Wat is lepra? Lepra is een besmettelijke ziekte die in twee varianten

Wat is lepra? Lepra is een besmettelijke ziekte die in twee varianten voorkomt. Droge lepra, in ons land ook wel bekend onder de naam Kokobé, waarbij er weinig bacteriën in de huid te vinden zijn en natte lepra, Boasie, waarbij er veel bacteriën te vinden zijn. In beide gevallen ontstaat een chronische infectie van de huid en zenuwen aan de oppervlakte van de huid. De ziekte wordt veroorzaakt door de leprabacterie: de „Mycobacterium Leprae‟. Een gevaarlijke bacterie die zich echter heel langzaam verspreidt. De meeste bacteriën vermenigvuldigen zich in een razend tempo, maar de leprabacterie deelt zich maar eens in de twee weken. Zo kunt u de ziekte jarenlang onder de leden hebben voordat u de symptomen bij uzelf ontdekt. Wat zijn de gevolgen? Een nare eigenschap van de leprabacterie is dat hij zich graag ophoudt in zenuwweefsel dat daardoor beschadigd kan raken. Daardoor ontstaan gevoelloosheid en uitval van spieren. Dit kan uiteindelijk leiden tot de gevreesde verminkingen waar lepra zo bekend om is. Zo kunnen er verlammingen ontstaan aan handen en voeten en kunnen wonden dusdanig gaan ontsteken dat amputatie nodig is of vanzelf plaatsvindt. Ook blindheid is een regelmatig voorkomende complicatie bij lepra. Maar ook de sociale gevolgen van de ziekte kunnen groot zijn. Omdat mensen die lepra hebben vroeger werden verstoten uit hun gemeenschap denken veel mensen nog steeds dat het erg gevaarlijk is om met iemand om te gaan die lepra heeft. Dat is echter niet terecht. Ten eerste gaan mensen bij wie lepra geconstateerd wordt, direct onder behandeling waarna ze anderen niet meer kunnen besmetten. Voorts ontwikkelen de meeste mensen (bijna 98%!) geen lepra na besmetting met de bacterie. Zelfs bij zeer intensief contact met een besmet iemand zullen zij de ziekte niet oplopen. Voor de overige 2 a 3% hoeft omgang met een leprapatiënt ook geen direct gevaar op te leveren, mits men de basishygiëne regels goed in acht neemt. Lepra wordt voornamelijk overgebracht door hoestdruppeltjes. Simpele maatregelen, zoals altijd een zakdoek voor je mond houden als je moet hoesten of niezen en regelmatig je handen wassen (zeker voor het eten), kunnen besmetting voorkomen. Kan men lepra genezen? Ja, lepra is tegenwoordig goed te genezen dankzij een effectieve antibiotica-cocktail. Maar alleen als tijdig de juiste diagnose wordt gesteld en patiënten hun medicijnkuur (die 6 tot 12 maanden duurt!) goed afmaken. In 1981 introduceerde de World Health Organization (WHO) de Multi Drug Therapy (MDT). Met deze combinatie-therapie, waarbij drie medicijnen worden gecombineerd worden goede resultaten geboekt. Aan Surinaamse leprapatiënten wordt deze therapie gratis verstrekt. Niemand hoeft dus met de ziekte te blijven rondlopen wegens geldgebrek. Symptomen van Lepra

Let op als u één of meerdere van volgende symptomen bij uzelf herkent. Ze kunnen een uitingsvorm van lepra zijn: - vlekjes op de huid, knobbeltjes op de huid; - verdikte zenuwen; - gevoelsverlies in de verdachte vlekjes; - krachtsverlies in de spieren; - wondjes aan vingers, tenen en voeten - oogafwijkingen.

Waar komt het voor? Lepra komt voornamelijk voor in Azië, Latijns-Amerika en Afrika. Binnen onze regio is Brazilië het land waar lepra het meest voorkomt. Brazilië staat internationaal zelfs op de tweede plaats als het gaat om de landen met de meeste lepragevallen. Armoede is een belangrijke factor bij het ontstaan van de ziekte. De ziekte gedijt het best in de slechte hygiënische omstandigheden die vooral in de armste wijken veelvuldig voorkomen.

Lepra in Suriname nog niet verdwenen Op 29 januari wordt jaarlijks de Wereld Lepra Dag herdacht. Reden om eens stil te staan bij deze ziekte waarvan velen denken dat deze allang niet meer voorkomt in Suriname. Toch registreert de Dermatologische Dienst van het Ministerie van Volksgezondheid jaarlijks nog zo‟n vijftig gevallen van lepra. Lepra in Suriname Na de introductie van de Multi Drug Therapy is Suriname is het aantal nieuwe gevallen van lepra gestaag afgenomen. Registreerde men in de jaren 70 nog zo‟n 175 nieuwe gevallen per jaar, tegenwoordig ligt dat aantal rond de 50. Een groot aantal daarvan bestaat uit kinderen (tot 15 jaar). De ziekte wordt voorts vaker geregistreerd bij mannen dan bij vrouwen. Deze trends zijn overigens ook internationaal te zien.

Lepra in de geschiedenis

Lepra is één van de oudste ziektes ter wereld. In de Veda boeken uit India, die dateren van 600 tot 400 voor Christus, vinden we al beschrijvingen van melaatsheid. Ook in de bijbel komt melaatsheid veel voor. In het boek Leviticus staan uitgebreide reinigingsvoorschriften beschreven voor de lijders aan deze ziekte. Een daarvan is dat de melaatse afgezonderd zal wonen. Leprozen werden als „onrein‟ bestempeld en verbannen uit de steden. Ook uit de angst dat zij anderen zouden besmetten. In de Middeleeuwen werden lijders aan de ziekte legaal dood verklaard en geïsoleerd van de samenleving. Als lepralijders in de stad kwamen, moesten ze speciale kleren dragen. Met een klepper kondigden ze hun komst aan. Ook droegen ze een stok, waarmee ze dingen die ze wilden kopen konden aanwijzen. Alles met de bedoeling de afstand tot stadsbewoners te bewaren. Door te bedelen, voorzagen ze in hun onderhoud. In die tijd werd lepra gezien als een straf van God. In 1873 ontdekte een Noorse dokter, Gerhard Henrik Armauer Hansen, dat de ziekte in werkelijkheid veroorzaakt werd door een bacterie. Het duurde echter nog tot 1941 voordat er een medicijn gevonden werd. Lepra is waarschijnlijk via de slaven uit Afrika in Suriname terecht gekomen. De gouverneur die destijds het bewind over Suriname voerde, liet weliswaar steeds strengere – maar veelal zinloze gezondheidscontroles uitvoeren onder de slaven die nieuw aankomen, maar hij was zich er niet van bewust dat de bacterie zich vaak pas twee tot vijf jaar na besmetting in uiterlijke symptomen laat zien. En door de slechte hygiënische omstandigheden waarin de slaven gedwongen leefden, verspreidde de ziekte zich snel. Ten behoeve van de lepralijders werd in 1790 een stuk terrein aan de Saramaccarivier, bekend als de grond Voorburg, door Gouverneur Wichers ter beschikking gesteld. Deze kolonie werd in 1791 in gebruik genomen. Maar aangezien in dezelfde tijd ook het aantal plantages rond Voorburg toenam, besloot men de leprozen in 1824 te verhuizen naar Batavia. Deze inrichting bleef bestaan tot 1897, waarna het gouvernement van Suriname te Groot-Chatillon aan de Surinamerivier een nieuw etablissement voor lepralijders inrichtte. In 1895 werd tevens de Gerardus Majella Stichting aan de Gravenstraat voor lepralijders opengesteld en tenslotte, in 1899, werd door de Evangelische Broeder Gemeente het melaatsenoord Bethesda te Groot-Chatillon in gebruik genomen. In de jaren dertig werd deze kolonie verplaatst naar Livorno. De inmiddels zalig verklaarde pater Petrus Donders trok zich rond 1850 het lot van de lepralijders in Suriname aan. Hij was geschokt door de situatie van de lepralijders te Batavia. Hij zegt hierover: “De arme melaatschen, welke, eenige vrije blanken uitgezonderd, meestal slaven zijn van verschillende plantages hierheen gezonden...wonen allen in pinahutten met pinastroo of –takken gedekt, hetgeen eerder naar een varkensstal gelijkt, vooral van binnen...” “Peerke Donders”, zoals hij ook wel genoemd werd, sloot zich aan bij de paters die de zorg voor de melaatsen in Batavia hadden en deed 26 jaar lang werk dat niemand anders wilde doen. Tegenwoordig is er weinig meer te zien van het melaatsen-oord Batavia. Slechts wat fundamenten van de kerk en van de dokterswoning en enkele graven getuigen van het onvoorstelbaar leed dat zich hier af moet hebben gespeeld. [Bron: www.suriname.nu]

Surftips http://www.suriname.nu/hellen/batavia.htm Op deze site van ANDA vind je een boeiende beschrijving van de geschiedenis van Suriname, met op deze pagina in het bijzonder een geschiedenis van de leprakoloniën in Suriname (zie ook artikel op deze pagina). www.leprastichting.nl Deze site biedt informatie over lepra wereldwijd en ook over de speciale campagne die de leprastichting vorig jaar voor lepra in Suriname georganiseerd heeft. www.infolep.org Op deze internationale site van de „Netherlands Leprosy Relief‟ (NLR) is allerhande informatie over de symptomen, de bestrijding en de gevolgen van lepra te vinden. Via deze site kun je ook antwoord krijgen op alle mogelijke vragen over lepra. http://www.infectieziektenbulletin Het infectieziektenbulletin van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu geeft informatie over infectieziekten, waaronder Lepra. Gezondheidstip Elke vlek is een onderzoek waard. Veel ziektes, dus niet alleen lepra, laten zich zien via aandoeningen aan de huid. Aarzel dus niet om naar de dokter te gaan zodra u verdachte vlekken, knobbels of uitslag ontdekt bij uzelf of bij uw kinderen. Voor vrouwen geldt dat zij regelmatig hun borsten zelf moeten onderzoeken op knobbeltjes. Een knobbeltje in de borst is vaak het eerste symptoom van borstkanker. Slechts als deze ziekte tijdig wordt geconstateerd, is zij goed te behandelen. Vlekken zijn vaak een eerste symptoom van lepra