Monika Kryłowska

Monika Kryłowska X rocznik SEW UW CHRONOLOGIA CZECHOSŁOWACJI i CZECH 1985-2009

1985 decyzja kierownictwa KPCz o przekazaniu broni tzw. milicjom ludowym;

1986 miesiąc

dzień

opis

październik

16 X

w SNB (Sbor národní bezpečnosti) zapada decyzja o opracowaniu strategii działań przeciwko wrogiej działalności pod nazwą KLIN; projekt miał być przedstawiony do 30 czerwca 1987 roku

1987 styczeń

6I

Karta 77 wstępuje na płaszczyznę polityczną („Slovo ke spoluobčanům“);

maj

24 V

pierwszy projekt operacji KLIN; celem projektu miało być „zapobieżenie programowemu zjednoczeniu elementów antysocjalistycznych”; wiosna wizyta Gorbaczowa w Pradze; „zgoda” Gorbaczowa na podjęcie przez komunistów prosowieckiej orientacji na podjęcie działań przeciwko Husákowi i innym niewygodnym członkom KSČ;

Wiosna

sierpień

5 VIII

druga, rozszerzona wersja projektu KLIN;

wrzesień

16 IX

powstanie Inicjatywy Demokratycznej Emanuela Mandlera

Listopad

28 XI

II Forum Karty 77, pomysły zmiany charakteru ruchu na bardziej ustrukturyzowany;

grudzień

przygotowanie przez katolików morawskich petycji, w której domagali się oni wolności religii; petycję podpisało około 1 miliona osób; 17 XII

zmiana na stanowisku sekretarza partii; na miejsce Husáka wchodzi Miloš Jakeš;

1988 styczeń

wizyta Jakowlewa w Pradze; spotkanie z Čestmírem Císařem – rozmowy na temat rozpoczęcia „pieriestrojki” w oparciu o ludzi 1968 roku;

1

lato/jesień 1988

Roku powstanie klubu Obroda (Odrodzenie), oficjalnie założonego w lutym 1989 (przewodniczący: Miloš Hájek, autor programu: Č. Císař); rozpoczęcie akcji lansowania Dubčeka jako głównego opozycjonisty

sierpień

21 VIII

pierwsza demonstracja polityczna w Pradze; przemarsz 10 tysięcy osób z Placu Wacława (Václavské náměstí) pod pomnik Jana Husa na Rynku Staromiejskim (Staroměstské náměstí);

październik

1X

reorganizacja StB (Státní bezpečnost); powołanie Głównego Zarządu Kontrwywiadu (II Zarząd SNB), na czele II Zarządu stanął płk. Karel Vykypěl;

11 X

miejsce Štrougala na stanowisku premiera zajmuje Ladislav Adamec (już w 1986 roku opowiadał się za Gorbaczowem);

15 X

powstanie Ruchu na Rzecz Wolności Obywatelskiej – HOS (Hnutí pro občanskou svobodu), skupiającego w swych szeregach niekomunistów różnych nurtów politycznych (socjaldemokraci, chadecy, demokraci);

28 X

na wezwanie Karty, HOSu i Inicjatywy Demokratycznej kilka tysięcy gromadzi się na Placu Wacława; interwencja policji; Instytut Prognoz i Instytut Państwa i Prawa Czechosłowackiej Akademii Nauk oraz Wyższej Szkoły Ekonomicznej przygotowują raport „Československo na rozcestí” przedstawiający zapóźnienie gospodarcze i niski poziom życia w Czechosłowacji;

1988/1989

1989 styczeń

zw. „tydzień Palacha” w Pradze; manifestacje na Placu Wacława; interwencja policji; aresztowania (m. in. V. Havel);

15-20 I

Wiosna

druga wizyta Jakowlewa w Pradze; praskie władze uczelniane proponują studentom powołanie samorządu studenckiego; studenci składają petycję domagającą się zniesienia monopolu SSM (Socjalistyczny Związek Młodzieży);

2

czerwiec

lipiec

23 VI

list Dubčeka i Černíka do kierownictwa partii, w którym wzywają oni do powrotu do ideałów 1968 roku;

29 VI

petycja „Několik vět” (Kilka zdań) domagająca się wprowadzenia reform demokratycznych; w ciągu kilku tygodni petycję podpisało 40 tysięcy osób;

20 VII

narada poświęcona operacji KLIN jako głównej metodzie pracy w warunkach demokratyzacji społeczeństwa; plan przejścia od metod czysto policyjnych na metody wywiadowcze; w praktyce miało to oznaczać zastąpienie represji manipulowaniem społeczeństwem;

20 VII

Notatka majora Bunčka o wybuchu demonstracji w ciągu trzech miesięcy, planowanym przeprowadzeniu przez STB zmian w kierownictwie partyjnym, połączeniu inicjatyw opozycyjnych i doprowadzeniu do zmiany rządu oraz rozmów „okrągłego stołu”

sierpień

HOS i Inicjatywa Demokratyczna wzywają do ulicznych manifestacji rocznicowych; Havel przed mikrofonami RWE wypowiada się przeciwko tej akcji; powstaje inicjatywa MOST (cel: pośredniczenie w rozmowach między opozycją a rządem); twórcy: M. Horáček i M. Kocáb; manifestacje w Pradze, Brnie, Ołomuńcu i Gottwaldowie (dzisiejszy – Zlín); interwencja policji, aresztowania;

21 VIII

Koniec sierpnia

narada kierownictwa MSW z KGB; poparcie przez Moskwę planu wymiany starego kierownictwa na gorbaczowowskie;

sierpień/wrzesień

wizyta szefa policji – gen. Lorenca – w Moskwie; spotkanie z szefem KGB – Kriuczkowem w celu omówienia scenariusza zmiany władzy;

wrzesień

powstanie Agrobanki (cel: transfer kapitału z przedsiębiorstw państwowych do prywatnych nomenklatura);

październik

premier Adamec proponuje pluralizm poglądów, jednakże tylko w obrębie Frontu Narodowego;

23 X

3

z kręgu studentów z STUHA wychodzi pomysł zorganizowania demonstracji w dniu śmierci J. Opletala (17 listopada);

23 X

aresztowanie J. Rumla i R. Zemana – redaktorów niezależnego miesięcznika „Lidové noviny” 28 X

demonstracje w Pradze, Brnie i Ostrawie z okazji rocznicy powstania Czechosłowacji; na Placu Wacława w Pradze zbiera się około 30 tysięcy ludzi; interwencja policji, aresztowania, pobicia;

29 X

SSM włącza się do współpracy ze STUHA w organizacji w/w demonstracji;

październik, listopad listopad

regularne spotkania niezależnego ruchu studenckiego STUHA; 10 XI

Konferencja SSM (Związek Młodzieży Socjalistycznej); uczestnicy opowiadają się za przebudową i podjęciem kontaktów z opozycją oraz rezygnacją z monopolu w ruchu młodzieżowym;

11 XI

przekształcenie się Inicjatywy Demokratycznej w partię polityczną;

12 XI

8 tysięcy pielgrzymów wyjeżdża do Rzymu na uroczystości kanonizacyjne błogosławionej Agnieszki Czeskiej (zezwolenie władz);

16 XI

praska SNB opracowuje plan akcji represyjnej STUDENT; (uniemożliwić manifestującym dojście na Plac Wacława, nie stosować jednak przemocy);

17 XI

manifestacja studencka w rocznicę śmierci Jana Opletala; symboliczny początek tzw. „aksamitnej rewolucji”

18 XI

pochwalenie demonstracji studenckiej przez „Svobodné slovo” (organ koncesjonowanej Partii Socjalistycznej – ČSS);

4

grudzień

18 XI

początek strajków studenckich (główne żądanie strajkujących: wyjaśnienie sprawy Šmída – studenta, domniemanej ofiary śmiertelnej wczorajszej demonstracji);

19 XI

potępienie przez ČSS ataku na studentów; podobne stanowisko zajmuje Komitet Miejski SSM;

19 XI

wśród ludzi skupionych wokół Havla powstaje inicjatywa stworzenia Forum Obywatelskiego (Občanské fórum);

19 XI

nawiązanie przez premiera Adamca kontaktu z grupą MOST w celu rozpoczęcia rozmów z działaczami OF;

22 XI

spotkanie sekretarza miejskiej organizacji partyjnej Miroslava Štĕpána z kardynałem Tomáškiem

24 XI

nadzwyczajne posiedzenie partii komunistycznej (Miloš Jakeš i całe kierownictwo i sekretariat KC KPCz poddają się do dymisji); dalsze demonstracje na Placu Wacława (300 tysięcy ludzi);

25 XI

wstrzymanie przez prezydenta Gustava Husáka śledztwa przeciwko Jánowi Čarnogurskiemu, Miroslavowi Kusemu, Jiřímu Rumlowi, Petrowi Uhlowi, Rudolfowi Zemanowi oraz darowanie kary pozbawienia wolności Ivanowi Jirousowi, Ivanowi Polanskiemu i Františkowi Stárkowi;

26 XI

spotkanie reprezentantów rządu, Frontu Narodowego i OF;

27 XI

powszechny strajk generalny;

4 XII

mianowanie przez prezydenta Gustava Husáka nowego rządu, w większości jednak ponownie obsadzonego przez komunistów; premierem pozostaje Ladislav Adamec;

7 XII

upadek rządu Adamca;

10 XII

powstaje tzw. „rząd porozumienia narodowego”; premierem zostaje Marián Čalfa;

5

urząd prezydenta Czechosłowacji opuszcza Gustav Husák; 29 XII

V. Havel zostaje prezydentem Czechosłowacji;

grudzień

z HOS-u wyodrębnia się nowe ugrupowanie – Sojusz Obywatelsko-Demokratyczny (ODA);

1990 styczeń

wizyta Jana Pawła II w Czechosłowacji; Inicjatywa Demokratyczna kierowana przez E. Mandlera rejestruje się jako Partia LiberalnoDemokratyczna (LDS); 30 I

oficjalne zniesienie cenzury;

luty

wizyta V. Havla w Waszyngtonie (stanowisko Czechosłowacji: „oddziały sowieckie i amerykańskie powinny opuścić Europę”); podpisanie przez Czechosłowację i ZSSR umowy o całkowitym wycofaniu wojsk sowieckich do końca czerwca 1991;

26 II

kwiecień

spotkanie prezydentów Czechosłowacji, Węgier i Polski w Bratysławie (początki tworzenia się Grupy Wyszehradzkiej);

czerwiec

8-9 VI

wybory do Czeskiej Rady Narodowej (ČNR);

lipiec

9 VII

podwyżka cen żywności o 24,6%;

wrzesień

październik

przyjęcie przez parlament scenariusza reformy ekonomicznej; decyzja o prywatyzacji kuponowej; zjazd KSČM w Ołomuńcu; nowym przewodniczącym zostaje wybrany Jiří Svoboda;

13-14 X

ustawa o zwrocie przez KSČ majątku, jaki znajdował się w jej posiadaniu w dniu 31 grudnia 1989 roku;

listopad

pierwsze demokratyczne wybory samorządowe; porażka komunistów;

23-24 XI

1991 styczeń

1I

wprowadzenie wolnych cen na terenie Czechosłowacji;

6

7I

przyznanie Czechosłowacji kredytu przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (1783 mln USD);

8 – 11 I

posiedzenie obu izb Zgromadzenia Federalnego (uchwalenie Karty Praw i Swobód Obywatelskich; decyzja o przeprowadzeniu lustracji posłów do parlamentu federalnego, członków rządu federalnego i pracowników naczelnych organów administracji państwowej);

12 – 13 I

przekształcenie ruchu Forum Obywatelskie w partię polityczną (przewodniczący: Václav Klaus);

16 I

nadzwyczajne posiedzenie Zgromadzenia Federalnego (apel do rządu ČSFR w sprawie przyspieszenia likwidacji struktur Układu Warszawskiego);

26 I

demonstracje przeciw dyskryminacji Moraw i Śląska (Brno, Ołomuniec, Ostrawa);

9 II

konferencja sygnatariuszy Karty 77 na temat stanu i perspektyw ruchu; większość uczestników opowiedziała się za zachowaniem Karty i pełnieniem przez nią roli mediatora w sytuacjach kryzysowych;

21 II

ČSFR staje się pełnoprawnym członkiem Rady Europy;

27 II

ustawa o zwrocie mienia bezprawnie znacjonalizowanego po roku 1948;

marzec

24 III

wizyta Havla w Paryżu; delegacja czechosłowacka uzyskuje zapewnienie o poparciu Francji dla włączenia ČSFR do Wspólnoty Europejskiej;

kwiecień

25 IV

zatwierdzenie przez rząd federalny stanowiska ČSFR wobec likwidacji RWPG; przyjęcie uzgodnień w sprawie kształtu współpracy w Europie Środkowo-Wschodniej;

maj

5V

przyjęcie przez parlament federalny ustawy o stosunkach prawno-majątkowych zakonów i kongregacji kościelnych oraz ustawy o wolności wyznania;

13-15 V

wizyta przewodniczącego Rady Najwyższej

luty

7

Federacji Rosyjskiej Borysa Jelcyna w ČSFR; oświadczenie o wzajemnych stosunkach i współpracy pomiędzy ČSFR i Rosją; czerwiec

13 VI

zatwierdzenie porozumienia zawartego z ZSRR o pokryciu szkód powstałych w związku z pobytem wojsk radzieckich na terytorium Czecho-Słowacji

25 VI

podpisanie przez gen E. Worobjowa protokołu o definitywnym wycofaniu wojsk radzieckich z terytorium ČSFR;

sierpień

22 VIII

nadzwyczajne posiedzenie rządu federalnego ČSFR, zwołane w związku z wydarzeniami w ZSSR;

październik

6X

spotkanie delegacji krajów Grupy Wyszehradzkiej w Krakowie; umowa o przyjaźni i współpracy między Polską a ČSFR;

9X

uchwalenie przez parlament federalny ustawy zakazującej podejmowania przez okres 5 lat pracy na określonych stanowiskach publicznych byłym pracownikom i współpracownikom Służby Bezpieczeństwa i funkcjonariuszom KSČ (KPCz) od szczebla sekretarza powiatowego wzwyż;

28 X

w Bratysławie demonstranci żądający utworzenia niezależnego państwa słowackiego zmuszają prezydenta Havla do opuszczenia oficjalnej manifestacji, zorganizowanej dla uczczenia 73 rocznicy powstania CzechoSłowacji;

11 XII

nowelizacja kodeksu karnego ČSFR, w myśl której „popieranie i propagowanie komunizmu podlega karze więzienia do pięciu lat”; przewodniczący KSČM – J. Svoboda na znak protestu rozpoczyna strajk głodowy;

grudzień

1992 luty

27 II

podpisanie układu o dobrosąsiedzkich stosunkach i współpracy pomiędzy ČSFR a Niemcami;

29 II

koniec akcji rejestracji książeczek kuponowych, będących podstawą udziału obywateli ČSFR w procesie prywatyzacji gospodarki narodowej;

8

Marzec

maj

21 III

podpisanie przez ČSFR porozumienia handlowego z Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA);

1 IV

wizyta Havla w Moskwie; podpisanie układu o przyjaznych stosunkach i współpracy pomiędzy ČSFR i Federacją Rosyjską;

5-6 V

spotkanie ministrów spraw zagranicznych i przywódców państw Trójkąta Wyszehradzkiego;

13 V

początek kampanii wyborczej przed wyborami parlamentarnymi; podczas inauguracji Havel wypowiada się przeciwko rozpadowi CzechoSłowacji;

czerwiec

wybory do parlamentu federalnego i parlamentów republikańskich; na ziemiach czeskich zwycięża ODS V. Klausa, na Słowacji HZDS V. Mečiara; 19-20 VI

porozumienie pomiędzy przedstawicielami ODS i HZDS w sprawie utworzenia rządu federalnego;

23-24 VI

uformowanie się nowych gabinetów republikańskich; premierem rządu czeskiego zostaje V. Klaus;

29 VI

sformowanie nowego rządu federalnego w Pradze; premierem został J. Straský (ODS);

17 VII

uchwalenie przez parlament słowacki deklaracji suwerenności Republiki Słowackiej;

20 VII

rezygnacja Havla ze stanowiska prezydenta ČSFR, by „nie stać na przeszkodzie dążeniom emancypacyjnym w Republice Słowackiej”; obowiązki głowy państwa przejmuje Prezydium Zgromadzenia Federalnego;

22-23 VII

uzgodnienie szczegółów ustawy konstytucyjnej o zaniku federacji czecho-słowackiej oraz zasady podziału majątku wspólnego państwa między dwie republiki;

wrzesień

20 IX

rozpoczęcie przez parlament federalny debaty nad ustawą regulującą zasady podziału federacji czecho-słowackiej;

październik

25-26 X

podpisanie umowy w sprawie unii celnej i

lipiec

9

walutowej, która ma połączyć obie republiki po 1 I 1993; listopad

25 XI

większością 183 głosów (na 300 deputowanych) Zgromadzenie Federalne przyjmuje ustawę konstytucyjną o zaniku państwowości czechosłowackiej z dniem 1 I 1993;

grudzień

16 XII

przyjęcie przez Czeską Rade Narodową konstytucji Republiki Czeskiej, która ma obowiązywać od 1 I 1993;

1993 styczeń

1I

powstanie niepodległej Republiki Czeskiej; (prezydent – V. Havel, premier – V. Klaus);

kwiecień

6 IV

otwarcie giełdy papierów wartościowych w Pradze;

maj

24 V

porozumienie o współpracy wojskowej Czech i Niemiec przewidujące wzajemną wymianę informacji i doświadczeń;

czerwiec

17 VI

ustawa o utworzeniu Trybunału Konstytucyjnego z siedzibą w Brnie;

23 VI

wprowadzenie obowiązku wizowego dla obywateli Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Tadżykistanu, Bośni i Hercegowiny oraz nowej Jugosławii;

1X

początek tzw. drugiej fali prywatyzacji kuponowej;

14 – 15 X

wizyta Havla w Stanach Zjednoczonych (główny temat rozmów: kwestia przystąpienia Republiki Czeskiej do NATO);

20 – 22 X

wizyta Havla w Polsce (sprawa przystąpienia Polski i Czech do NATO, kwestie stanowiska wobec polityki w Europie Środkowej oraz współpracy w ramach Grupy Wyszhradzkiej);

4 – 5 XI

oficjalna wizyta premiera Klausa w Paryżu (sprawa przyłączenia Republiki Czeskiej do NATO, szczegóły tzw. planu Balladura);

październik

listopad

1994 kwiecień

29 IV

przyjęcie przez parlament rządowego projektu ustawy o restytucji majątku czeskich Żydów przejętego przez władze Czechosłowacji i 10

Protektoratu Czech i Moraw od 1938 roku (ustawa wchodzi w życie – 1 VI 1994); lipiec

październik

7 VII

przyjęcie przez parlament ustawy o utworzeniu trzech służb specjalnych (Biuro Wywiadu i Bezpieczeństwa, Urząd Kontaktów Międzynarodowych i Wywiad Wojskowy);

30 VII

zamieszki podczas czesko-niemieckich uroczystości w Terezínie, poświęconych pamięci ofiar tamtejszego obozu koncentracyjnego oraz Niemców Sudeckich, którzy stracili życie podczas akcji wysiedlania w 1945 roku;

31 X

aresztowanie dyrektora czeskiego programu prywatyzacji kuponowej Jaroslava Liznera za przyjmowanie łapówek za ułatwienia w procesie sprzedaży przedsiębiorstw państwowych;

1995 styczeń

17-18 I

wizyta L. Wałęsy w Czechach; podpisanie umowy o małym ruchu granicznym oraz o granicy państwowej;

marzec

25 III

demonstracja około 40 tysięcy związkowców na Rynku Starego Miasta w Pradze przeciwko planom wydłużenia wieku produkcyjnego;

27 III

wizyta szefa czeskiej dyplomacji J. Zieleńca w Brukseli; spotkanie z przedstawicielami państw członkowskich NATO;

6V

podczas międzynarodowego sympozjum w Bawarii premier V. Klaus wyraża ubolewanie z powodu okrucieństw, jakich Czesi dopuścili się na Niemcach po drugiej wojnie światowej;

13 V

na naradzie kierownictwa resortu spraw wewnętrznych i sprawiedliwości postanowiono rozwiązać organizacje o zabarwieniu rasistowskim i podnieść kary za przestępstwa o takich motywach; (bezpośrednim bodźcem do podjęcia tej decyzji – wydarzenie w miejscowości Žďár, gdzie skini zamordowali 42-letniego Roma);

13 V

odsłonięcie przez Havla pomnika w miejscowości Lety ku czci Cyganów zamordowanych w latach 1942-43 w miejscowym obozie koncentracyjnym;

maj

11

20-22 V

wizyta papieża w Czechach;

czerwiec

21 VI

zatwierdzenie przez czeski parlament jednostronnego wypowiedzenia przez Pragę umowy clearingowej ze Słowacją; rząd słowacki protestuje, grożąc zerwaniem unii celnej;

wrzesień

19 IX

amerykański sekretarz stanu W. Perry oświadcza w Pradze, że Czechy będą jednym z pierwszych krajów przyjętych do NATO; potwierdza, że rząd czeski oficjalnie zwrócił się z prośbą o podanie cen amerykańskich myśliwców F-16 i F-18;

28 IX

przedłużenie przez parlament obowiązywania ustawy lustracyjnej do 2000 roku;

18 X

sąd skazuje byłego szefa Centrum Prywatyzacji Kuponowej Jaroslava Liznera za korupcję na 7 lat więzienia, grzywnę w wysokości 1 min koron i 10 lat zakazu sprawowania urzędów publicznych;

20 X

w Paryżu początek rozmów na temat przystąpienia Republiki Czeskiej do OECD;

1-17 XI

strajk lekarzy; żądania – podwojenie płac i reforma służby zdrowia;

28 XI

zaproszenie Republiki Czeskiej do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju – OECD;

13 XII

ratyfikacja umowy o małym ruchu granicznym i o granicy państwowej z Polską; umowa nie rozstrzygała kwestii związanych z własnością gruntów obywateli polskich po stronie czeskiej i odwrotnie;

październik

listopad

grudzień

1996 styczeń

4I

inistrowie spraw wewnętrznych Czech i Słowacji podpisują umowę o ustanowieniu granic państwowych między oboma państwami;

luty

24 II

manifestacja Komunistycznego Związku Młodzieży przeciw wstąpieniu Czech do NATO i UE;

marzec

21-22 III

w Pradze odbyło się posiedzenie Rady OBWE;

12

25-26 III

trajk lekarzy i pozostałych pracowników służby zdrowia żądających zmiany systemu finansowania resortu oraz zwiększenia wynagrodzeń;

27-29 III

wizyta królowej Elżbiety II w Pradze – pierwsza podróż monarchy brytyjskiego do historycznych ziem korony czeskiej;

kwiecień

29 IV

wizyta sekretarza generalnego NATO – Javiera Solany w Pradze; stosunki Czechy-NATO ocenił on jako bardzo dobre;

maj

15 V

trzeci z kolei strajk służby zdrowia;

23-24 V

pierwsza oficjalna wizyta prezydenta Słowenii M. Kučana w Czechach;

maj/czerwiec

31 V – 1 VI

pierwsze wolne wybory parlamentarne w Republice Czeskiej;

czerwiec

7-8 VI

trzecie z kolei spotkanie prezydentów Europy Środkowo-Wschodniej (tym razem w Polsce, w Łańcucie); temat rozmów: integracja europejska;

lipiec

2 VII

prezydent przyjmuje dymisję rządu, premierem mianuje V. Klausa i powierz mu utworzenie nowego rządu;

7-10 VII

organizacje ekologiczne z Czech i zagranicy organizują blokadę elektrowni atomowej w Temelínie;

wrzesień

4 IX

rząd analizuje sytuację banków w Czechach; ministrom do spraw finansów, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych zlecono wnikliwe zbadanie afery Banku Kredytowego Plzeň;

listopad

12 XI

podpisanie przez Republikę Czeską umowy o całkowitym zakazie prób atomowych;

15-16 XI

pierwsze w historii niepodległych Czech wybory do Senatu;

20 XII

w Pradze podpisano deklarację czeskoniemiecką;

grudzień

1997 styczeń

14 I

rozpoczyna działalność komisja sprawdzająca, czy posłowie używający tytułów naukowych 13

faktycznie mają dyplomy;

luty

marzec

kwiecień

21 I

wizyta kanclerza Niemiec Helmuta Kohla w Czechach; podpisanie kontrowersyjnej niemiecko-czeskiej deklaracji pojednania;

28 I

strajk nauczycieli w Brnie;

29 I

ministerstwo zdrowia ogłasza stan wyjątkowy z powodu zadłużenia w dwóch największych szpitalach Pragi;

4-9 II

strajk czeskich kolejarzy;

11-15

burzliwa debata w czeskim parlamencie dotycząca niemiecko-czeskiej deklaracji pojednania; ostatecznie deklaracja została przyjęta;

13 III

rząd czeski przyznaje pierwszeństwo umowie z Norwegią w sprawie dostaw gazu ziemnego, aby uniezależnić gospodarkę od dostaw z Rosji;

18 III

wizyta premiera Zemana w Warszawie; rozmowa z prezydentem A. Kwaśniewskim na temat współpracy w dążeniu do UE i NATO;

9 IV

Słowacja odwołuje swojego ambasadora w Pradze na konsultacje w związku z pogarszaniem się stosunków między tymi dwoma państwami;

21 IV

wizyta premiera Rosji W. Czernomyrdina w Pradze;

25-27 IV

pielgrzymka Jana Pawła II do Czech;

29 V

premier Klaus przedstawia program nowych zmian w rządzie; powódź w Czechach; 1/3 kraju znalazła się pod wodą; około 40 ofiar śmiertelnych;

czerwiec/lipiec lipiec

wrzesień

18 VII

spotkanie ministrów spraw zagranicznych Czech, Polski i Węgier w Pradze; postanowiono zacieśnić współpracę na drodze do NATO;

25 VII

umowa między Czechami a Słowacją o przebiegu czesko-słowackiej granicy;

1 IX

otwarto archiwa z materiałami gromadzonymi przez czeskie służby bezpieczeństwa w latach 1948-1989; 14

październik

10-11 X

spotkanie premierów Czech i Słowacji; uzgodniono wznowienie działalności komisji ds. podziału majątku federacyjnego;

listopad

8 XI

ogólnokrajowa demonstracja związków zawodowych przeciwko gospodarczej i socjalnej polityce rządu;

10 XI

formalne zakończenie rozmów akcesyjnych z NATO;

30 XI

gabinet Klausa podaje się do dymisji;

6 XII

wybuch bomby przed willą ministra finansów I. Pilipa;

9 II

prezydent Havel krytykuje pięcioletni okres rządów V. Klausa;

17 XII

premierem zostaje mianowany prezes Czeskiego Banku Narodowego Josef Tošovský;

grudzień

1998 Luty

2 II

zaprzysiężenie V. Havla na stanowisku prezydenta Czech;

marzec

4-5 III

wizyta Sekretarza Generalnego NATO Javiera Solany w Czechach;

19 III

skrócenie kadencji izby niższej parlamentu;

15 IV

izba niższa parlamentu ratyfikuje dokument o przystąpieniu Czech do NATO;

30 IV

Senat Republiki Czeskiej zdecydowaną większością głosów zaaprobował dokument o wstąpieniu Czech do NATO;

czerwiec

19-20 VI

przedterminowe wybory do izby niższej parlamentu;

lipiec

17 VII

premierem zostaje Miloš Zeman, przewodniczący ČSSD;

22-23 VII

powódź w Czechach; 3 ofiary śmiertelne;

11 IX

„Lidové noviny“ opublikowały dalsze informacje na temat skandalu finansowego w ODS – za prywatyzację czeskiego Telecomu ODS dostała 300 mln koron od holenderskoszwajcarskiego konsorcjum TelSource;

kwiecień

wrzesień

15

październik

15 X

czeski „Transgas“ podpisuje długoterminowy kontrakt z rosyjskim „Gazpromem“;

listopad

13-14 XI

wybory samorządowe w Czechach;

1999 9 II

społeczna petycja „O tolerancyjne społeczeństwo“; sygnatariusze wzywają parlament do uchwalenia prawa pozwalającego na surowe karanie za czyny o podłożu rasowym oraz zakazującego rozpowszechniania rasistowskich, ksenofobicznych i antysemickich publikacji;

26 II

prezydent Havel podpisuje dokumenty o przystąpieniu Czech do NATO;

9 III

Czechy podpisują w Strasburgu europejską umowę o zniesieniu wiz dla uchodźców;

12 III

Czechy oficjalnie stają się członkiem NATO;

Maj

14 V

szczyt Grupy Wyszehradzkiej w Bratysławie;

czerwiec

5 VI

demonstracja przeciw globalizacji w Pradze;

lipiec

16-18 VII

wizyta sekretarza generalnego ONZ Kofi Annana w Czechach;

wrzesień

17-18 IX

oficjalna wizyta prezydenta Havla na Słowacji;

październik

5X

protest Romów przeszkodził w rozpoczęciu budowy muru oddzielającego ich od reszty mieszkańców Ústí nad Labem

11 X

spotkanie ministrów spraw zagranicznych „pierwszej szóstki“ kandydatów do UE w Tallinie;

13 X

zakończenie budowy muru oddzielającego społeczność romską od reszty społeczeństwa w Ústí nad Labem

5-6 XI

szczyt szesnastu państw członkowskich Inicjatywy Środkowoeuropejskiej w Pradze;

luty

listopad

16

grudzień

10-11 XI

wizyta Komisarza UE ds. Rozszerzenia UE G. Verheugena w Pradze; Verheugen stwierdza, że Czechy muszą „wyraźnie przyspieszyć” oraz krytykuje budowę muru w Ústí nad Łabą;

17 XI

obchody dziesiątej rocznicy demonstracji, która rozpoczęła „aksamitną rewolucję“;

17 XI

apel „Dziękujemy, odejdźcie!“ skierowany do przywódców politycznych reprezentujących tzw. ekipę polistopadową;

23 XI

były minister finansów I. Svoboda podejrzany o defraudację pieniędzy w okresie poprzedzającym pracę w rządzie;

24 XI

usunięcie muru w Ústí nad Labem

3 XII

największa demonstracja od czasów „aksamitnej rewolucji” – 50 tysięcy osób; poparcie dla apelu „Dziękujemy, odejdźcie!”;

2000 luty

maj

wrzesień

2 II

zniesienie ruchu bezwizowego z Białorusią, Rosją i Ukrainą;

22-23 II

oficjalna wizyta A. Kwaśniewskiego w Czechach; rozmowy na temat: współpracy w ramach NATO, Grupy Wyszehradzkiej oraz wspólnego dążenia do UE;

11 V

spotkanie przewodniczącego ODS V. Klausa ze studentami w Ostrawie; Klaus ostro krytykuje UE;

22 V

zakończenie procesu dzielenia wspólnego majątku przez Czechy i Słowację;

7 IX

Parlament Europejski przyjął w trybie nadzwyczajnym rezolucję, wzywającą rząd czeski, aby nie uruchamiano elektrowni w Temelínie dopóki eksperci nie zbadają jej bezpieczeństwa i wpływu na środowisko;

21-24 IX

„Kontrszczyt 2000” Inicjatywy Przeciw Ekonomicznej Globalizacji w Pradze; jednocześnie odbywa się kilka demonstracji przeciwników globalizacji;

17

październik

listopad

9X

państwowy urząd ds. bezpieczeństwa jądrowego wydaje zgodę na aktywację paliwa w reaktorze elektrowni w Temelínie;

13 X

Austria zawiesza import energii elektrycznej z Czech;

20 X

potkanie przedstawicieli Międzynarodowej Unii Romów z prezydentem Havlem; postulat traktowania Romów jako „narodu bez własnego państwa”;

31 X

spotkanie premierów Czech i Austrii; uzgodniono, że oba kraje będą respektować standardy bezpieczeństwa energetyki jądrowej;

12 XI

wybory do samorządów lokalnych oraz do Senatu;

2001 styczeń

19 I

spotkanie prezydentów Grupy Wyszehradzkiej w Polsce (Pszczyna);

czerwiec

8 VI

spotkanie prezydentów państw środkowoeuropejskich we Włoszech (VerbaniaMaggiore);

13 VI

spkanie prezydentów państw członkowskich NATO w Brukseli;

2002 maj/czerwiec

31 V- 1 VI

spotkanie prezydentów państw środkowoeuropejskich w Słowenii (Bled);

lipiec

12 VII

premierem zostaje Vladimír Špidla;

sierpień

22 VIII

spotkanie prezydentów państw Grupy Wyszehradzkiej w Častolovicach;

listopad

1 XI

wybory parlamentarne; zwycięża ČSSD (Czeska partia socjaldemokratczna) tworzy koalicję z KDU-ČSL (Chrześcijańska Unia Demokratyczna-Czeska Partia Ludowa) oraz US-DU (Unia Wolności-Unia Demokratyczna).

20 – 22 XI

Szczyt NATO w Pradze

2003 luty

28 II

prezydentem zostaje Václav Klaus;

18

kwiecień

4 IV

wizyta prezydenta Klausa w Polsce;

10 IV

w Atenach podpisanie umowy o przystąpieniu do Unii Europejskiej;

2004 marzec

12 III

w Koszycach spotkanie prezydentów państw Grupy Wyszehradzkiej; piąta rocznica wstąpienia trzech państw Grupy (Czechy, Polska, Węgry) do NATO;

maj

1V

Czechy stają się członkiem Unii Europejskiej;

czerwiec

11-12 VI

wybory do Parlamentu Europejskiego; ODS otrzymuje 9 mandatów, KSČM – 6, ČSSD – 2, KDU-ČSKL – 2;

sierpień

26 VIII

premierem zostaje Stanislav Gross;

wrzesień

8 IX

wizyta prezydenta Klausa w Kazachstanie; rozmowy na temat potrzeby nawiązania kontaktów handlowych pomiędzy oboma krajami;

10 IX

wizyta prezydenta Klausa w Kirgistanie; rozmowy na temat potrzeby nawiązania kontaktów handlowych pomiędzy oboma krajami;

13 IX

wizyta prezydenta Klausa w Uzbekistanie; rozmowy na temat potrzeby nawiązania kontaktów handlowych pomiędzy oboma krajami;

27-28 IX

wizyta prezydenta Klausa w Hiszpanii;

22-24 XI

wizyta prezydenta Klausa w Bułgarii;

29 XI

XIII Bilateralne Spotkanie (Austria-Czechy) w sprawie elektrowni atomowej w Temelínie;

listopad

2005 styczeń

Skandal z udziałem premiera Stanislava Grossa. Dziennik „Mladá fronta DNES” оskarża go o niejasności w finansowaniu jego mieszkania w Pradze. Przypomniano i krytykowano go również za założenie kilku grup policyjnych, które były podporządkowane wyłącznie jemu kiedy był ministrem spraw wewnętrznych. Tygodnik „Respekt” ujawnił niejasne finansowanie zakupu domu przez jego żonę oraz 19

powiązania obydwojga z właścicielką agencji towarzyskiej Libuszą Barkową. W Brnie i Pradze odbyły się demonstracje domagające się jego ustąpienia. Prezydent Klaus, oraz szef ODS żądali przedterminowych wyborów rządzącą ČSSD według sondaży popiera już tylko 13,9% ankietowanych

luty kwiecień

25 IV

lipiec

listopad

Gross ustępuje z funkcji premiera, zastąpił go Jiří Paroubek (poprzednio minister rozwoju regionalnego) czeskim ambasadorem przy NATO zostaje Štefan Füle do niedawna ambasador w Londynie. Füle jest absolwentem Instytutu Stosunków Międzynarodowych w Moskwie (ukończył w 1986), brał udział w programie rozbrojenia organizowanym przez ONZ dla byłych krajów demokracji ludowej

29 XI

Grupa senatorów przedkłada projekt ustawy o powołaniu Instytutu Pamięci Narodowej

2006 styczeń

marzec

czerwiec

kryzys gazowy między Rosją a Ukrainą. Czechy pozostają jedynym krajem, który otrzymuje pełne dostawy gazu 1 III

wizyta prezydenta Federacji Rosyjskie W. Putina w Republice Czeskiej. Po spotkaniu z V. Klausem W. Putin przyznał moralną odpowiedzialność Rosji za wydarzenia w Czechosłowacji w 1968 (zastrzegł jednak, że nie może być mowy o odpowiedzialności prawnej)

2 III

spotkanie ministra spraw zagranicznych S. Ławrowa z ministrem spraw zagranicznych K. Svobodą

2-3 VI

wybory do parlamentu ČR. ODS 35,38%, ČSSD 32,32%, KSČM 12,8% , KDU-ČSL 7%. J. Paroubek oskarża ODS o manipulację głosowaniem, niektóre media o bycie „na żołdzie” ODS, porównał sytuację do przewrotu komunistycznego w 1948 (tzw. zwycięski luty)

sierpień

16 VIII

premierem zostaje Mirek Topolánek

październik

3X

nowy rząd nie uzyskuje w parlamencie wotum zaufania 20

listopad

11 X

nowy rząd podaje się do dymisji

8 XI

prezydent Klaus po raz drugi mianuje M. Topolánka premierem

2007 styczeń

9I

ostatecznie utworzono nową koalicję złożoną z ODS, KDU-ČSL i SZ (Partii Zielonych), dzięki temu, że dwaj posłowie ČSSD Miloš Melčák i Michal Pohanka opuścili obrady

maj

30 V

wizyta minister spraw zagranicznych Izraela Cipi Livni

czerwiec

6 VI

wizyta prezydenta USA Geogra W. Busha na międzynarodowej konferencji „Democracy and Security”, którą zorganizowano w Pradze. Spotkanie prezydenta USA z ministrem spraw zagranicznych oraz byłym prezydentem Václavem Havlem.

sierpień

1 VIII

Wchodzi w życie ustawa o powstaniu Instytutu studiów nad reżimami totalitarnymi oraz Archiwów służb bezpieczeńtwa (Ústav pro studium totalitních režimů a Archivu bezpečnostních složek)

wrzesień

6 IX

kolejna runda negocjacji w sprawie umieszczenia radarów amerykańskiej tarczy antyrakietowej w Czechach tygodnik Euro ujawnia, że były premier Gross kupił 31% akcji firmy Moravia Energo następnie kilkakrotnie sprzedał akcje przez co jego inwestycja dała mu dziesięciokrotny zysk (akcje kupił za 1/10 wartości od Roberta Sýkory, byłego wiceministra przemysłu, który chciał się ich pozbyć)

2008 styczeń

maj

wchodzi w życie premierowska ustawa o reformie finansów publicznych, która koryguje m.in. system podatkowy 21 V

Republika Czeska uznają niepodległość Kosowa; premier deklaruje, że zostaną nawiązane stosunki dyplomatyczne; była to propozycja ministra spraw zagranicznych Karla Schwarzenberga, przeciw głosowali posłowie partii ludowej (ČSL w sojuszu z KDU)

21

czerwiec

27 VI

wizyta premiera Palestyny; w czasie spotkania Saláma Fajada z premierem Topolánkiem premier Czech podkreślił, że pomoc Palestynie zostanie utrzymana

październik

12 X

Tygodnik „Respekt” ujawnia dowody na to, że Milan Kundera doniósł w 1950 na znajomeg – Miroslava Dvořáčka

listopad

17 XI

zniesie wiz do USA dla obywateli Czech i Litwy

grudzień

5 XII

spotkanie z Europosłami na Hradczanach; Daniel Cohn-Bendit arogancko krytykuje prezydenta Klausa i jego decyzje polityczne, ten komentuje to jako próbę sprowadzenia Czech w Europie do pozycji sprzed 1990 roku

2009 styczeń

Republika Czeska obejmuje prezydencję w UE 21 I

premier Władimir Putin przyjął zaproszenie M. Topolánka. Oficjalna wizyta premiera Federacji Rosyjskiej ma odbyć się w drugiej połowie 2009 roku

8I

spotkanie czeskich ministrów z członkami Komisji Europejskiej w sprawie rosyjskoukraińskiego konfliktu gazowego oraz konfliktu zbrojnego w Strefie Gazy

Źródła: Lidowe Noviny, www.lidovky.cz Respect, http://fokus.respect.cz Ministerstwo Spraw Zagranicznych CzR www.mzv.cz http://www.generacja.s4w.pl/darski.info/?darski=kraje&go=chronologia_czech (brak informacji o autorze opracowania 1985-2004) Józef Darski, Czechy na: http://www.generacja.s4w.pl/darski.info/?darski=kraje&go=czechy_list

22