IA
najaar 2015
Professionals
Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland
In dit nummer: ! ! ! ! ! ! ! ! !
Ode aan een engineer Kinderen en techniek! Je moet het maken De link tussen kantoor en fabriek Tips & Tricks voor VMware Sorteermachine verwerkt razendsnel veel kleine orders Slimme druktransmitter van Foxboro Back to the future Op klus in het buitenland IPC Controller van Advantech
f Pro IA p n no sio aa ep s e e f j ro Pro eldt In g roep IA M ked IA g Prof Lin de p IA n o va 1 e ht n Lid Wac azin nne f i g b a Pro M ine IA z t he e 2 ga ine Ma Lees azin az g it g a u s a M m a’ ine az l het olleg 3 g Ma Dee je c a’s + et lleg ines m o az n c ag 4 e Ge en m ge al
0
Inhoudsopgave
Ode aan een engineer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Gottlieb Daimler
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Door Maarten Bulsink
De link tussen kantoor en fabriek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De schakel tussen orderstroom en productie
Tips & Tricks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 VMware
Colofon
IA
Professionals
Industriële Automatisering Professionals Nummer 7, najaar 2015 Een uitgave van IA Professionals.nl Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer T. (0)570 51 00 11
[email protected] www.iaprofessionals.nl Hoofdredacteur Maarten Bulsink
Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 De technische agenda
Razendsnelle sorteermachine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Sorteert veel kleine orders
Slimme druktransmitter van Foxboro . . . . . . . . . . . . . . 12 Belooft minder voorraad en meer flexibiliteit
Back to the future . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Terug naar de electromotor
Mijn Berlijnse avontuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Stage lopen in het buitenland
Op klus in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Verhalen over inbedrijfnames in het verre buitenland
IPC Controller Advantech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Klaar voor de toekomst
Ode aan een engineer Zonder engineers ziet de wereld er een heel stuk anders uit. Zo ook;
Gottlieb Daimler (1834-1900) De uitvinder van één van de eerste succesvolle hoge snelheid verbrandingsmotoren. Deze patenteerde hij in 1885. Daimler studeerde aan het Stuttgart Polytechnische Instituut en werkte als engineer bij diverse ingenieursbureau’s. Hij kwam te werken als technisch directeur bij het bedrijf van Nikolaus Otto, de uitvinder van de viertakt motor. Samen met Wilhelm Maybach heeft hij Daimler Motoren Gesellschaft opgericht. Tegenwoordig bekend van Mercedes.
Tekstschrijvers Marjolein Roggen Drukker Drukwerkdeal.nl Aan dit nummer werkten mee Aram Malas, Marc Waarle & Alexander Lok Industriële Automatisering Professionals verschijnt drie maal per jaar in een oplage van 5500 stuks Advertentieverkoop Baye Loerts
[email protected] Abonnementen Bent u als programmeur, engineer of projectleider werkzaam in de industriële automatisering, meld u dan aan voor een gratis jaarabonnement. Vermeld uw beroep en het bedrijf waar u werkt. Bent u geen engineer, programmeur of projectleider in de industriële automatisering, dan betaalt u slechts 40 voor een jaarabonnement. Opgeven kan via www.iaprofessionals.nl. Reageren op artikelen of aanleveren informatie nieuwe producten Stuur een e-mail aan
[email protected]. Wij stellen uw reactie op prijs. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van IA Professionals.
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Kinderen en techniek! Je moet het maken! De afgelopen jaren is er in de media regelmatig aandacht geweest voor de behoefte aan techneuten. Langzaam maar zeker lijken zelfs de basisscholen hiermee aan de gang te gaan. Een leuk voorbeeld hiervan kwam langs als
school in Arnhem. Één van deze docenten is
discussie op onze LinkedIn groep; Mad
nu samen met haar neefjes lesmateriaal
Science (http://nederland.madscience.org/).
hiervoor aan het ontwikkelen. Als alles goed
Een commercieel initiatief om naschools bij
gaat, melden we het zeker in een volgende
basisschool leerlingen een aantal lessen te
editie.
IA Professionals Nederland: Een onafhankelijke groep engineers in de
geven met leuke proefjes. Het thema van de Kinderboekenweek “Raar
Industriële Automatisering. Hierbij valt te
Daarnaast zijn er innitiatieven zoals de
maar waar”, sluit in ieder geval goed aan.
denken aan:
codeweek.nl, waarbij kinderen, jongeren,
Ik hoop dat deze aandacht zich voortzet de
ouders en docenten kennis maken met de
komende jaren. De kinderen die jong met
wereld van code. De code week vind plaats
techniek in aanraking komen zullen merken
op 200 locaties in heel Europa, wat
dat het niet saai is, maar je juist veel creativeit
aangeeft dat Nederland niet alleen staat
kwijt kunt in de techniek. Hopelijk vergroot dit
met deze uitdaging.
de kans dat deze generatie vaker voor een
Software Engineers (PLC / SCADA / Vision / MES / Robotica) Hardware Engineers (E / W) Projectleiders IA
technische studie zal kiezen. Je merkt dat de kinderen enthousiast
De doelstelling is om een platform te zijn
worden en ze beginnen vragen te stellen
Of ze rond die tijd dan nog kunnen rekenen is
aan de ouders. In mijn omgeving zijn de
een tweede, maar gezien de aandacht die
eerste modelrakketten aangeschaft. Aan
daar nu voor is, reken ik daar wel op.
enthousiasme is er dus geen gebrek! Overigens, als er iemand nog bij een mooi Steeds meer scholen beginnen in groep
voor de industriële automatisering waar: Engineers elkaar treffen Engineers kennis delen De IA word gepromoot
technisch bedrijf in de regio Arnhem is, die een
drie met de eerste techniek en natuurlessen.
rondleiding voor 6-7 jarige kan organiseren,
Wat de inhoud hiervan is, is me nog niet
dan hoor ik het graag!
Onze dank gaat uit naar:
helemaal duidelijk. Maar als de leerkrachten
We bedanken MA-IT voor de tijd en
maar enthousiast zijn en dit enthousiasme
resources die we gekregen hebben om
over kunnen brengen, zijn we al een heel
deze groep te ontwikkelen. Zonder MA-IT
eind.
was dit magazine nooit tot stand Maarten Bulsink
gekomen.
Vanuit IA Professionals zijn we bezig met een proefje. We hebben een aantal op afstand
Daarnaast willen we de bedrijven en
bestuurbare robotjes, die speciaal zijn
mensen die een bijdrage leveren aan dit
ontwikkeld voor kinderen, losgelaten op
magazine zeer hartelijk bedanken.
docenten van groep 1-2 en 3 bij een De redactie van
IA
Professionals
IA Professionals - #07 - p. 3
De link tussen kantoor en fabriek Een MES-systeem vormt de schakel tussen orderstroom en productie. Zo'n tussenlaag is onontbeerlijk om productieprocessen voortdurend te kunnen verbeteren, uitval en onderhoud te beperken en het management betere sturingsmogelijkheden te geven. Dat is de belofte van Visual Link van Hellebrekers Technieken. In de voedingsmiddelenindustrie verlaten elk jaar miljoenen producten de fabriekspoorten. Het ene product is het andere niet en elk merk heeft vaak nog weer talloze varianten. Elk product heeft zijn eigen receptuur en het is essentieel dat de juiste ingrediënten in de juiste verhouding, volgorde en onder de juiste procesomstandigheden gemengd en gemixt worden. Want als er maar iets fout gaat, leidt dat tot kwaliteitsverlies, uitval of in het ergste geval tot een product dat teruggeroepen moet worden.
Stroomlijnen Om dat te voorkomen is het raadzaam de
Een van de bedrijven die in dit gat is
datastroom over het complete proces, van
gesprongen is Hellebrekers Technieken. Dit
order tot eindproduct, te stroomlijnen. Dat is
bedrijf heeft een MES-software pakket Visual
makkelijker gezegd dan gedaan. Logistieke
Link ontwikkeld voor de visualisering,
en administratieve ERP-systemen enerzijds
archivering en data-analyse.
en Scada- en plc-productiesystemen anderzijds zijn van oudsher gescheiden werelden en hebben zich in hun eigen tempo ontwikkeld. Deze twee werelden komen samen op een tussenlaag, het terrein van Manufacturing Execution Systems (MES).
De grotere productiebedrijven beschikken al zo'n 15 tot 20 jaar over MES-software applicaties. Deze software bereikt nu het einde van zijn levensduur: vaak zijn losse programma's telkens vernieuwd en aan elkaar gekoppeld, het onderhoud wordt steeds lastiger en er zijn nog maar weinig operators die alle ins en outs kennen.
Smart industry Bij veel bedrijven bestaat deze link uit een papierstroom van orders, planningen,
Korte lijnen
meldingen en overzichten. Het
Bij de implementatie bij een klant is het de
management weet daarom vaak niet exact
uitdaging om de software naadloos te
wat er op de werkvloer gebeurt. Dankzij de
koppelen aan de bestaande, soms heel
digitalisering is het mogelijk om hier een
specifieke ERP-, Scada en plc-systemen en
einde aan te maken.
te implementeren zonder het
Dat sluit naadloos aan bij Smart Industry, een
productieproces te verstoren.
initiatief van overheid en bedrijfsleven om de industrie bewust te maken van de mogelijkheden van nieuwe
De Businessunit Industrie is onderdeel van Hellebrekers Technieken B.V., gevestigd te Nunspeet. Hellebrekers heeft haar sporen in de industriële procesautomatisering verdiend, met een focus op voedingsmiddelen en verzorgingsproducten.
productietechnologieën en de verdere integratie van ICT in het hele productieproces.
Tot de kerncompetenties behoren MES software integratie, PLC besturingssystemen, SCADA visualiseringsystemen, klimaatregelinstallaties, engineering van schakelpanelen tot en met de complete bekabeling en inbedrijfname op locatie.
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Voordelen Visual Link
Lagere kosten
! Licentievrij, gebaseerd op open besturingsplatform Linux ! Java-webapplicatie, toegankelijk via elke browser en met elk mobiel ! ! ! ! ! ! ! !
apparaat Maatwerk in combinatie met standaardprocedures zoals inloggen, wegen en doseren Koppelingen op maat geschreven conform ISA 95 norm (B2MML) Klant specifieke software ondergebracht bij derde partij om vendor lock-in te voorkomen Modulair opgebouwd, klant kan kiezen voor modules Gebruiksvriendelijk, grafische interface Dashboard met real time informatie over batches Managementrapportages voor preventieve en kostenverlagende maatregelen Koppeling met OEE (Overall Equipment Effectiveness)
Hellebrekers beschikt over kennis en ervaring
resulteert in een productieschema waarin
die is toegespitst op de specifieke
staat op welk tijdstip, welke productielijn in
productieprocessen in de
welke volgorde (welke meng-, los- of
voedingsmiddelenindustrie. De kracht zit in
Dit alles leidt tot een stabiel en gestroomlijnd proces. Dankzij het inzicht in productie, problemen, uitval, prestaties en verliezen kan het management betere beslissingen nemen. Zonodig kan er preventief worden ingegrepen om de kwaliteit te verhogen en de operationele kosten te verlagen. Het voordeel voor het management en de medewerkers van de klant is dat ze zich weer meer kunnen concentreren op het maken van het product
handmatige acties er ondernomen moeten
Bovenstaande een overzicht van de artikel invoer,
de snelle, individuele en flexibele interactie.
worden) en met welke percentages van een
denk aan e.g. grondstoffen / eindproduct e.d.
Een projectteam van vooral software
bepaald ingrediënt of halffabricaat, de
engineers, werkt zeer intensief samen met
productiebatch gemaakt moet worden. De
de interne projectverantwoordelijken van de
software zorgt voor een planning op uur- en
klant om hun kennis te benutten en
minuutniveau en stelt de productielijnen in.
commitment te verkrijgen.
Na een laatste check wordt de order voor
Deze artikelen worden ingevoerd t.b.v template invoer.
productie vrijgegeven. Visual Link
Tijdens de productie komt uit de PLC-
Het doel van Visual Link is om alle data
besturing en DCS (Distributed Control System)
vanuit de kantoor- en productieomgeving
allerhande data beschikbaar zoals
centraal te verzamelen, te verwerken en te
aantallen, productieverliezen en storingen.
delen. Kortom, om uit de brei van data
Visual Link stroomlijnt deze datastroom. De
zinvolle informatie te destilleren. De MES-
gegevens worden opgeslagen in de
basisstructuur van het productieproces. Het is een
laag richt zich op het stroomlijnen van het
database en, voor zover relevant, verwerkt in
stappenplan waar het productieproces wordt
productieproces. Hier wordt beslist en
direct beschikbare informatie of in
opgedeeld in recept- en machineparameters.
bijgehouden hoe de producten worden
managementrapportages. Zo toont een
gemaakt, met welk recept, in welke
dashboard real time hoe het er met de
volgorde en met welke materialen.
productiebatch voor staat. Door de data te
Aanmaken van een template. Dit is de
integreren in een Overall Equipment Een binnenkomende order wordt ingevoerd
Effectiveness (OEE)-methode is direct te zien
in het ERP-systeem. Daar kunnen de
hoeveel minuten of euro's er verloren gaan
productielijnen nog niets mee. Door middel
door bijvoorbeeld stilstand en
van Visual Link worden de data uit het ERP-
Elk artikel kent zijn eigen parameters, denk aan
productieverlies. Met een Track & Trace
temp, doseersnelheden, mengtijden e.d. Hier
systeem geschikt gemaakt voor de
module van productstromen kunnen
komen de eigenschappen van een mix in terug.
aansturing van de productielijnen. Dit
bovendien onverklaarbare verliezen van een grondstof worden opgespoord.
Hieronder, OEE software applicatie.. .
.
IA Professionals - #07 - p. 5
In het dagelijks leven van een IA professional is het gebruik van Virtual machines bijna niet meer weg te denken. Toch blijkt in de praktijk dat veel engineers verschillende ervaringen hebben met het gebruik van bijvoorbeeld VMware Virtual machines. Eén van de dingen die je vaak hoort is dat een virtual machine traag is of vaak vast loopt. Terwijl een andere collega met een zelfde soort host computer geen hinder ondervindt. Met dank aan Richard Leenheer. Instelmogelijkheden VM Tussen de Player en de Workstation is een groot verschil als het gaat om de aanpassingen die gedaan kunnen worden aan een virtual machine. Het gebruik van VMware
Hardware VM Hardware Memory Processors Processor cores Virtualization engine Harrdisk drefrag Harddisk Compact
Functie Memory aanpassen Aantal processoren aanpassen Aantal cores per processor aanpassen Wijze waarop de CPU’s beschikbaar zijn voor Vm’s Defragmenteren van VM HD Comprimeren van VM HD
Player versie 7 X X X X X
WS versie 12 X X X X X X
Workstation geniet de voorkeur boven VMware Player. Er wordt onderscheid machine opties. In tabel hiernaast staan de
Opties VM Optie Guest Isolation
belangrijkste items die invloed op de
VMware Tools
gemaakt in hardware instellingen en Virtual
performance hebben.
Functie Overslepen van bestanden van en naar VM in Windows Deze functie, indien ingeschakeld, belast de host iets zwaarder. Verbetert grafische prestaties VM en maakt bepaalde user interface opties mogelijk, zoals `unity mode’ en bestanden slepen van de VM naar de host. Dit verbeterd de prestaties van de VM aanzienlijk.
Player versie 7
WS versie 12 X
X
X
Networking options
Virtualization engine Virtualization engine in VMware heeft als
Bij latere versies werd de snelheid ook
Het is mogelijk om bij een VM een netwerk
doel het virtueel draaien van software
substantieel hoger. De nieuwste versies hier
connectie in te stellen. In Workstation zijn er 5
betrouwbaarder en sneller te maken. In
van zijn: VT-x/EPT (Extended Page Tables) en
verschillende mogelijkheden:
VMware kan dit daarom ook worden
AMD-V/RVI (Rapid Virtualization Indexing).
ingesteld bij de hardware instellingen van
Vanaf 2015 beschikt bijna elke processor
een VM bij de Processors. Binary translation, is een software oplossing
van deze merken over deze hardware virtualisatie.
! ! ! ! !
Bridged Host-Only NAT Custom: Virtual Network LAN Segment
om software gevirtualiseerd te kunnen weergeven. Dit wordt gebruikt als de host CPU geen virtualisatie mogelijkheden heeft.
Het kiezen van de juiste optie is belangrijk. Als deze verkeerd wordt ingesteld resulteert dit geregeld in ongewenst gedrag. Hier volgt
AMD-V and VT-x, zijn op hardware geba-
een beschrijving van verschillende netwerk
seerde virtualisatie methoden, AMD-V voor
keuzes die in VMware gemaakt kunnen
AMD processoren en VT-x voor Intel
worden.
processoren. De eerste versies hiervan zorgden ervoor dat de software voor het virtualiseren een stuk eenvoudiger kon maar met een beperkte snelheid winst.
al s N e n o si
rland - T de
Best practices 1. Bij het draaien van een VM, kijk hoeveel RAM geheugen er wordt gebruikt. Is deze te hoog verhoog dan het geheugen van je VM bij je VM instellingen. Let er wel op dat je niet te veel geheugen reserveert, want als je host te weinig geheugen overhoudt zal je host computer traag worden wat ook weer je VM langzamer maakt. Een goede balans vinden is belangrijk. Dit is zeker belangrijk als er meerdere VM's tegelijkertijd actief zijn. 2. Stel bij een VM niet meer CPU's in dan de host computer fysiek heeft. 3. Het is aan te raden om 'disk space' te reserveren op je VM, vooral als je vaak data kopieert van en naar je VM. Dit is alleen in te stellen wanneer je een nieuwe VM aanmaakt en dan het HD type selecteert. 4. Voer na een schone installatie op een VM altijd een Harddisk defragmentatie uit. Dit bestaat uit twee fases. Eerst in de VM zelf en daarna via de VMware software. 5. Installeer VMware Tools. Het installeren van de VMware Tools is niet alleen handig om bijvoorbeeld gemakkelijk files over te slepen van je VM naar je host pc. De grafische prestaties zullen hierdoor verbeterd worden. Dit is nodig om goed in full-screen modus te werken. Daarnaast adviseert VMware om altijd in full-screen modus te draaien. Ze zeggen dat de prestaties van een VM dan beter zijn dan wanneer deze in de window modus draait. 6. Zorg bij een Intel processor dat in de BIOS van de host pc 'Intel-VT-x' staat ingeschakeld. Bij een AMD processor is dit AMD-V. 7. Het is mogelijk om SCSI en IDE schijven te emuleren. Volgens VMware presteren virtuele SCSI schijven beter dan virtuele IDE schijven.
s ip
& Tric k s
s
Tips & Tricks
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Tips & Tricks Bij Bridged gebruikt de VM de netwerkkaart van de host computer. Op deze manier verbindt de VM zich direct met het netwerk
Voor het optimaliseren van een VM zijn hier een aantal tips die de prestatie verbeteren: 1.
en wordt op het netwerk aangemerkt als een volwaardige netwerkkaart met een eigen IP en MAC adres. Dit is de meest
2.
gebruikte optie. Bij de Host-Only instelling wordt alleen een netwerk tussen de VM en de host computer gemaakt. Bij deze instelling zal de VM geen toegang hebben tot computers verbonden
3. 4.
met de host computer. Dit is een goede instelling als er voor de VM een geïsoleerd netwerk nodig is. Meerdere VM's op dezelfde
Zorg er voor dat de VM HD schijven op een snel medium staan. Bij voorkeur op een SSD schijf of lokaal op je harde schijf. De VM op een externe harde schijf via USB werkt nog steeds goed maar de prestaties zijn merkbaar lager. In dat geval is wel zeer sterk aan te bevelen om op USB 3.0 te verbinden. Zorg er voor dat je alleen de hardware, die je daadwerkelijk nodig hebt activeert in je VM. Schakel overige hardware, zoals de floppydisk uit in je VM. Het zelfde geldt ook voor de software die op de VM staat. Probeer zo weinig mogelijk softwarepakketten te installeren, die veel impact hebben op de performance van de VM. Schakel software, die niet nodig is bij het opstarten van de VM uit. Stel je OS op zowel de host computer als in de VM zo in dat er zo min mogelijk grafische effecten zijn. Als het in 'suspended' zetten van een VM vaak lang duurt, dan kun je dit mogelijk versnellen door in de VM opstart file vier instellingen aan te passen of toe te voegen. Deze file is te vinden in de map waar je VM is opgeslagen en het is een VMX file. Open deze file met Notepad en verander of voeg de volgende entries toe. Bij traditionele harde schijven: a. MemTrimRate = 0 b. Sched.mem.pshare.enable = “FALSE” c. mainMem.useNamedFile = “FALSE” d. prefvmx.minVmMemPct = “100” Bij SSD hardeschijven: a. MemTrimRate = 30 b. Sched.mem.pshare.enable = “FALSE” c. mainMem.useNamedFile = “FALSE” d. prefvmx.minVmMemPct = “100”
host computer kunnen met deze instelling wel met elkaar communiceren. Bij Network Adress Translation (NAT) gebruikt de VM, net zoals bridged, de hardware van de host computer. Alleen de VM krijgt geen eigen IP adres op het netwerk. Uiteindelijk wordt er nog steeds een soort Host-Only netwerk gemaakt maar kan de VM wel data ontvangen van en verzenden naar het netwerk waar de host computer mee is verbonden. Deze toepassing wordt vaak gebruikt bij VM's die geen actieve rol in het netwerk vervullen, maar wel data van het netwerk nodig hebben. Virtual Networks zijn virtuele netwerken die door VMware worden gecreëerd bij installatie. Het hangt van de versie van VMware Player / Workstation af hoeveel er beschikbaar zijn. Ze heten allemaal vmnet0, vmnet1, enzovoort. Ook de bridged, hostonly en NAT opties maken gebruik van deze virtuele netwerken. Over het algemeen maakt bridged gebruik van vmnet0, host-
5.
Probeer altijd een VM te hebben die 'vers' geïnstalleerd is. Maak daar een 'snapshot' van zodat je altijd een kaal geïnstalleerde versie van de VM hebt. 6. Als op de host pc Hyper Threading is ingeschakeld dan kan dit problemen op de host pc veroorzaken. Het probleem is dan vaak dat de host pc bevriest terwijl de VM in mindere mate door blijft werken. Hyper Threading moet vaak in de BIOS van de host pc worden uitgeschakeld. 7. Het geheugen van een VM wordt grotendeels op de harde schijf van de host gezet. Bij grote VM's kan dit wel eens tot traagheid leiden. In VMware Workstation is het mogelijk om aan te geven hoeveel RAM geheugen op de host PC mag worden gebruikt. Het is zelfs mogelijk om in te stellen dat het geheugen van de VM alleen in het geheugen van de host pc mag worden gezet en niet op de schijf zelf. Dit kan bij de instelling van Workstation (Edit > Preferences > Memory tab). Het enige nadeel is dat meerdere VM's tegelijkertijd draaien dan eigenlijk niet meer mogelijk is. Deze instelling is in de Player niet aanwezig. 8. Zet in de BIOS van de host computer alle 'Power Save' functies uit. 9. Schakel de 'Debug Mode' uit. Dit kan bij de VM Settings in de options tab bij 'Advanced'. (Alleen in Workstation) 10. Hoewel deze instelling niet heel zwaar is voor de host computer, kun je er voor kiezen om bij de VM Options 'Guest Isolation' uit te schakelen. Hiermee voorkom je dat het slepen van bestanden van en naar je VM mogelijk is. (Alleen in Workstation)
only vmnet1 en Nat vmnet8, maar dit kan per versie van VMware variëren. Zodra deze virtuele netwerken worden gebruik zijn ze ook terug te vinden onder 'Network Connections' instellingen op de host pc. Bij het selecteren van een nog niet gebruikt virtual network kun je ook selecteren wat voor netwerk het is zoals bridged of host-only. Er is uiteraard nog veel meer mogelijk. We hopen je hiermee een goede start gegeven te hebben
IA Professionals - #07 - p. 7
Plotseling te veel werk aan de winkel? Geen ervaring met een specifiek systeem? Uitloop op een project of ziekte van een medewerker? Een Industrial So ware Engineer nodig met Mobile App kennis?
Wordt snel opgelost, My Automa on! Onze zeer ervaren mensen staan klaar om u bij te staan: PLC- en SCADA specialisten DCS en hybride DCS engineers MES, MIS & MOM ontwikkelaars Industrial Web / Mobile App programmeurs Hardware Engineers en Elektrotechnisch tekenaars nieuw Mechanical Engineers
Ontwikkeling in Kennis en Kunde Bij MY AUTOMATION is zelfontwikkeling een must! Doordat onze engineers con nu worden geschoold in zowel de hard- en de so skills, zijn ze voorbereid op het werken in teams aan uw mooie projecten.
Zweedsestraat 8A1-8A2 7418BG Deventer 0570 51 00 11
MA IT MY AUTOMATION
Science Park Eindhoven 5220 5692 EG Son www.ma-it.nl 040-7470061
[email protected]
MA MECHANICA MY AUTOMATION
www.ma-mechanica.nl
[email protected]
10 november Congres: Constructeursdag 2015
18 t/m 19 november Vakbeurs: Precisiebeurs
8 t/m 10 december Vakbeurs: Engineering Materials
De Constructeursdag 2015 is bedoeld
Deze vakbeurs richt zich op
voor werktuigbouwkundige constructeurs,
precisietechnologie van micron tot
Engineering Materials is een nieuwe
ontwerpers, research & development
nanometergebied. De
vakbeurs waar engineers en
teams, consultants, docenten en
precisietechnologie wordt ingezet voor
materiaalleveranciers de laatste
studenten (HBO/TU), projectengineers en
vele branches zoals: semiconductor,
product-, project- en toepassings-
projectleiders.
health care, energie, life science,
informatie uitwisselen.
automotive, aerospace enzovoort. Locatie: Evenementenhal, Gorinchem
Locatie: DeFabrique Evenementenlocatie, Utrecht
Locatie: NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven
12 november Congres: PROFIdag
8 t/m 10 december Vakbeurs: NEW Industries
Industriële communicatie is binnen de
beurzen en congressen, kijk je op:
industrie niet meer weg te denken. Elke
NEW Industries is een nieuwe vakbeurs
moment willen we weten wat er gebeurd,
met de focus op technologische
of er een machine is vastgelopen, of er
vooruitgang in
onderhoud nodig is of misschien is er wel
automatiseringsoplossingen van proces-
te weinig output.
en productieketens.
Locatie: Evoluon, Eindhoven
Voor een volledig overzicht van
iaprofessionals.nl
Locatie: Evenementenhal, Gorinchem
IA Professionals - #07 - p. 9
Sorteermachine verwerkt razendsnel veel kleine orders De moeilijkheid bij het verwerken van online bestellingen is het hoge aantal kleine orders. Door de enorme groei van dit type order is steeds meer behoefte aan geautomatiseerde systemen. Het Duitse bedrijf Hermes Fulfilment wil daarom voor verschillende klanten een sorteermachine installeren die deze e-commerce orders volledig automatisch en foutloos samenstelt en verzendt, zonder dat de sorteermachine verstopt raakt. Vanuit de Duitse stad Haldesleben verwerkt Hermes Fulfilment de internetorders voor een aantal grote kledingmerken. Met meer dan 5000 medewerkers is Hermes Fulfilment in Duitsland een grote speler op dit gebied.
Handmatig Tot voor kort werden alle orders handmatig gepickt. Daarna gingen deze producten over transportbanden naar een specifiek inpakstation. Daar werden de artikelen op
In vier centra verwerkt Hermes kleding en
de juiste manier verpakt en van een
accessoires, schoenen en lederwaren,
verzendlabel en eventuele bijbehorende
horloges en juwelen, meubelen en home
documenten voorzien.
deco accessoires, multimedia en elektrische apparaten, spellen, sportuitrustingen en cosmetica. Bijna alle producten zijn verpakt in een folie en voorzien van een barcode met artikelinformatie.
Het aantal e-commerce orders zal de
Uniek picklabel
komende jaren naar verwachting gestaag groeien. Daarom is doorgaan op de oude
Tijdens het picken plakt de medewerker op
manier onvoldoende toekomstbestendig.
elk artikel een picklabel. Dit label wijst het artikel aan een order toe. Normaal
Hoge capaciteit
gesproken wordt het artikel alleen aan een batch gekoppeld en pas tijdens het sorteren
Reden waarom Hermes op zoek is gegaan
aan een order toegewezen. Door een
naar een geautomatiseerde sorteer-
picklabel toe te voegen wordt een normale
machine. Na een lange periode van testen,
SKU (Stock Keeping Unit) een unieke SKU voor
concepten uitwerken en het vergelijken met
de klant.
diverse alternatieven, viel de keuze op een sorteermachine van het Nederlandse DistriSort Projects: de EuroSort dual split tray sorteermachine. Dit type machine is namelijk zeer geschikt om met een capaciteit tot wel 19.000 trays per uur, een grote range van artikelen uit te sorteren.
Wanneer alle artikelen zijn gepickt, zet een operator de batches in een buffer, totdat een operator ze afroept. De aanvoer van bakken met de artikelen van de orders in de batch gebeurt met transportbanden naar twee platforms. Daar worden ze verdeeld over de 2x6 inductieplekken. Een medewerker legt de artikelen handmatig in
Flexibiliteit
de sorter.
De sorteermachine biedt veel flexibiliteit omdat groepen van uitgangen
DistriSort Projects BV bedenkt, bouwt en levert sorteeroplossingen. De sorteermachines kenmerken zich door flexibiliteit en eenvoud. Daardoor is ze eenvoudig in het bestaande logistieke proces in te passen.
toegewezen kunnen worden aan verschillende opdrachtgevers. Hierdoor kunnen tegelijkertijd orders van verschillende groepen klanten worden verwerkt. Dankzij deze sorteermachine is het nu mogelijk om orders in een grote batch te picken. Dit betekent het bundelen van een aantal orders, waardoor niet een
De gebruikte sorteermachines kenmerken zich door hoge sorteernauwkeurigheid (99,99%), eenvoudig zelf uit te voeren onderhoud, duurzaamheid en een laag energieverbruik.
enkel artikel per order wordt gepickt,
www.distrisoft.nl
aantal medewerkers meer orders
maar meerdere stuks van het artikel dat bij diverse orders hoort. Dit beperkt het verkeer van personen en leidt tot veel tijdwinst in het totale pickproces. Door deze manier van werken kan het bedrijf met hetzelfde verwerken en zo de verwachte groei opvangen.
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Minder fouten
Meer camera's
Orderscheider
De sorteermachine vergelijkt met een
Tijdens het lezen van de barcode kan door,
De standaard manier die dit systeem
videocamera de barcode van het SKU-
de slechte kwaliteit of de positie van de
gebruikt om meerdere orders in een uitgang
artikel en het picklabel. Dit voorkomt
barcode, de melding 'no-read' artikel
te verwerken is door middel van een
pickfouten en maakt de kans op het
gegeven worden. Om het aantal 'no-read'
orderscheider. De order valt uit de tray, glijdt
ontvangen van een onjuist artikel erg klein.
artikelen te verminderen zijn meer camera's
naar de binnen- of de buitenzijde tot
Bij retourneren van het artikel is er bovendien
boven de sorter geplaatst. Dit vergroot de
halverwege de uitgang en komt tot stilstand
direct een controle van welke klant het
leeskans van de barcode. Wanneer de
tegen een rechtopstaande klep. Zodra alle
artikel retour komt en waarom. Hiermee
barcode niet is gelezen dan sorteert de
artikelen van de order zijn gesorteerd, klapt
optimaliseert Hermes de service aan
machine het artikel uit in de 'no-read'
de klep weg en glijden de artikelen naar de
klanten. Als het picklabel en de
uitgang. Van hieruit voert een transportband
operator die de order gaat verpakken.
artikelbarcode gelijk zijn, sorteert de
het artikel terug naar de invoerpositie. Daar
Zodra de artikelen weg zijn, klapt de klep
machine het artikel naar de desbetreffende
scant de operator het artikel handmatig en
terug en is de uitgang weer voor de
legt het vervolgens in de sorter om het
volgende order beschikbaar.
uitgang.
opnieuw naar de juiste uitgang te sorteren. Veel uitgangen
Postvakken
Verpakkingsadvies
Op de sorteermachine zijn relatief veel
Wat de sorteermachine vooral zo bijzonder
Om het lopen met producten of
uitgangen gecreëerd door gebruik te
maakt is de mogelijkheid om razendsnel
verpakkingsmateriaal te minimaliseren is er
maken van zowel de binnen- als de
veel kleinere orders te verwerken. De
gekozen voor het inpakken aan de uitgang.
buitenzijde van de sorteermachine. Dit
moeilijkheid bij het verwerken van E-
Per product is een verpakkingsadvies
gebeurt door een cross-divert, een
commerce orders is immers dat, in
beschikbaar dat gebaseerd is op het
beweegbare klep onder de tray. Deze cross-
tegenstelling tot winkelorders, het veel orders
gewicht en volume. In dit advies, dat
divert verdeelt de artikelen naar de binnen-
zijn met relatief weinig producten. Er moet
afkomstig is uit het klantsysteem, staat welk
of de buitenuitgang, afhankelijk van waar de
dus een manier zijn om veel orders te
materiaal bij de inpaktafel te gebruiken. Al
software de order heeft toegewezen.
verwerken zonder dat de sorteermachine
het verpakkingsmateriaal is dan ook
Hierdoor is er altijd een uitgang beschikbaar
'vol' raakt. Vol betekent dat het koppelen van
beschikbaar bij de verpakkingstafel. Na het
en is nauwelijks sprake van rondloop
orders aan een uitgang onmogelijk is omdat
verpakken van de orders worden de
(circulatie van artikelen).
uitgangen niet beschikbaar komen voor de
pakketten naar de expeditie
volgende order. Afhankelijk van de klant en
getransporteerd van waaruit verzending
het product is het bij deze sorteermachine
plaatsvindt.
mogelijk om meerdere orders per uitgang uit te sorteren. De operator aan het einde van de uitgang kan de producten scheiden
Accurate besturing
door deze stuk voor stuk te scannen. Met behulp van pigeon holes, ook wel putwalls
Omdat de sorteermachine met een hoge
of postvakken genoemd, komen de
capaciteit werkt is een zeer snelle en
producten van de order bij elkaar. Zodra de
accurate besturing nodig. Deze besturing
order compleet is voegt de pakker een
bestaat uit een PLC (Siemens) voor de
paklijst toe.
machinecontrole en software voor de database (SQL) en overige PC's. Deze systemen zijn gekoppeld aan het WMS van de klant en kunnen batchgewijs of real-time met elkaar communiceren. Daarnaast zijn deze systemen uit te voeren met diverse
Kenmerken EuroSort dual split tray sorteermachine ! ! ! ! ! ! ! !
Hoge capaciteit: tot 19.000 trays per uur Flexibiliteit door gelijktijdig sorteren grote range artikelen Picklabel per artikel voorkomt fouten Meer uitgangen door beweegbare klep Meerdere camera's verminderen 'no-read'-artikelen Verpakkingsadvies op maat Meerdere orders per uitgang door pigeon holes Besturing: Siemens PLC en SQL database gekoppeld aan WMS
soorten statistieken om productievolume te kunnen monitoren of andere managementinformatie weer te geven
IA Professionals - #07 - p. 11
Slimme druktransmitter belooft minder voorraad en meer flexibiliteit Druk is een van de belangrijkste parameters in de zware procesindustrie. Nauwkeurige maar robuuste drukopnemers zijn daarom cruciaal. Minder druktransmitters op voorraad en sneller aanpassingen doorvoeren? Dat vereist een hele andere manier van denken. Toch is dat nu juist waar HITMA Process op inzet met een nieuwe druktransmitter van Foxboro, die 11 kalibratiecurves in zich verenigt in het bereik van 0-414 bar. Groot aantal
Voorraad
energiecentrales verlopen allemaal onder
De hoeveelheid druktransmitters in een
Nu kunnen deze transmitters wel tegen een
hoge druk en zeer hoge temperatuur.
installatie varieert per toepassing en per
stootje. Ze hoeven niet elke vijf á tien jaar
Afhankelijk van het proces kunnen die
proces. Is het aantal drukopnemers op een
vervangen te worden. Als er echter één
oplopen tot wel 900 bar en boven de
boorplatform van de boorkop tot het
kuren vertoont of faalt, dan is het wel zaak
1000⁰C. Het is in deze industrietakken van
verpompen wellicht nog beperkt, in de
dat het instrument snel vervangen wordt.
levensbelang om binnen kleine toleranties
bewerkingen die daar op volgen in
Daarom hebben bedrijven altijd voldoende
nauwlettend de druk in de gaten te houden.
raffinaderijen, chemische installaties of
spare transmitters op voorraad, zeker als het
Er worden dan ook hoge eisen gesteld aan
energiecentrales, kan dit aantal oplopen tot
gaat om kritische processen. Want mocht
de kwaliteit en techniek van
tientallen of zelfs honderden. Ze worden
het plotseling fout gaan dan is er geen tijd
meetapparatuur. Niet alleen omdat de
daarbij niet alleen ingezet om puur de druk
om zes tot acht weken op een nieuwe te
installaties op deze druk ontworpen zijn en
te meten, maar bijvoorbeeld ook om het
wachten.
overschrijding daarvan de veiligheid in
niveau in een stoomketel te bepalen
Processen in de olie- en gaswinning, raffinaderijen, (petro)chemie en
Die voorraden namen bedrijven tot nu toe
gevaar brengt. Ook kan de geringste
middels verschildruk, omdat druktransmitters
afwijking het proces ontregelen.
goedkoper zijn dan niveaumeters en
altijd op de koop toe, want de voortgang
ultrasone radartransmitters.
van productie en betrouwbaarheid gaan immers boven alles.
Nauwkeurigheid
Dat neemt niet weg dat al deze voorraden
Omdat elk proces anders is, varieert ook de
Zeker als ze liggen te verstoffen in een
druk. Gedurende het proces gaat de druk
magazijn en tegen de tijd dat ze nodig zijn
ruimte in beslag nemen en geld kosten.
HITMA Groep is een industrieel technische handelsonderneming voor engineered products en biedt tevens technische service en ondersteuning. HITMA Groep is een dochtermaatschappij van de Zweedse handelsgroep Indutrade. Het bedrijf dat volgend jaar zijn 90jarig bestaan viert, telt 80 medewerkers, verdeeld over vier bedrijven: HITMA Filtratie, HITMA UltraPure, HITMA Process en HITMA Instrumentatie. De druktransmitters van Foxboro worden geleverd door HITMA Process. Het bedrijf is sinds acht jaar de exclusieve distribiteur van Foxboro, dat vooral in de zware procesindustrie zijn sporen heeft verdiend.
ook regelmatig omhoog of omlaag. Elke
er een nieuwere versie op de markt is. Met
druktransmitter is ontworpen voor een
een kostprijs van enkele honderden euro's
specifieke kalibratiecurve, dat wil zeggen
kan dat in de papieren lopen. Omdat ook
dat de metingen gekalibreerd zijn voor een
de procesindustrie op kosten wil besparen,
bepaald bereik, bijvoorbeeld van 0-100 bar.
zal het beperken van de voorraden de
Bij 90 procent van zijn meetbereik, in dit
inkopers en het management als muziek in
voorbeeld bij 90 bar, is de nauwkeurigheid
de oren klinken.
van de meting het meest nauwkeurig. Daarboven en beneden neemt de nauwkeurigheid aanzienlijk af. Daarom heeft elk bereik zijn eigen druktransmitter, voor drukken van 0 tot 400 bar kan dit oplopen tot zo'n 10 bereiken.
www.hitma.nl
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Aanpassing proces
Dit betekent dat, als het drukbereik om wat voor reden dan ook wijzigt, de
Daarnaast kan een bedrijf na verloop van
onderhoudsmonteur alleen de transmitter
jaren besluiten zijn proces enigszins aan te
hoeft open te schroeven en het nieuwe
passen of een nieuw product te gaan
bereik hoeft in te toetsen. De
produceren. Los van de veranderingen in
programmatuur zorgt ervoor dat het
het proces zelf, zullen procesparameters
apparaat zich automatisch instelt op de
navenant wijzigen. Als daardoor de druk net
dichtstbijzijnde kalibratiecurve. Te vergelijken
buiten het bereik van de kalibratiecurve van
met een auto die automatisch schakelt
die ene transmitter valt, moeten de
naar het optimale toerental. Overbodig zijn
drukopnemers gedemonteerd worden, naar
het afkoppelen van een deel van het
de werkplaats gebracht en opnieuw worden
proces, demontage, het opnieuw instellen
ingesteld en gekalibreerd. Flexibel is anders.
(re-rangen), de herkalibratie in de werkplaats en herplaatsing van dezelfde of een nieuwe
De druktransmitter heeft de afgelopen
drukopnemer.
maanden diverse testen bij een aantal
Dat alles scheelt tijd en (onderhouds)kosten
onlangs wereldwijd geïntroduceerd. Een
Innovatief
Amerikaanse bedrijven goed doorstaan en is
Om aan de nog niet uitgesproken wensen
terwijl aan flexibiliteit gewonnen wordt.
Amerikaanse gebruiker merkt op dat de
van minder voorraden en meer flexibiliteit
Bovenal kan deze transmitter in theorie de
grote flexibiliteit van de S-Serie zijn manier van inkoop, inventaris en toepassen
tegemoet te komen, heeft het Amerikaanse
voorraad aan reservetransmitters met 90
Foxboro een innovatieve druktransmitter
procent reduceren. In plaats van 11
compleet veranderd heeft. Groot voordeel
ontwikkeld: de Foxboro S-Serie. Foxboro, in
transmitters voor de verschillende
is dat mogelijke fouten worden vermeden
januari 2014 overgenomen door het Franse
drukbereiken, volstaat nu immers één enkele
en er geen grote voorraden meer hoeven te
Schneider Electric, wordt al acht jaar in
unit, met een garantietermijn van 5 jaar.
worden aangehouden.
onderneming HITMA Process.
Software
demonstratiemodel in haar pand in Uithoorn
Wat is er zo bijzonder aan deze
De hardware is niet veranderd. De behuizing
van de nieuwe transmitter zal binnenkort ook
druktransmitter dat hij onlangs zelfs een
en de sensor zijn hetzelfde gebleven. De
gedemonstreerd worden in een video die
publieksprijs van de Flow Control 2015
innovatie zit vooral in de programmatuur
op de website en het YouTube-kanaal van
Innovatie Award in de wacht heeft gesleept?
(FoxCal), in de manier waarop de metingen
HITMA Process wordt geplaatst
Nederland exclusief vertegenwoordigd door de industrieel technische handels-
HITMA Process heeft een speciaal opgesteld voor tekst en uitleg. De werking
In functionaliteit, robuustheid en nauw-
verwerkt worden. Hoe de software engineers
keurigheid scoort het instrument net zo hoog
het voor elkaar hebben gekregen om 11
als de andere elektronische druktransmitters.
kalibratiecurves in een instrument te
Wat hij echt toevoegt is dat hij 11
integreren, blijft het geheim van de smid.
kalibratiecurves in zich herbergt. Met de
Het heeft wel verbazing en bewondering
fabriekssoftware FoxCal zijn deze
van ingewijden gewekt.
nauwkeurigheidscurves in het interne geheugen geprogrammeerd en gekalibreerd.
Specificaties Foxboro IDP10S ! ! ! ! ! ! ! ! !
Elektronische tweedraads druktransmitter 4-20 mA, 1-5 V DC of digitaal uitgangssignaal Eenvoudige sensorbehuizing met weinig onderdelen 11 kalibratiecurves opgeslagen in één instrument Hoge turndown verhouding voor bereikaanpassing (400:1) Nauwkeurigheid 0,025% FoxCal-functie maakt single-span kalibratie overbodig LCD indicator met drukknoppen Gecertificeerd volgens IEC 61508
IA Professionals - #07 - p. 13
Back to the future De huidige belangstelling voor elektrisch besturen en aandrijven op plekken die al jaren het domein van verbrandings- en hydromotoren zijn, heeft een hoog “back to the future” gehalte. Eind negentiende eeuw had de elektro-
het centrale kunstje zijn, zien wij terugvloeien
Naast het inzetten van regelaars biedt het
motor een veel hogere ontwikkelingsgraad
in grondverzet-en agromachines, maar
optimaliseren van de aandrijflijn waar de
en vermogenspotentieel dan de toen net
vooral ook in de algemene machinebouw.
motor deel van uitmaakt veel mogelijkheden. Het vervangen van een wat on-
opkomende inwendige verbrandingsmotor. Zo was tussen 1898 en 1902 het wereld-
De “industrie” slokt 40% van de wereldwijd
handig gekozen wormkast door een goed
snelheidsrecord in handen van elektrische
opgewekte elektrische energie op en in
gedimensioneerde tandwielreductor kan zo
auto's en in Amsterdam behoorden
Europa is dit zelfs 60%. Twee derde van dit
maar 40% rendementsverbetering
elektrische taxi's tussen 1909 en het midden
percentage wordt gebruikt door elektro-
opleveren.
van de jaren twintig (net zoals nu) tot het
motoren dus bij het terugdringen van het
normale straatbeeld.
industriële energiegebruik spelen elektro-
Tegenwoordig is vooral het veel hogere
Bij een centrale aandrijving met veel
motoren (en alles wat daar aan vast zit) een
aftakassen en haakse overbrengingen kan,
belangrijke rol.
door montage van individueel aangestuurde elektromotoren op ieder
besparingspotentieel van elektrische aandrijvingen de belangrijkste drijfveer
Alleen echte diehards twijfelen nog aan het
aandrijfpunt, niet alleen energie worden
achter de opmars van hybride en
nut van het terugdringen van de CO2
bespaard, maar ook een grotere
geavanceerde elektromechanische
uitstoot. Wereldwijd leggen overheden
procesflexibiliteit worden verkregen die op
aandrijvingen.
dwingende maatregelen op om dit te
zichzelf al tot inverdien effecten kan leiden.
bereiken. Frequentieregelaars zorgen er niet alleen
Veel van de regeneratie, aandrijf en besturingstechnieken die gebruikt worden in
Met de invoering van IE3 motoren werd een
voor dat er minder energie wordt
moderne elektrische auto's, waar energie
verdere stap gezet in het terugdringen van
opgenomen. Door het gecontroleerd starten
management en energieverbruik eigenlijk
het industriële energiegebruik, waarvan in
en stoppen kan in veel gevallen niet alleen
onderstaande tabel de effecten ten
met een kleinere motor, maar ook met een
opzichte van de uitgangssituatie worden
kleinere reductor worden volstaan met alle
getoond.
voordelen van dien.
Elektromotoren hebben altijd al een goed rendement gehad. De mogelijkheid om op motorniveau het verbruik verder terug te dringen is beperkt. In onderstaande tabel is dit goed te zien.
Op het moment dat we naar de hele aandrijflijn kijken is te zien dat er een veel
Elsto Controls is specialist in besturingsoplossingen, paneelbouw en servotechniek. Dagelijks bedenkt deze groep technologische hoogstandjes, als standaard oplossingen geen uitkomst bieden Ze maken deel uit van de Stokvis Group waar circa 300 mensen werkzaam zijn.
groter besparingspotentieel beschikbaar is. Bijvoorbeeld door het inzetten van frequentieregelaars in combinatie met IE3 motoren. Dit levert al een grotere besparing op dan het invoeren van de IE3 motoren zelf, zoals te zien is in onderstaande figuur.
www.elsto.eu
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Watergekoelde motor
Voor advies, engineering, productie, installatie en nazorg van complete aandrijf- en besturingsprojecten op maat is Elsto Drives & Controls dé partner bij uitstek. Elsto Drives legt zich toe op het ontwikkelen, produceren en verkopen van elektromechanische aandrijfsystemen. Daarnaast bouwen en ze wereldwijd in eigen huis ontwikkelde waterfiltratiesystemen.
Ook maken regelaars het mogelijk de, uit het proces terugvloeiende kinetische energie, relatief eenvoudig weer om te zetten in opnieuw bruikbare elektrische energie. Die kan worden teruggevoerd in het openbare net, worden opgeslagen in super caps of accu's, maar ook direct hergebruik door andere machines in de keten is mogelijk. Afhankelijk van de in het proces aanwezige dynamiek zijn besparingen tot 40% mogelijk. Niet alleen het besparen van energie is een belangrijk pluspunt van regelaar gestuurde aandrijvingen. Ook door het met canbus systemen vernetten van regelaars, (servo) motoren, sensoren en slimme bedieningspanelen (zoals de Bonfiglioli Human Machine Interface) kunnen zowel de energieprestaties, de effectiviteit als de ergonomie van machines en installaties Conclusie
enorm worden verbeterd.
Rond 30% energie kan al worden bespaard
Niet alleen in de machine- of installatiebouw
niet harder dan nodig te laten draaien. Voor
Efficiëntere (elektro) motoren helpen, maar
zijn op deze manier serieuze besparingen te
de gemiddelde CV ketelbouwer is dit
echte stappen voorwaarts kunnen slechts
realiseren, ook voor grondverzet-, agro-
inmiddels de gewoonste zaak van de
gezet worden door de keten, inclusief de
machines of vaartuigen biedt elektrisch
wereld. Door dit direct op de plek te doen
terugwinmogelijkheden, als geheel te
aandrijven enorme voordelen.
waar de druk nodig is (bijv. direct aan de
bekijken. Elsto Drives en Controls is een
hefcilinders) in plaats van centraal kunnen
ervaren totaalleverancier van aandrijvingen
Zeker bij de veel gebruikte dieselhydrau-
ook de 10-12% leiding- en klepverliezen
en besturingen die letterlijk de hele
lische aandrijvingen is het besparings-
worden geïncasseerd.
aandrijfketen tot in de vingertoppen
door eenvoudigweg de pomp niet vaker en
beheerst.
potentieel op verbruik en uitstoot indrukMet het op de markt komen van compacte
wekkend. Om die reden hebben alle
Dat stelt Elsto bij uitstek in staat om door
belangrijke fabrikanten van grondverzet-
watergekoelde elektromotoren wordt het
machines tegenwoordig diesel/elektrische
nadeel van de vermogensdichtheid en de
optimale integratie van motoren,
machines met energie terugwinning in het
geschiktheid voor extreme omstandigheden
besturingen en transmissies geavanceerde
programma, enerzijds om de emissie-
ook aangepakt.
aandrijfsystemen met een hoge
normen te halen maar zeker ook voor de
De huidige generatie watergekoelde
“ketenefficiëntie” te realiseren.
achterliggende brandstofbesparingen.
motoren heeft nog steeds een lagere
Aandrijfsystemen die niet alleen zuinig
vermogensdichtheid, maar zijn wel dermate
omspringen met energie, maar ook
Op onderstaand Sankey diagram is te zien
klein geworden dat een praktisch gebruik op
geavanceerde gebruiksmogelijkheden
hoe en waar de energie verdwijnt en op het
plaatsen die, tot voor kort waren
bieden. Niet alleen voor machines of
naastliggende Sankey diagram hoe het er
voorbehouden aan hydromotoren, goed
productielijnen maar ook voor voer- en
uit zou zien met een elektrische aandrijving
mogelijk is.
vaartuigen
met hydraulische componenten. 24%
10% Hulpsystemen
1% 3% 3%
Operationele electro/hydrolica
6%
Uitgaand vermogen dieselmotor
26%
Pompverliezen Leidingverliezen Klepverliezen Arbeidsbewegingen
Oorspronkelijk uitgaand vermogen dieselmotor
11%
100%
100% 40%
Vermogen aan de Track’s/wielen
Electrischeverliezen
16%
Wrijvingsverliezen
Hydraulisch vermogen
3% 2%
Pompverliezen
Hulpsystemen en stationair draaien
Arbeidsbewegingen
11% 29%
Vermogen aan de Track’s/wielen
Operationele electro/hydrolica
35%
Transmissieverliezen Electrischeverliezen
29%
4% 2%
Rijwerk vermogen
50%
Besparing Koppel omvormerverlies Transmissieverliezen Eindoverbrengingverliezen 3%
3%
15%
Bron: “ENERGY EFFICIENCY OF A DIESEL- ELECTRIC MOBILE WORKING MACHINE” Ir. Paula Immonen 2013
10%
Energie terugwinning
39%
Bron: “Besparings potentieel vol electrische graaf machine” ELSTO aandrijvingen 2015
IA Professionals - #07 - p. 15
Op klus in het buitenland Nederlanders kom je overal tegen. Engineers en programmeurs in de industriële automatisering zitten vaak op plekken waar je de gemiddelde Nederlander niet aantreft. Zij raken daardoor ook in situaties verzeild die niet iedereen meemaakt. Deze keer de ervaring van Alwin Kappert. Als je werkzaam bent in de industriële
Ik ben ondertussen vier keer op locatie
Langs de weg stoppen we elke ochtend
automatisering, komt het steeds vaker voor
geweest voor het in bedrijf stellen en
voor ons ontbijt en doen we boodschappen
dat je de landsgrens over moet om je werk
aanpassingen. Vanaf het vliegveld in
voor de dag in een piepklein winkeltje dat
te doen. Na een periode van panelenbouw
Boekarest is het ongeveer 1,5 uur rijden naar
van voor tot achter is volgestampt met
en software schrijven in eigen land, volgt
Pitesti, een stad vergelijkbaar met Zwolle. In
zowat alles wat je kunt bedenken. Van
vaak een periode van in bedrijf stellen in het
Pitesti verblijven we in een hotel, om elke
levensmiddelen, zoals versgebakken brood,
buitenland. De ene keer in de gloeiend hete
ochtend 1,5 uur naar de locatie te rijden in
tot kleding en bouwmaterialen. Buiten tegen
woestijn van Saoedi-Arabië, dan aan het
een 4x4 terreinauto. Het overige verkeer op
de gevel staat een koffiemachine waaruit je
zwembad op het bovendek van een
de weg bestaat voor het merendeel uit lang
voor, omgerekend 10 eurocent, een heerlijk
miljoenen jacht in Marseille om vervolgens
versleten fietsen, oude rokende Dacia 's en
bakkie koffie haalt.
af te reizen naar een afgelegen plek in
paard en wagen. Het laatste gedeelte van de weg rijden we
Roemenië, waar de tijd ongeveer 50 jaar achter loopt. Op de meeste locaties beleef
Het eerste half uur zijn de wegen nog min of
stapvoets omdat de gaten in de weg wel
je wel wat dat je bij blijft.
meer goed te doen. Dan slaan we links af
heel groot worden. De installatie staat op
een smalle weg in die we nog een uur lang
het terrein van een enorme varkenshouderij,
Voor een opdrachtgever hebben we in 2013
volgen. Niet dat het zo ver is maar omdat
met meer dan 10.000 varkens. Er is zelfs een
de besturingstechniek gemaakt voor een
het vanaf dat punt lijkt of de tijd 50 jaar
soort poort gebouwd waar de hele dag
vergistingsinstallatie in Tufeni in Roemenië. Ik
heeft stil gestaan. Het wegdek is gemaakt
twee mensen in paarse overalls bij staan die
mocht hiervoor de PLC-software schrijven. In
van gaten die aan elkaar gekoppeld zijn
de bewaking vormen.
de vergistingsinstallatie wordt varkensmest
met versleten asfalt of gravel. Daarnaast
gemengd met vaste stoffen zoals stro en
heeft ieder gezin in de omgeving één of
De eerste keer was de installatie nog
maïs. Dit mengsel wordt vervolgens in twee
twee koeien, die ze elke ochtend naar een
gedeeltelijk in aanbouw. Als je om je heen
grote vergistingstanks en een na-vergister
gezamenlijke weide brengen. De koeien
kijkt, blijkt al gauw dat ze hier anders te werk
vergist. Het vrijkomende biogas wordt met
lopen los over straat en in de berm. Met je
gaan dan in Nederland en dat de
een gasmotor en generator omgezet in
auto moet je hier maar wat tussen door zien
voorzieningen anders zijn. Het veldwerk zoals
elektriciteit, die wordt terug gevoed op het
te manoeuvreren.
bouwkundige installaties maar ook de
openbare elektriciteitsnet.
bekabeling vanuit ons besturingspaneel naar de
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
componenten in het veld, werd door lokale
In 2014 ben ik, samen met een collega,
Op sommige stukken zag je echt geen
partijen gedaan. Er liepen daarom best veel
nog een keer terug geweest voor een
hand voor ogen. Ook de plaatselijke
lokale techneuten rond. De een op slippers,
aanpassing. Het was winter. Op weg van het
bevolking trotseerde op de fiets de
de ander op afgetrapte voetbalschoenen.
hotel naar de locatie gaf de
sneeuwstorm, om het even, links of rechts
temperatuurmeter in de auto -18⁰C aan.
van de weg en er is geen fiets met
Op de hele installatie was één
Het proces draaide. Dus de restwarmte
verlichting te vinden. Het mag een wonder
accuboormachine aanwezig. Het
moest de container, via de verwarmings-
heten dat we niemand van z'n fiets gereden
mechanisme dat er voor zorgt dat de accu
installatie en de radiator, in de
hebben.
in de machine klikt, was echter stuk. Men
besturingscontainer aangenaam warm
had dit opgelost door de accu ergens in
kunnen houden. Helaas had men in de
een hoekje te leggen en deze met een tien
zomer net die ene verwarmingslus van de
nog wel eens op terug blikken.
radiator dicht laten zitten en nog niet
Weet je nog …
meter lange 2-aderige kabel met de machine te verbinden. Toen we tijdens het
opengezet. Het gevolg was dat de radiator
in bedrijf stellen van een sensor op hoogte
van onder tot boven was dichtgevroren en
om een ladder vroegen, bleek deze niet
het in de container bijna net zo koud was als
voorhanden. Geen probleem. Ter plekke
buiten. Na vijf minuten achter mijn
timmerden ze een ladder uit afvalhout. Klaar
toetsenbord waren mijn vingers zo stijf dat
terwijl u wacht.
Al met al een avontuurlijk project waar we
verder werken niet ging. Ze waren wel zo aardig om een berg afval pal naast de
Tijdens het opstellen bleek het verstandig
container te verbranden zodat ik mijn
diverse installatiedelen tegen regen te
handen kon warmen.
beschermen. Er werd geen tijd en geld verspild aan het produceren van een netjes
Die middag werd ons meegedeeld dat er
passende omkasting. Men pakte de
een sneeuwstorm op komst was en dat het
motorzaag, balkhout en spijkers en werkte
niet verstandig was om nog naar ons hotel
het geheel af met golfplaat. Klaar!
in Pitesti terug te rijden. Op de boerderij zijn een aantal slaapplekken voor gasten en
Tijdens het in bedrijf stellen kwamen we
personeel ingericht. We werden uitgenodigd
regelmatig I/O tegen die niet binnen kwam
om daar gebruik van te maken. Over het
op de PLC. Na onderzoek kwamen we vaak
algemeen ben ik niet heel kieskeurig als het
lasdoosjes tegen waarin de te koppelen
om een hotel gaat: een bed en een
draden in elkaar waren gedraaid en
douche, wat heb je nog meer nodig? Maar
afgewerkt met tape. Dan houd je je hart
na inspectie bleek al snel dat de
Wie: Leeftijd: Opleiding: Functie:
Alwin Kappert 42 jaar MTS WTB Software Engineer
Landen:
SA / F / D / UK / B I / ROM UK Geen taalbarrière en
Favoriet: Want: Nooit meer naar: Want:
vliegveld in de buurt SA Onveilig en gruwelijk heet
vast voor wat je nog meer tegen gaat
slaapplekken zelfs niet in de buurt kwamen
komen.
van onze standaard. We hebben daarom
Food, Machinery, Biogas, Swimming Pools,
vriendelijk bedankt en zijn terug gereden
and everything else.
Des te frappanter dat de gevraagde
naar het hotel. Dwars door de inmiddels
internetverbinding in onze besturings-
opgelaaide sneeuwstorm.
Branches:
Heb jij ook leuke of minder leuke dingen
container direct na het aansluiten werkte en
meegemaakt op een project in het
nog snel ook.
buitenland? Vertel het niet alleen aan ons, maar ook aan (toekomstige) collega's. Word je verhaal geplaatst, dan ontvang je een IA Professional(s) sweatshirt
IA Professionals - #07 - p. 17
IPC Controller van Advantech Advantech introduceert de nieuwe DIN-rail IPC controller welke hoge CPU prestaties, flexibiliteit en kostenefficiëntie met elkaar combineert. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van de APAX-5580 is dat het systeem naadloos past in evoluties als Industry 4.0 en Smart Factory 2.0. De essentiële technische uitgangspunten hiervoor zijn dan ook samengevat in Advantech's 3C-model: Computing, Connectivity en Control. Computing
Voorbeelden hiervan zijn (geïsoleerde)
Advantech biedt u, als een van de eerste in
seriële, GbE en/of USB3.0-poorten, 2,5” SATA
de markt, een uitermate flexibele
De APAX-5580 is een ultra compacte en
met RAID 0/1 ondersteuning en industriële
'Automation Controller' die door zijn
krachtige fanless IPC voorzien van een
veldbussen (ProfiNet, EtherCAT, CANbus etc.).
functionaliteit en performance geschikt is
Intel® Core i7™ 1.7GHz (2C) processor en
Eén van de mPCIe-slots kan voorzien worden
voor tal van applicaties in bijvoorbeeld de
4GB intern geheugen. Tevens wordt er,
van een Wifi module die gebruik kan maken
Industrie, Agro-, Energie- en/of
gelijktijdig, een Celeron en een Core i3™
van de externe antenne aansluiting op de
Water(behandeling) markt.
versie geïntroduceerd. Standaard
APAX, zodat eenvoudig (wireless) remote
communicatie interfaces als GbE, USB en
controllers kunnen worden aangesloten.
COM-poorten zijn aanwezig, evenals een
opnemen met de productspecialisten bij
monitoraansluiting voor lokale bediening en visualisering. Als opslag- en uitbreidingsopties
Voor meer informatie kunt u contact Isotron Systems via +31 (0)73 – 639 1639
Control
kunt u kiezen uit mSATA, SD-slots, mPCIe-slots,
(NLD), +32 (0) 450 7045 (BEL) of via
[email protected].
dubbele voedingsingang en ondersteuning
De APAX-5580 kan eenvoudig met digitale,
voor UPS.
analoge en/of high speed teller I/O-modules worden uitgebreid met behulp van 1- of 2-
Een unieke feature van de APAX-5580 is de
slots backplanes die tegen de 'control unit'
'One key recovery'. Met een druk op de
geplaatst worden of op afstand met behulp
knop kan eenvoudig een back-up van het
van verschillende netwerktypologieën. De
image op de SD-kaart worden opgeslagen
I/O-modules kunnen 'hot-swap' gewisseld
of kan een systeem recovery uitgevoerd
worden zonder dat dit de werking van het
worden. Daarnaast kan optioneel een
systeem beïnvloedt.
batterijmodule (APAX-5340) worden
Door de samenwerking met de Duitse firma
toegevoegd, die er voor zorgt dat bij
3S kan de APAX-5580 met behulp van de
stroomuitval de APAX-5580 tot 2 uur
CODESYS V3 ontwikkelomgeving
operationeel gehouden wordt om uw
geprogrammeerd worden, conform de IEC
proces te waarborgen.
61131-3. Binnen de programmeeromgeving beschikt
Connectivity
CODESYS over krachtige visualisatiesoftware
De APAX-5580 kan modulair uitgebreid
bediening. Een monitor kan eenvoudig via
(TargetVisu) voor lokale visualisering en/of worden door gebruik te maken van mini
de VGA-poort op de controller worden
PCIe modules die dezelfde vormfactor
aangesloten. Optioneel is het mogelijk om
hebben als de I/O-modules. Hierin kunnen
de controller van WebVisu te voorzien
de 'iDoor' modules van Advantech
waarmee u eenvoudig door middel van
toegepast worden, waardoor u de keuze
een web browser toegang heeft tot de
heeft uit ca. 20 verschillende
visualisatie. Zowel de TargetVisu als de
uitbreidingsopties voor communicatie,
WebVisu maken gebruik van dezelfde
opslag, I/O en display opties.
database als de Runtime waardoor dubbele adressering en typefouten tot het verleden behoren.
Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland
Industriële Automatiseerders Nederland Ben je op zoek naar een product of een dienst in of voor de industriële automatisering? De onderstaande bedrijven werken mee aan het IA Professionals magazine en de site. MA-IT B.V.
Invensys
Kennis & Kunde in de industriële- en de kantoor automatisering
Toeleverancier Baarnsche Dijk 10
Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer www.ma-it.nl
MA IT MY AUTOMATION
3741 LS Baarn www.invensys.com
Hitma
Cematic-Electric BV
Distrisort
Toeleverancier Anton Philipsweg 1
Toeleverancier Diamantstraat 26
Sorteeroplossingen Flevolaan 9b
1422 AL Uithoorn
7554 TA Hengelo
1382 JX Weesp
www.hitma.nl
www.cematic-electric.nl
www.distrisort.nl
B&R Industriële Automatisering B.V.
Hellebrekers
LAN Handling Systemsi
Toeleverancier Hoge Schouw 1
System Integrator Marconiweg 28
Product Handling Systemen Jules Verneweg 123
4817 BZ Breda
8071 RA Nunspeet
5015 BK Tilburg
www.br-automation.com
www.hellebrekers.nl
www.lan-hs.com
Van Doren B.V.
FLIR
Cadmes
Systemintegrator De Vlonder 3
Warmtebeeldcamera’s Luxemburgstraat 2
5427 DB Boekel
2321 Meer (Belgium)
www.vandoren.nl
www.flir.com/nl
Efficiëntie in Engineering Brabantlaan 3D 5216TV 's-Hertogenbosch www.cadmes.com
FlowID
Elsto
Het Kraneveld Building 10
Drives & Controls
Matrix 1.26-30
Loosterweg 7
5612 AZ Eindhoven http://www.flowid.nl/
2215 TL Voorhout www.elsto.eu
IA Professionals is er voor jou! ontwikkelingen binnen de industriële
Ja, ik wil het magazine van de IA Professionals ontvangen
automatisering?
Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het IA Professional magazine ontvang je als
Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wil je ook op de hoogte blijven van de
Een postzegel is NIET nodig
IA Engineer GRATIS op je deurmat. Ga naar de website van IA Professionals en meld je direct online aan. Of vul de antwoordkaart
Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode / Plaats: . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . .
in, knip hem uit en stuur hem portvrij aan ons op.
IA
Professionals
E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Je kunt uiteraard ook je collega deze kaart
Ik ben IA Engineer
geven, zodat ook hij / zij gratis dit magazine
Ik ben in een andere functie werkzaam,
ontvangt. namelijk als . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Antwoordnummer 237 7400 VB Deventer
