerini koymaya yarar.

Resim 5 32: Devreye Sokma – OBD ayarları, iletişim aktif

Memory Kutusu, beynin beyni tarafından hafızalanan hataları silme işlemini aktive Silme işlemi her şartta veya sadece gaz ile eder.

düğü şekilde.

çalışırken yapılabilir. Resim 5-33’de. görül-

Resim 5 33: Devreye sokma – OBD ayarları, Memory fonksiyonu

28

6. DIAGNOSTIK

Resim 6 1: değerlerin görüntülenmesi

6.1. DEĞERLERIN GÖRÜNTÜLENMESI DIAGNOSTIK tuşuna basarak ‘’Değerlerin Görüntülenmesi’ ’bölümünü seçerseniz, Resim 6-1 de görüldüğü gibi, Resim 6-2 ‘de görünen beynin çalışma parametrelerini gerek rakamsal gerekse grafiksel gösteren sayfa açılır.

Figura 6 2: OBD ile berber değerlerin görüntülenmesi

değerler şemanın sol tarafında kolon halinResim 6-2‘de görüleceği gibi, numerik Şemanın

de ‘’Ecu parametreleri’’ adı altında sıralanır. sağ tarafında bulunan ‘’OBD

Parametreleri’’ bölümünde OBD vasıtası ile benzin beyninden okunan değerler numerik olarak gözükür. Eğer OBD bağlantısı mevcut değil ise bu bölge boş gözükecek ve sağ alt kutucukta iletişim hatası bildirecektir. (Resim 6-3) görüldüğü gibi şemanın orta kısmında pen-

Resim 6-3, Resim 6-4 ve Resim 6-5‘te cereler şeklinde ayrılmış en az 1 en çok 3

pencere şeklinde grafikler mevcuttur.

Figura 6 3: OBD siz değerlerin görüntülenmesi

Grafik penceresi eklemek veya çıkarmak için Resim 6-5’de kırmızı ok ile gösterilen

Menü çubuğundan ‘’Grafikler’’i seçebilirsiniz. Yeni

parametreler

eklenmek

istenirse

görüldüğü şekilde istenen paramatrelerin

mouse sağ tuşu ile tıklayarak Resim 6-6‘da seçimi yapılır. Maximum görüntülenebilen parametre adedi 10‘dur. Her pencerenin sol tarafında dikey çubuklar ve gösterilen parametrelerin adları yazar. Aynı parametre bütün pencerelerde gözükemez. ‘’Grafikler’’i tıklayarak ve ‘’Grafikleri kitle’’yi seçerek veya Resim 6-7’de okla gösterilen tuşa basarak grafiği kitleyip verilerin analizini yapabilirsiniz. Resim6-8’deki şekilde olacaktır. Bu resimde Grafikleri kitledikten sonra sayfa görüntüsü kırmızı ok ile gösterilen tuşa basmak

kaydıyla analizleri görebilirsiniz. Mouse ile bunların üstüne geldiğinizde birkaç saniye işlemi anlatan yazılar çıkar.

Figura 6 4: verilerin görüntülenmesi 2 grafik

29

• Sol taraftaki artı işaretine bastığınızda grafiklerde kımızı dikey çubuk belirecek.

Resim 6 5: verilerin görüntülenmesi 3 grafik

(Bakınız resim 6-9) • Bu çubuğu sağa ve sola oynatarak grafiğin sağdaki ve soldaki, o noktadaki parametre değerlerini. Görebilirsiniz. • + - işaretli büyüteç tuşu ile zoomlayarak grafiği büyütüp daha detaylı inceleyebilirsiniz. • Ortasında + işareti olan büyüteçi kullanarak işlemin tersini yapar, bütün elde edilen verileri görüntülersiniz.. • Disket işaretini seçerek verileri dosya olarak kayıt edersiniz. (snapshot). • Veri safaları tuşunu seçmek kaydıyle verileri excell veya başka hesap sayfası olarak

Resim 6 6: Verilerin görüntülenmesiparametre ilave eilmesi

kaydedebilirsiniz. • Printer işareti seçerek grafikleri yazdırabilirsiniz Grafiklerin kilitlenmesi çözmek için gene (Resim 6-7 ‘de okla gösterildiği şekilde.

‘’grafikler’’i tıklayın ‘’Kilit çöz’’ü tıklayın.

6.1.1. HAFıZALAMA PARAMETRELERI Resim 6-10’da ok ile gösterilen ikon hafızalama parametrelerini değiştirir, yani daha önce hafızalanmış dosya adını ve diğer bilgileri. Tuşa bastığınızda Resim 6-11’den

Resim 6 7: Verilerin görüntülenmesigrafikleri kitleme tuşu

görülen sayfa açılır. Aynı işlem menü çubuğundan (sol üstte) ‘’Dosya’’ bölümü ve daha sonra ‘’ Ayar Parametreleri’’ bölümü seçilerek de yapılabiŞemanın orta kısmındaki geniş kutu daha lir.

Hemen altında “Veriler Şeması” bölümünde önce elde edilen verileri gösterir.

doldurulması gereken boş kutular mevcuttur.: Marka, Model, ve Plaka/Belirleyici dol-

durulması zorunlu bölümlerdir. Diğer bilgiler (Yıl, Motor no,elektronik beyin tipi,Güç, Tesisat tipi, Nolar) opsiyonel olup hazırlanan dosyanın hatırlanmasını sağlar. Örneğin Marka bölümüne ‘’Fiat’’ yazalım, Model bölümüne ‘’Stilo’’ ve plaka/belirleyici bölümüne ‘’TEST 1” yazalım bu durumda elde edilecek dosyanın adı C:\KITMTM Gas E q u i p m e n t \ E c o Drive\ARŞVI\VERILER\Fiat\TEST

1.ACQ”

olacaktır. Hafızala tuşuna basarak bu dosyayı yaratırız. Oysa “Çık” tuşuna basarak veriler kaydedilmeden bir önce sayfaya döneriz.

Resim 6 8: Verilerin görüntülenmesi, grafiklerin kilitlenmesi

30 Resim 6-9: Verilerin görüntülenmesiçubuk

6.1.2. BAŞLANGıÇ/ KAYıT Sol tarafta içi kırmızı daire tuşuna (Resim 612 de gösterilen kayıt tuşu) basarak verilerin elde edilmesi işlemine başlanır. Bu işlem değişikliği paralel çizgi şekline dönüşür.

aktif hale geldiği zaman bu tuştaki resim (Aynı kayıt edici bir aletteki PAUSE tuşu şlem esnasında bu tuşa basılı ise kayıt işle-

gibi).

mi durdurulur ve tekrar kırmızı daire işareti görülür. Bu arada ilave etmek istenilen bilgi varsa ilave edilir tekrar kayıt işlemine devam edilir. Aynı işlem Menü çubuğundan (solt üst kısımda) ‘’Kayıt’’ ve sonra ’’Başlangıç/kayıt ‘’ tuşları

seçilerek

BÜYÜKHARF+F2,

veya

Resim 6 10: Diagnostik – Verilerin görüntülenmesi-Verilerin hafızaya alınması

klavyeden

BÜYÜKHARF+F5,

BÜYÜKHARF+F9 tuşları ile kayıt yapılabilir. Ayrıca kayıt esnasında STOP (kırmızı kare kutu) tuşu ile durma yapılabilir.

6.1.3. GRAFIKLERI KILITLE değerleri kilitleyip video görüntüsü şeklinde

Soldan dördüncü tuş grafikleri ve numerik sunar. Üzerinde artı olan

kırmızı grafik

resmine basıldığında grafikler o anki durumda donar, numerik değerler değişme-

Resim 6 11: Başlangıç ve kayıt işlemi

lerini durdurur. Tekrar bu tuşa basarak grafikler silininerek sıfırlanır, numerikler tekrar değişmeye başlar.

6.1.4. SAYFADAN ÇıKıŞ Sayfanın üst kısmındaki soldan 5. tuş bulunan sayfadan çıkmayı sağlar veya klavyeden ESC ile çıkış yapılabilir.

6.2. UYGULAMA TESTLERI Resim 6-1’de

alt sol tarafta görülen ”

Uygulama Testleri” tuşuna basarak sistemdeki parçaların çalışmaları ile ilgili testlerin yapılabileceği sayfa görüntülenir. (Resim 614) ve yapılabilecek testler aşağıdakilerdir: • Enjektör sıralamasının doğruluğu • He rgaz enjektörünün tek tek çalışması • Elettrovalvola ve şamandranın çalışması • Tesisat ana rölenin çalışması

• Benzin enjektörleri kesmenin çalışması

• Gaz seviyesi gösteren LED’lerin doğru çalışması

Resim 6 12: Diagnos – Uygulama testleri

31 Resim 6 13: Doğru montaj örneği

• Dönüşüm anahtarının sesli ikazının çalışması • Dönüşüm anahtarının çalışması Resim 6-14’te görülen ’’Enjektörler’’ bölümünden, enjektörlerin bağlantı sırasının doğruluğu kontolünün nasıl yapılacağını görelim.

6.2.1. ENJEKTÖR SıRALAMASı Aracın montajı yapılıp programlanması yapıldıktan onra enjektörlerle ilgili gelen sinyallerin

doğruluğunun

kontrolünün

Resim 6 14: Yanlış montaj örneği

yapılması önemlidir. şeklinin bozulacağını, büyük problemler

Yanlış sıralamadan dolayı arabanın çalışma yaşanabileceğini

unutmamak

gerekir.

Dönüşüm esnasında eğer iki enjektör ters bağlanmış ise tehlikeli olabilir çünkü gaza geçişten sonra bir silindir hiç beslenmeyecek oysa diğer silindir sırayal benzin ve gazda çalışacaktır. Resim 6-15’te

doğru bağlantısı yapılmış

enjektörler ve Resim 6-16’da 1 ve 2 gaz enjektörlerinin ters takılmış örneği gösterilmektedir.

Resim 6 15: Diagnos – Beyin Versiyonu

ECO-DRIVE sistemi sra ile her enjektörün bu şekilde daha hassas olmasını sağlar. 4

çalıştırılması mantığına dayanır, geçişlerin silindirli bir araçta benzinden gaza geçişte bir silindir gaz ile 3silindir benzin ile , daha sonra 2 silindir benzin 2 silindir gaz ile, sonra3 silindir gaz , 1 silindir benzinve sonunda dört silindir gaz ile çalışır. Iki enjektör arası geçişlerde montajcıların programdan ayarlayabileceği belirli bir adette motor devri geçmesi gerekir.(normal olarak 3).

tajda aşağıdaki anlatılan şekilde geçişler

keser ve 4. gaz enjektörü devreye girer.

çünkü 1. ve 2. silindirler gazla çalışmak-

Bu tablodanda anlaşılacağı üzere tüm

tadır..

silindir sıralı çalışma sisteminde beslenir.

• 3 enjekteden sonra 3.benzin enjektörü

• Belli bir anda 1.benzin enjektörü keser

Yanlış bir montaj yapılmış olması durumun-

• 3 enjekteden sonra 4.benzin enjektörü

ve 1.gaz enjektörü devreye girer :

da Resim 6-16’da görüldüğü gibi; :

keser ve 4. gaz njektörü devreye girer:.

Resim 6-15 görülen doğru yapılmış bir mon-

gerçekleşir:

keser 3. gaz enjektörü devreye girer :

• 3 adet enjekteden sonra 2.benzin enjek-

• Belli bir anda 1.benzin enjektörü keser

törü keser ve 2.gaz enjektörü devreye girer

ve 2. gaz enjektörü devreye girer; bir silin-

Pratik olarak birinci kademede birinci sislin-

:ok

dir hiçbir yakıt ile beslenmez oysa 2. silin-

dirde yakıt beslemesi yoktur oysa 2 silindir

• 3 adet enjekteden sonra 3. benzin enjek-

dir hem gaz hem benzin ile.

hem gaz hem benzinle çalışmaktadır

törü keser ve 3. gaz enjektörü devreye

• 3 enjekteden sonra 2.benzin enjektörü

Enjektörlerin elektronik bağlantısındaki

girer:

keser , 1. gaz enjektörü devreye girer : bu

hatayı tespit edebilmek için uygulama testle-

• 3 enjekteden sonra 4. benzin enjektörü

durumda motor dönüşünü devam ettirir

ri sayfasından enjektörler

bölümünü kul-

32

lanırız Resim 6-14 ‘te(Diagnos şemada

Uygulama

kutusu seçilerek

START tuşuna basılı,

testleri tuşlarından ulaşabilirsiniz)

(Bakınız Resim 6-14) değişik seferler

Bu

çalışma kontrolleri yapılır.

program

kaç

enjektörün

: “KER-SPD

rakamlardan oluşmuştur. Son 4 rakam ver-

6.2.3. GAZ ENJEKTÖRLERI

siyonu belirtir. (Bizim örneğimizde 29)

kaç adet enjekte gerekli olduğu okunur( bizim örneğimizde 3 adet)

software’in bir parçasıdır.)

0029” görüldüğü gibi birtakım harf ve

bağlanmış olduğunu elektronik beyinden okur(örnekte olan 4 ) ve silindir arası geçişte

(Yükleyici beyne program yapmayı sağlayan

Büyük rakam en son versiyonlu yükleyiciyi Gaz ejektör kutusu seçerek (Resim 6-14)

belirtir.

Start tuşuna basarak seçilen enjektör açılıp Enjektör kablosundaki hatayı tespit etme

kapanacaktır. Ürününden gelen açma kapa-

işlemi;

ma sesi doğru çalıştığını gösterir. Birkaç

Resim

6-16’da

olduğumuzu

görülen

düşünerek

durumda

numara + 3 numaradan oluşmuştur. lk 5

Beyindeki software’i belirtir. 5 karakter + 3

kez tüm enjektörlerde deneyiniz.

enjektör

bağlantılarının doğruluğunu kontrol etmek aracın hiç bir şekilde

6.2.4. RELÉ

karakter software tipini, sonraki 3 rakam

istersek; Geçişlerdeki enjekte gecikmesini artırdığımızda

6.3.1.3. Software Versiyonu

software versiyonunu (büyük rakam son verkutusu seçerek (Resim 6-14) Start

siyonu ifade eder) ve son 3 rakam hardware

tuşuna basınca röle birkaç kez açılıp kapa-

versiyonunu ifade eder. (010 , DE815010

hembenzin hem gazla beslenen 2. silindirn

nacaktır. Ürününden gelen açma kapama

kodlu

çalışma süresi aratacaktır ve buradanda

sesi doğru çalıştığını gösterir.

olduğunu ifade eder. ).

6.2.5. ÖN VE ARKA GAZ VALFI

6.3.1.4. Araç Kodu

Bu noktada enjektör bağlantılarımızda hata

Gaz Valfinden herhangi bir tanesi seçilerek

KITMTM tarafından fabrikasında geliştirilen

aşağıda bahsedilen şekilde tespit edebili-

(bakınız resim 6-14) Start tuşuna basılır,

araçlar kullanılan koddur. Eğer montajcı

valf açılıpkapanır. Üründen gelen açma

daha önce KITMTM tarafından yapılmış

kapama sesi doğru çalıştığını gösterir.

aracın mapını kullanmak isterse KITMTM

beslenmeyen 1. silindirin çalışmasüresi ve

Röle

Eco-Drive 4 silindir beynine ait

motorun kötü çalıştığı veya stop etmesi rahatlıkla anlaşılacaktır.

olduğu anlarız ama hangilerinde olduğunu riz;.

orginal araç kodu girerek yapabilir. Enjektör kablolarındaki hatayı düzeltme • Şemadaki enjektör kutucuklarındaki tüm

6.3. BEYIN VERSIYONU Ana şemanın alt kısmında DIAGNOS basa-

6.3.1.5. Kalibrasyon Versiyonları

rak, sol taraftaki tuşlardan BEYIN VER-

Beyinde mevcut kalibrasyon versiyonunu

men benzin ile çalışmaktadır..

SYONU tuşu seçilir. Resim 6-17’deki sayfa

(file .F?D) belirtir. KITMTM Mapları için bu

• Sadece 1. enjektör kutusunu işaretleye-

görünür, burada software tipi, bilgileri ve

rakam 1‘dir ve KITMTM’nin her yeni kalibra-

lim.

syonunda bu rakam büyüyerek devam eder.

enjekte ediyorsa (yani benzin enjektörün-

tedir. Şimdi bunları tek tek görelim.

deki 1 no.lu’ya karşılık), motor düzgün

6.3.1. PARAMETRELERIN AÇıKLAMASı

6.3.1.6. lk programlama Tarihi

işlemleri;:

işaretleri kaldıralı. Bu durumda araç tama-

diğer beyin programlama verileri görülmek-

• Eğer 1 no.lu enjektör doğru silindire

Oysa montajcılar tarafından gerçekleştirilen maplarda bu rakam her zaman ‘’0’’ dır.

çalışacaktır.Eğer doğru ise bir sonraki enjektöre geçelim aynı kontrolu yapalım.

6.3.1.1. Beyin Kodu

Hatayı bulduğumuzda 4. adımdan devam

Montajcının beyni ilk programladığı tarihi

edelim.

Ürün tipinin kodudur. Örnek resimde görü-

belirtir. Bu ilk tarih beynin ömür boyunca hiç

• Seçilen gaz enjektörünün yer değiştiril-

l

mesi gerekir.;motor düzgün çalışır hale

n

bir zaman değişmeyecek böylelikle beynin

“DE815010” Eco-Drive 4 silindir” versiyonu-

ilk defa ne zaman kullanıldığı tespit edilebilecektir.

e

gelene kadar enjektör soketini başka bir

nu belirtir. Ayrıca

enjektör takmak gerekir.

DE815010-2, bu kodun açıklaması ilk

• Tüm gaz enjektör soketlerinin doğru-

rakamlar 4. silindir ana kodu (DE815010)

luğuna emin olana kadar 1.adımdan itiba-

çizgiden sonraki rakamlar beyin hardware

ren işlemleri tekrar ediniz..

revizyonunu ifade eder. Eğer

6.2.2. LED

E

BUZZER

göreceğiniz diğer kod

6.3.1.7. Programlama Tarihi

çizgiden

Bu tarih montajcının en son beyni ne zaman

sonra rakam yok ise, hala ilk versiyonun

programladığını belirtir. Pratik olarak araca

geçerli olduğu henüz revizyon yapılmadığı

ait final programlamadır.

anlaşılır. LED ve

6.3.1.8. 1Programlama Tarihi

Anahtarın sesli ikazının çalıp

çalışmadığının testi yapılabilir. LED kutularından biri seçilerek

6.3.1.2. Yükleyici Versiyonu

örnekte görüldüğü

gibi, LED ¼ veya LED kırmızı veya buzzer

Bu tarih montajcının en son beyni ne zaman Beyindeki yükleyici versiyonunu bildirir.

programladığını belirtir. Pratik olarak araca

33

ait final programlamadır.

Resim 6 16: Hataların Yönetimi

6.3.1.9. Programlayıcı Kodu Beynin son programlanmasında PC’de kullanılan program tipini belirtir. Normal olarak PROG_INS”dir. Bunun da açıklaması montajcılara ait Eco-Drive programıdır. Eğer “PROG_ACM” kodu görülürse açıklaması özel sınama veya özel ve dağıtılmamış program kullanılmıştır.

6.3.1.10. Lotto Beynin üretim

lottosunu belirtir. Bukod

sayesinde beynin üretim yılı ve haftası tespit edilebilir. Örneğin “7BC”

2007yılında (ilk

Resim 6 17: Hataların yönetimi – Hata yok

rakam),23.haftada (B=2 e C=3) üretilmiştir.

6.3.1.11. Dönüşüm anahtarı versiyonu Sisteme takılan anahtarın versiyonunu belirtir. Anahtar içinde bulunan mikroçipler vasıtası ile beyinle iletişim kurar. Anahtarı değiştirmeniz durumunda bu bilgi de değişir. Anahtar versiyonunu yükseltmek mümkün değildir.

6.3.1.12. Benzinde çalışma süresi [gün:saat:dakika]

Resim 6 18: Hataların Kalibrasyonu

Gün saat ve dakika olarak benzinde çalıştığı süreyi gösterir. Bu değeri sıfırlamak mümkün değildir.

6.3.1.13. Gazda [gün:saat:dakika]

çalışma

süresi

Gün saat ve dakika olarak gazda çalıştığı süreyi gösterir. Bu değeri interfaccia vasıtası ile PC‘de sıfırlamak mümkün değildir.

6.3.1.14. Direk Gazda ateşleme adedi ve ateşleme sayacının silinmesi Il sistema Eco-Drive belli ve sınırlı adetlerde aracın direkt gazda çalışmasına müsaade eder. Bu özellik sadece benzin bitmesi gibi veya benzin ile ilgIli diğer problemlerde (pompa,enjektör gibi) acil durumlarda kullanılması gereken bir özelliktir. Motoru direk gazda çalıştırma, kontak anahtarını takınız, dönüşüm anahtarını basılı tutunuz sesli ikazdan çif beep sesini bekleyiniz (yaklaşık 4 saniye) ve 4 saniye içinde

Resim 6 19: DEFAULT Tanıtımı

34 Resim 6 20: Değişikliklerin Programlanması

kontağı çalıştırınız. Sistem kullanıcıya sadece 5 kere müsaade eder, daha sonra sayacın sıfırlanması gerekir. Sıfırlama işlemi “Marş Sayacını sıfırla’’ tuşundan yapılır.

6.4. HATALARıN YÖNETIMI KITMTM yeni sistemindeki en büyük yenilik ‘’ON BOARD’’ diagnostiğidir, yani beyne uygulanan.Sistemin

normal

çalışması

dışında beynin diğer bir görevi gaz tesisatındaki tüm elektrik ve elektronik parçaları kontrol altında tutmak ve bunlardan gelen sinyalleri orjinal benzin tesisatından gelen

Resim 6 21: Diagnos Aktif, Hiç hata yok

sinyallerle aynı hale getirmek. Beyin bilgisayardan bağımsız olarak çalışır ve çalışma esnasında meydana gelen herhangi bir anormalliği hafızasına kaydeder, çok uzun süre sonra dahi montajcı bilgisayarı ile beyne bağlandığında , beyin bu hataların oluşmuş olduğunu montajcıya bildirir. Ayrıca KITMTM beyni benzin/gaz dönüşüm anahtarındaki LED’ler vasıtası ile anormal durumlaraı tekrar edilen 3 kere bip sesi ile montajcıya bildirir. Diagnostik bazı sürücü veya araç için tehlikeli , problemli durumlarda sensorler vasıtası ile koruyucu hareketler yapar ,mesela otomatik benzine geçmek gibi.

6.4.1. DIAGNOSTIĞIN

AKTIVE VE DISAK-

Aşağıda diagnostiğin kullanım şekilleri anlatılmaktadır.

Ilk yapacağımız aracın kalibrasyonunu yaptıktan sonra ana sayfadan bu bölüme giriş yapmaktır. Resim 6-18’de görüldüğü gibi

DIAGNOS

tuşuna daha sonra sağ tarafta bulunan HATALARIN YÖNETIM tuşuna basmak Resim 6-18 ‘de görüleceği gibi şemanın en yeterlidir.

alt sağında ‘’DIAGNOS TANITILMAMIŞ’’ yazısından araç diagnosunun henüz aktifleştirilmeği anlaşılır. Gelecekteki software versiyonlarında bu aktivasyon işlemi otomatik yapılabilecektir.. Bu noktada göreceğimiz sayfa Resim 6-19 görülmektedir.Ilk

başta

tamamen

boştur.Devam etmek için alttaki KALIBRASYON tuşuna basınız.

6.4.2. HATALARıN

burada seçimi yapılmamış bir takım hatalar

MESI

OKUNMASı VE SILIN-

görüntülenmektedir, işlemin aktivasyonu

TIVESI

da

Resim 6-20’deki sayfa ekrana gelir gelmez ,

için DEFAULT TANIT tuşuna basmanız

Eğer sistem bir takım hata bulmuş ise bura-

yeterlidir.

dan hangi parçalarınızın yanlış çalıştığını

Bu işlemden sonra Resim 6-21 de görülen

şema elde edilecektir.

veya yanlış takıldığını anlayabilecek ve ne

OK basarak yapılan değişiklikler için PC

şekilde çözüleceğini öğreneceksiniz.

Durumu komple tablo olarak görmek için

‘den gelen mesajları onaylayarak Resim 6-

(resim 6-25) Yeniden HATALAR YÖNETIMI

22 ‘deki sayfaya ulaşılacaktır.Bu sayfada

sayfasına girmeniz yeterlidir.

size beynin programlanabilmesi için hata-

Özet tabloda 5 adet hata görünüyor, hata

ların yönetimi sayfasından çıkmanız(ÇIKIŞ

kodları , hatanın sebebi olan parça ve hata

tuşu) gerektiği mesajı verilecektir

tipi belirtilecektir( mesela sinyal çok düşük

ÇIKIŞ tuşuna bastığınızda yeni kalibrasyonu

veya çok yüksek, kısa devre hatası veya

arşive kaydetmek için gerekli olan marka,

açık devre ve benzeri hatalar gibi) ve tablo-

model ve diğer bilgiler sorulacaktır. Gerekli

nun son bölümünde

bilgileri verdikten sonra yeni bir başlangıç gnosun aktiv olduğu ve hiç bir hatanın

yapılıp ama şu anda o parçanın normal

olmadığı bildirilecek (resim 6-22)

ki

Hataların olma durumunda ise Resim 6-24

gibi)

de görülen sayfa açılacaktır., burada 5 adet

Bizi ilgilendiren hatayı mouse ile seçtiğimiz-

hata tespit edilmiş..

de, sayfanın orta kısmında bulunan iki

sayfası açılacak burada sağ alt kısımda dia-

gerçekten hatanın

mevcudiyeti veya daha önce hata tespiti

çalıştığı bilgileri verilecektir.(en son satırda-

benzin /gaz dönüşüm anahtarı hatası

bölümden sağdaki hata esnasındaki sinyali , soldaki bölümde ise

hatanın sebebi ve

yapılması gerekenler bildirilir.

35

Resim 6-25 ‘teki örneği inceler isek; Seçtiğimiz hata Su ısısı. Bize bildirilen ‘’

Resim 6 22: Diagnos aktif, 5 hata

sinyal değeri min. Girişin altında’’yani ısı çok düşük ve limitlerin dışında.Yine örnekte göreceğimiz gibi Hata mevcut bilgisi veriyor. Sağ bölümde alt kısımda ‘’ OLAY SAYACI ‘’ yazan yerde 64 diye bir değer görüyoruz. Bu değer her marşta beynin algıladıgı hatanın adedidir.Beyin tarafından hafızaya alınan (sarı) 60 değerli bir hata35 değerli bir hatadan önemlidir.Hata sayacı 0 değerine ulaştığı zaman hata beyinden tamamen kaybolacaktır. Bu örnekte , tavsiye edilen işlemler su ısısı elektrik bağlantılarının kontrolu, bağlanmamış soket olup olmadığının kontrolu veya

Resim 6 23: Hataların yönetimi- 5 hata mevcut

elektronik beyinin arızalı olması. Yeni bir güncellenmiş hata durumu öğrenmek istiyorsak, YENIDEN OKU tuşuna basrak okuyabiliriz. Bu durumda eğer hata geçmiş ise hata durumu bölümünde o hata sarı ile HAFIZALANAN diye görünecektir. Hatalar hafızasını tamamen silmek istersek: Gerek

mevcut

olan

veya

gerekse

Hafızalanan hataları beyinden tamamen silmek istersek Resim 6-25 ‘de görüldüğü gibi Doğal olarak mevcut hataları bu şekilde

alt kısımdaki SIL tuşuna basmanız yeterlidir.

Resim 6 24: Hatalar Kalibrasyonu

çözmeden sildiğinizde diagnos bu hataları tekrar karşınıza çıkaracaktır.

6.4.3. DIAGNOSTIK

DISAKTIVESI

Diagnostigin kötü çalışma durumunda komple veya kısmı disaktive edilebilir. Komple disaktive etmek için ana sayfadan D I AG N O S T I K → H ATA L A R

→KALIBRASYON tuşlarını seçiYÖNETIMI→ mi sayfasına gelince HIÇ BIR ŞEYI TANITniz. Resim 6-26 da görülen hataların yöneti-

MA

tuşuna

basınız.

Netice

resimde

görüldüğü gibi olacak hiç bir hata seçilmemiş olacak. Bazı hataları disaktive etmek için,Mouse ile sol taraftaki hata kutusuna tıklamak yeterlidir (bakınız Resim 6-26). Yapılan değişiklikleri kaydetmek için ; ÇIKIŞ tuşu ile hatalar yönetiminden ana sayfaya gelene kadar çıkış yapın, bu arada size yapılan değişiklikleri kaydetmek isteyip istemediğini sorulacak Evet cevabı ile kaydet-

Resim 6 25: Diagnostik rapor

36 Fig. 6-26 Report di diagnostica

meyi gerçekleştirebilirsiniz.

6.4.4. OTOMATIK RAPOR

RAPOR KAYDET Tuşu vasıtası ile software sistemin tespit ettiği hataların kaydını yapar. Aşağı 2 adet hafızalanmış hata

rapor

örneği gösterilmektedir. -----------------------------------25/01/2008

Beyin Kodu :

DE815010

Tipo ECU : : EcoDrive N. Cilindri Max :

4

Software

:

Yükleyici versiyonu : Beta12

versiyonu

Araç Kodu :

SPDAA007010

Kalibrasyon Dosyası (FPD) : Ilk

programlanma

Tekrar

programlanma

25/01/2008

Programlayıcı Kodu : 1 prova

Sicil nO : Lotto :

0

:

tarihi

PROG_INST

: Beta

4094/2-I

7DI

GAZ ISISI

MAP Versiyonu (Axx) :: PROG_INST

10/01/2008

= -41 °C

Devir Sinyali

Bulunan hata adedi

-----------------------------------=

Sinyal

giriş altında

değeriminumum

Gazda çalışma [gün-saat:dakika] :

P1 sinyal kablosu ile besleme nega-

Hata adedi

= 2

P1115 - SENSOR TH2O HATA

TIPI

=

Girişin altında

Sinyal

değeri

min.

DURUM = Hata mevcut

Motor su ısısı sinyalinin alındığı

noktanın lehimini kontrol ediniz.

Suısısı sinyali ile besleme positifi kabloda

kısa

olmadığını tespit ediniz.. Sinyalin

tifi arasında kısa devre olmadığını

Suısı

sensorü

P1 sensorü soketinden(veya alındığı noktadan)gaz

beyin

soketine

devre

soketin-

kesintisiz gittiğini tespit ediniz.. P1 bsınç sensörünü değiştiriniz.

Gaz beynini değiştiriniz.

P1

MAP

basıncı= 500,0 mBar basıncı= 130 mBar

Gaz ısısı = -41 °C Devir sinyali 0

TON BENZINA = 0,00 ms TON GAS = 0,00 ms

YAKIT DURUMU = Benzinde çalışma

den(veya alındığı noktadan)gaz beyin

Hata

tespit ediniz..

ECU tipi :: KER-SPD0029

soketine kadar kesintisiz gittiğini

Gaz beynini değiştiriniz. - Tespit edilen koşullar

kadar

- Koşullar

- Tavsiye edilen müdahale

arasındaki

PI sensör soketini kontrol ediniz.

tespit ediniz..

------------------------------------

sayacı

DE815010 Max

=

64

Beyin

Kodu

::

silindir adedi :: SPDAA007010

software

Versiyonu:: 0

Araç Kodu :: 0

ILAVE

Bu tuşlarla gösterilen değerler montajcı

- Tavsiye edilen müdahale

00:15

VE

Resim 6-26 ‘da görülmektedir.

Benzinde çalışma [gün-saat:dakika] : 0-

6.4.5. DĞER TUŞU PARAMETRELER

DĞER TUŞU veILAVE PARAMETRELER

DURUM = Hata mevcut

0-01:45

7DI

------------------------------------

Hadise Sayacı = 64

P1190 - SENSOR P1

= 4

::

4094/2-

Tekrar programlanma tarihi ::

YAKIT DURUMU = Benzinde çalışma

Tipi

(FPD)

I

TON BENZIN = 0,00 ms

Hata

Versiyonu

lk programlanma tarihi ::

0

TON GAS = 0,00 ms

tarihi

10/01/2008

Kalibrasyon

MAP basıncı = 130 mBar

KER-SPD0029

0

Basınç P1 = 500,0 mBar

tarafından değiştirilemez sadece diagnostik kötü çalışmalarda KITMTM teknik personeli tarafından müdahale edilir.

37

7. PRATKLK

Resim 7 1: Pratiklik

şemaya ulaşılır. Buradaki tüm noktaların

PRATKLK tuşunu seçtiğinizde görülen işleyişini aşağıda göreceğiz.

7.1. KONFIGURASYONLARı KAYDETME Resim 7 2: Pratiklik – konfigurasyon kaydı

Bu tuş daha önce programlanmış bir beynin şeklinde kaydetmenizi sağlar. Bu şekilde

bilgilerini PC’deki arşive map dosyası

araç repertuarı zenginleştirilebilir ve disketler oluşturmanız geremez. Map ve kalibrasyon dosyalarında modifikasyonlar yapılarak herhangi bir araçta kullanılabilir. Prosedür aşağıdaki gibidir. (Bakınız resim 72): • Bilgisayarı bağlantı kablosu ile EcoDrive beynine bağlayınız. • EcoDrive programını çalıştırınız. • Aracın gösterge panosunu açınız. • Ana sayfadan “PRATKLK’tuşunu seçisoftware,

yeterlidir.

niz”.

7.2. BEYNIN SILINMESI

basınız.

yükleyici

Güncellenmiş

• “KONFGÜRASYONU KAYDET” tuşuna

ve

mapları

CDROM’lar

içerir.

KITMTM

tarafından yaratılır, map güncellemeleri kulşekilde

lanıcı tarafından ilerideki paragraflarda

• Eğer komünikasyon gerçekleşmez ise (şema sol alt kısmında ‘’Komunikasyon

Beyin silinme işlemi güvenlik prosedürüdür.

anlatıldığı

OK’’ yazmaz ise) bekleyip yeniden deneyi-

Elektronik beyin programlanamıyorsa bu

http://www.kitmtm.it.adresindeki KITMTM internet sitesinden yapılır.

niz, bağlantınızı ve kontak anahtarını kon-

işlem yapılır. Elektronik beynin üretildiği orji-

trol ediniz.

nal haline dönmesini sağlar. Daha önceki

• “USER_MAPS” içinden metan tesisat

kalibrayon programları silinir.

tipini seçiniz,

DIKKAT: Bu operasyonu yaptğınızda beyin-

veya

Güncelleme şeması resim 7-4 de görülmektedir.

• Kaydetmek istediğiniz marka, model,

de mevcut tüm verileri kaybedeceksiniz.

elektronik beyin tipine ait dosyayı seçiniz.

Emin olmama durumunda verileri önce

1. Güncellenecek EcoDrive programını bilgisayarda açınız.

PC’ye

veya elektronik beyin tipi ismi girip yenisini

–KONFGÜRASYONLARI KAYDET.

oluşturunuz..

PRATKLK_ BEYIN SLME tuşu seçildik-

taşınabilir belleği bilgisayara yerleştiri-

• “FILE:” yazan bölüme, hatırlayabile-

ten sonra Resim 7-3 de görülen sayfa açılır.

niz.

ceğiniz anlamlı bir isim veriniz bu dosyaya

Silme işlemi Şemanın ortasında bulunan

bilgisayar arşivinize kopyalanacaktır. • Sağ altta bulunan

PRATKLK

Yapılacak işlem aşağıda özetlenmiştir:

Eğer dosya mevcut değilse marka, model

map ve kalibrasyonlar elektronik beyinden

kaydediniz.

yapılır

‘’SL’’ tuşuna basınca gerçekleşecektir.

3. Ana sayfadan “PRATKLK” tuşunu seçiniz. 4. Sol taraftaki “VERILERI GÜNCELLEME” tuşunu seçiniz.

“KAYDET” tuşuna

• şlemin bitmesini “KONFGÜRASYON

7.3. VERILERIN GÜNCELLENMESI

MIŞTIR” yazılı ikazı bekleyin.

Bu bölümde PC verileri gerek CDROM’dan

basınız.

2. Güncellemeleri içeren CDROM veya

5. ‘’Verileri güncelleme’’ yazısının yanında güncellenecek

mapların

bulunduğu

bölümü seçiniz.

KAYDI DÜZGÜN OLARAK TAMAMLAN-

Güncelleme dosyalarını içeren klasörü

Bu bölümden çıkmak için ana sayfaya gelip

gerekse taşınabilir bellekten güncelleme

seçiniz.

‘’ÇIKIŞ’ ’tuşuna veya ESC tuşuna basmanız

prosedürleri bulunur. Güncelleme verileri

D:\ECODRIVEEcoDrive\aggiornamento

Örneğin

CDROM’da

38

” ve

Resim 7 3: Pratiklik- Beyin Silme

‘’GÜNCELLE’’ tuşu ile işleme

6. şlem bitince ana sayfaya dönmek için başlayınız.

‘’ÇIKIŞ’’ tuşuna basınız.

7.4. LISAN SEÇIMI Lisan Seçimi için aşağıdaki prosedürleri uygulayınız : 1. EcoDrive programını başlatın. 2. Ana sayfadan “PRATKLK”

tuşunu

3. Şemanın sol tarafındaki “LSAN SEÇM” seçin.

tuşunu seçin.

Resim 7 4: Pratiklik – Veri güncellemesi

4. ‘’MEVCUT LSANLAR ” bölümünü seçin. 5. Şemanın alt kısmındaki “SEÇ” tuşuna (Resim 7-5), basın.

6. “ÇIKIŞ” tuşu ile ana sayfaya dönün. “ÇIKIŞ” tuşu veya ESC tuşu ile Lisan seçimi sayfasından değişiklik yapmadan çıkabilirsiniz.

7.5. LETŞM Beyin ile PC arasındaki iletişime ait parame-

Resim 7 5: Pratiklik –lisan seçimi

trelerin modifikasyonunu kapsar. Özellikle Serial portu olmayan bir bilgisayar kullanılıyorsa modifikasyon gereklidir. Bu durumda USB/Serial adaptör

veya USB

Kablosu kullanmak gereklidir. Resim 7-6‘da görüldüğü gibi “Serial” dosyasında görülen normal değer ’’COM 1”, adaptörle ayarlanan değer ile değiştirilmelidir. (Bu değeri Windows kontrol panelinden ’’Sistem’’ opsiyonunun altında görebilirsiniz.) Resim 7-6’da görülen “Baud rate” kutucuğu bağlantı hızının modifikasyonunu ayarlar. Eğer özel problemler yok ise maximum hızı (38400 baud) seçmeniz tavsiye olunur. Bu

görüntülendiği (DIAGNOS→ VERILERIN

Modifikasyonları kaydedebilmek için ana

program tarafından otomatik seçilir böyleli-

GÖRÜNTÜLENMESI) SAYFANIN KAYDI-

sayfaya

kle beyin programlanmasında kısa süreler

NIN YAPILMA HIZIDIR.

basmalısınız. Kaydetmeden çıkmak iste-

kullanılır.

“DIĞER”

“Aggancio Fast Init” kutucuğu iletişim

değerler

tuşuna basarak ortaya çıkan sadece

problem

dönüp

‘’KAYDET

‘’

tuşuna

niyorsa ‘’ÇIKIŞ’’ tuşuna basmak yeterlidir.

durumunda

7.6. BILGILENDIRME

bağlantı başlangıcını gösterir. Bu kutunun

KITMTM teknik elemanların gözetiminde

seçili olması tavsiye edilir. Diğer önemli bir

veya eksper kişiler tarafından değiştirilir.

parametre de ‘’iki mesaj arası bekleme

Parametre değişiklikleri yapılması duru-

Bu tuş sayesinde PC’de kayıtlı Software ver-

zamanı’’dır. Bu zamanı düşürerek beyin pro-

munda beyine bağlanmada zorluk oluyorsa

siyonunu görebilirsiniz. Gerek software ismi

gramlanmasını hızlandırabilirsiniz fakat çok

standart değerler resetlenir. Her kutuya

gerekse versiyonu görülmektedir. (bakınız

düşük olursa hatalara da sebep olabilir. Min

mouse ile yaklaşınca standard değerleri

resim 7-7).

değer(0 ms) seçilmesi tavsiye olunur.

görebilirsiniz, hiçbir yere tıklamaya gerek

Versiyon 5 karakter + 3rakam + 3 rakamdan

“Verileri elde etme zamanı” Değerlerin

yoktur.

oluşmuştur. Ilk 5 karakter software tipini

39 Resim 7 6: Pratiklik – letişim

belirtir, sonraki 3 rakam software versiyonunu belirtir. (Yüksek rakam her zaman en son versiyonu ifade eder.) 3 rakam ise kullanılan hardware versiyonunu belirtir. (Örneğin 001 DE815010 EcoDrive 4 cil beyin için) Bu bölüm versiyonlarınızın güncel olup olmadığının kontrolünde faydalıdır.7.7MAP Taşıması Bu tuş arşivde mevcut olan map dosyasını kopyalamayı sağlar. Aynı şekilde bilgisataşınabilir diskete veya hafıza anahtarına

yarın hard diskinde herhangi bir yere bu dosyayı taşımayı sağlar.

Resim 7 7: Pratiklik- Informasyonlar

PC’de mevcut olan bir Map’ın başka yere taşınmasında yapılacak işlemler: (Bakınız resim 7-8) • Kompüterden taşımak istediğiniz Map’ı içeren EcoDrive programını açınız. • Bilgisayarınıza disket veya hafıza anahtarını yerleştiriniz. • Ana sayfadan ‘’PRATKLK’’ tuşunu seçiniz. • ‘’MAPLARI TAŞI’’ tuşuna basınız. • Müşteri arşivinden taşımak istediğiniz mapı seçiniz. • “KAYDET” tuşuna basınız. • Kopyalama işlemi bitince, başka dosyalar kopyalanmak istenirse 4. maddeden devam ederek kopyalama yapabilirsiniz. • Diskete kopyalama işlemi bittikten sonra ‘’ÇIKIŞ’’ tuşu ile ana sayfaya dönebilirsiniz.

2. Eventualmente inserire un dischetto o un’unità rimovibile nel computer. 3. Dalla pagina principale selezionare il

gna seguire la procedura di aggiornamento dati da dischetto, descritta nel paragrafo seguente.

tasto principale “UTILITA’”. 4. Premere il tasto “ESPORTA MAPPE”.

7.8. ARCHIVI MAPPATURE

Diskete veya taşınabilir belleğe alınan

5. Nell’archivio clienti selezionare il tipo

mapları başka bir bilgisayara kaydetmek için

impianto, la marca, il modello e il tipo di

Kullanıcıya map arşivlerinde değişiklik

bir sonraki paragrafta anlatılan işlemleri

centralina relativa alla mappa che si

yapma, dosya adları değiştirme, dosyaları

vuole trasferire.

kopyalama veya silme veya başka yerlere

uygulayınız.

6. Premere il tasto “SALVA”, posto in fondo

7.7. MAP ARŞIVLERI

taşıma olanakları sağlar. (Resim 7-9)

allo schermo. 7. Quando è finita l’operazione di copia si

1. Bir Klasör adlandırmak için (gerek

Questo tasto permette di salvare le mappa-

può ripetere l’operazione dal punto 4. in

marka, gerek model ve gerekse beyin

ture estratte dall’archivio utente presente su

poi, finché ci sono mappe da trasferire o

tipine göre) aşağıdaki işlemleri yapmanız

un computer su un dischetto o un’unità rimo-

finché non si esaurisce lo spazio dispo-

yeterlidir:

vibile, in modo da poterle agevolmente tra-

nibile sul dischetto o sull’unità rimovibile

1. Ana sayfadan “PRATKLK” tuşuna

sferire su un altro. La procedura consente di

(in questo caso bisogna ripetere l’ultima

basınız.

trasferire la mappatura anche in qualsiasi

operazione che non è andata a buon

2. Şemanın sağ tarafında bulunan “MAP

posto nell’hard disk del PC o in qualsiasi

fine, dopo aver sostituito il dischetto o

ARŞVLER” tuşuna basınız.

unità logica visibile dal sistema operativo.

l’unità o aver liberato spazio).

3. “USER MAPS” klasörüne çift tıklayınız. 4. Arşiv penceresinden tesisat tipini seçi-

La procedura da seguire per trasferire una

8. Quando è finita l’ultima operazione di

mappatura su un’unità presente nel PC è la

copia su dischetto che si voleva effettua-

niz.

seguente (vedi Figura 7-8):

re, premere il tasto “ESCI” per ritornare

5. Yine arşiv penceresinden mouse veya

alla pagina principale.

oklar yardımı ile adlandıracağınız klasörü

1. Avviare il programma Eco-Drive dal computer che contiene la mappatura da

Per trasferire una mappatura dall’unità rimo-

trasferire.

vibile o condivisa ad un altro computer biso-

6. Şemanın alt kısmında bulunan “ADLANseçiniz.

40 Resim 7.8: Pratiklik- Map taşıması

DIR” tuşuna basınız. 7. Klavye ile vereceğiniz ismi yazınız. 8. Başla tuşuna basınız. 2. Klasör silmek için(gerek marka, gerek model ve gerekse beyin tipine göre oluşturulmuş) aşağıdaki işlemleri yapmanız yeterlidir: 1. Ana sayfadan “PRATKLK” tuşuna 2. Şemanın sağ tarafında bulunan “MAP basınız.

ARŞVLER” tuşuna basınız.

3. “USER MAPS” klasörüne çift tıklayınız. (yukarıda solda)

Resim 0 9: Pratiklik – Map arşivi

4.. Arşiv penceresinden tesisat tipini seçiniz. 5. Yine arşiv penceresinden mouse veya oklar yardımı ile sileceğiniz klasörü seçi6. Şemanın alt kısmında bulunan “SL” niz.

tuşuna basınız.

7. Bu aşamada size bir ikaz gelecektir. Silme işlemini onaylayıp onaylamadığınız sorulacaktır, eğer pozitif cevap verirseniz klasör arşivden silinecek, negatif cevap verirseniz hiç bir işlem yapılmayacaktır. i. Daha sonra silme işleminin tamamlandığını belirten pencere açılacak bu

isteniyorsa (yani yeni üretim örneğin ’’LE-

16- ‘’YENI OLUŞTUR’’ tuşuna basarak

aşamada ‘’OK’’ tuşuna veya bilgisayardan

XUS’’) 8.maddeden devam ediniz.

‘’Yeni beyin’’ ismi ile beyin tipine ait yeni

enter tuşuna basarak işleminize devam

6- Eğer yeni bir model klasörü oluşturmak

klasör oluşturulur.

edebilirsiniz.

isteniyorsa (örneğin mevcut olan ‘’Citroen’’

17- Klavye ile beyin tipi ismi yazılır başla

klasörüne ‘’C3 1100’’ modelini ilave etmek)

tuşuna basılır.

DIKKAT !: Dosya silme işlemi dikkat gerek-

9.maddeye geçiniz ve oradan devam edi-

18-Yeni klasör oluşturuldu fakat boş görü-

tiren tehlikeli bir işlemdir, arşivdeki önemli

niz.

necek. Dosyanın içine verileri atabilmek

bilgilerinizi

7- Eğer yeni tip elektronik beyinli klasör

için programlama

Örneğin silmek için herhangi bir marka adlı

oluşturmak

devre sokma prosedürlerini uygulayınız.

klasör seçildi (Örnek Citroen) Bütün bu mar-

‘’MagnetiMarelli) 15. maddeye gidiniz.

kaya ait, her tipte , her modele ve her beyne

8- ‘’YENI OLUŞTUR’’ tuşuna basarak , ‘’

4. Benzin beyni tipine göre veya modele

ait arşivde bulunan Citroen marka klasörle-

Yenimarka’’ ismi ile yeni klasör oluşturulur.

göre oluşturulmuş bir klasörü başka bir

9- Klavye yardımı ile markanın ismi yazıla-

pozisyona kopyalamak için;

kaybetme

riski

mevcuttur.

rin tek tek tamamı silinecektir.

isteniyorsa

(

örneğin

kişisel kullanım veya

rak başla tuşuna basılır.

1-Ana sayfadan “PRATIKLIK” tuşuna

3. Yeni bir dosya oluşturmak (gerek

10- 18. maddeye atlayınız.

basınız.

marka, gerek model ve gerekse beyin

11- Mouse ile markaya ait klasörü seçiniz (

2-

tipine göre) aşağıdaki işlemleri yapmanız

bizim örneğimizde ‘’Fiat’’)

“MAPARŞVLER”, tuşuna basınız.

yeterlidir:

12- ‘’YEN OLUŞTUR’’ tuşuna basarak

3- “USER MAPS” klasörüne çift tıklayınız.

1- Ana sayfadan “PRATKLK” tuşuna Şemanın

basınız. 2-

sağ

tarafında

bulunan

“MAPARŞVLER” tuşuna basınız.

Şemanın

sağ

tarafında

bulunan

‘’yeni Model’’ ismi ile yeni klasör oluşturu-

4-Arşiv penceresinden tesisat tipini seçi-

lur.

niz.

13- Klavye ile model ismi yazılır ve başla

5- Eğer tüm bir markaya ait dosyalar

tuşuna basılır.

taşınmak isteniyorsa ( örneğin ‘’Fiat’’ ait

3- “USER MAPS” klasörüne çift tıklayınız.

14- 18. maddeye atlayınız.

tüm klasörler) 8. maddeden devam ediniz.

4

-

15- Mouse ile markaya ait klasörü seçiniz

6- Eğer sadece bir modelin klasörü bir

Arşiv penceresinden tesisat tipini seçiniz.

(bizim örneğimizde ‘’Citroen’’), sonra

markadan diğerine taşınmak isteniyorsa

5- Eğer yeni bir marka klasörü oluşturmak

modeli.

(çindeki tüm beyin tipi dosyaları ile bera-

41

ber)13. maddeden itibaren uygulayınız. Resim 7 10: Pratiklik –Arşiv elde etme

7- Eğer herhangi bir markanın herhangi bir modelinin içindeki beyin tipine göre oluşturulmuş klasör kopyalanmak isteniyorsa 18. maddeden devam ediniz. 8- Mouse veya oklarla Marka dosyasını 9- Şemanın alt sağ kısmındaki ‘’KOPYALA’’

seçiniz. (örneğin : Citroen)

tuşuna basınız; tuş ‘’ YAPIŞTIR ‘’ olarak değişir.

10- Kopyalanmak istenen marka klasörü için yeni tesisat tipi seçilir. 11- ‘’YAPIŞTIR’’ tuşuna basılır. 12- 22. maddeden devam edilir. 13- Kopyalanmak istenen model dosyası

tiyle kaydedebilirsiniz.

seçilir. (örneğin ‘’CNG’’, sonra ‘’Citroen’’

SL basarak işinize yaramayan bilgileri silip

14- Şemanın sağ tarafındaki ‘’KOPYALA

yer değiştirebilirsiniz.

sonra ‘’C1.1100’’ )

‘’tuşuna basınız; tuş ad değiştirip ‘’YAPIŞTIR’’ olarak değişir.

15- Modelin kopyalanması istenen marka 16- Şemanın alt sağ kısmındaki ‘’KOPYAklasörü seçilir.

LA’’ tuşuna basınız.

17- 22. maddeden devam ediniz. 18- Kopyalanmak istenen benzin beyni tipine göre oluşmuş dosya seçilir. (örneğin ‘’CNG’’, sonra ‘’Citroen’’ sonra ‘’C1.1100’’ 19- Şemanın alt sağ kısmındakı ‘’KOPYA-

sonra ‘’4 cil’’) LA’’

tuşuna

basınız;

tuş

‘’ YAPIŞTIR ‘’ olarak değişir. 20- Model Dosyası seçilir. 21- YAPIŞTIR tuşuna basılır. 22- Yeni dosya oluşturuldu. Dosya içindeki verileri değiştirmek veya dosya adını değiştirmek için bu kitapçıkta anlatılan prosedürleri uygulayınız. Map arşiv menüsünden çıkmak için program ana sayfaya geri dönüp çıkış tuşuna veya bilgisayardan Esc tuşuna basarak çıkabilirsiniz.

7.9. ARŞIV ELDE ETME Verilerin görüntülenmesi sayfasında (DIAGNOS →VERILERIN GÖRÜNTÜLENMES). stenilen elde edilmiş bilgileri taşınabilir bir

elde edilenleri kullanmaya yarar.

belleğe (disket, hafıza anahtarı vs.) veya PC

farlı bir yere GÖNDER tuşuna basmak sure-

42

INSTALLAZIONE E TARATURA ECODRIVE PLUG&DRIVE La vettura va bene?

Guidabilità: affinare transitori e strategie ritorno al minimo

NO

Installazione Ecodrive EcoDrive

La vettura va bene? (attacchi, stacchi, spunto, ritorno al minimo)

Guidabilità: abilitare strategia smagrimento O.L.

Automappatura

Controllo mappa e funzionamento vettura

NO Controllo installazione telefonare Assistenza KITMTM

NO La vettura va bene? (condizione Open Loop)

SI SI

CONSEGNARE LA VETTURA AL CLIENTE

AUTOMAPPATURA

Inizio procedura

Fine procedura 3° Correzione Mappa Gas

OK Minimo benzina

Effettuare 3 accelerate

Commutazione Sequenziale Automatica da Benzina a Gas: 1° Correzione Mappa Gas

SI

Verifica dati Mappa Gas

Commutazione a Gas: 2° Correzione Mappa Gas

Passaggio benzina

KO